Met het opsturen van mijn weigering mee te doen aan het landelijk EPD heb ik een grote stap gezet. Ik heb nee gezegd tegen de digitale vooruitgang, tegen mijn eigen boterham. Ik heb ook nee gezegd tegen een systeem waar ik beroepsmatig mee bezig ben geweest en eigenlijk groot voorstander van ben. Mits het goed geregeld is. En daar zit hem de kneep - dat is het niet en dat wordt het niet, als er nu niet iets dramatisch verandert.
Het EPD is symptomatisch voor tal van andere systemen die in het kader van de digitale overheid opgesteld worden. Goedbedoelde systemen, waar je feitelijk niet tegen kunt zijn. Een dossiersysteem waardoor medische fouten tot het verleden behoren. Een computersysteem zodat je sneller geholpen wordt aan een bouwvergunning. Een systeem dat zorgt dat er geen onschuldige kinderen meer vermoord worden. Een beprijzingssysteem dat de files laat verdwijnen. Biometrie in het paspoort en centrale registratie zodat criminelen en terroristen opgepakt worden. Energiemeters die het milieu redden. Dát willen we toch allemaal?
Goede bedoelingen zijn niet genoeg. Op zich is het automatiseren van bekende processen niet echt problematisch. Veel werk, niet eenvoudig, maar te doen. Het automatiseren van matig uitgekristalliseerde of volslagen nieuwe processen is wat anders; dat is heel moeilijk. En heel veel werk. Als er onder grote geldingsdrang, hoge tijdsdruk en met complexe organisaties gewerkt wordt, is de kans op een geslaagd systeem nihil. Dan krijg je wat we zien met al deze systemen; ondoordachte keuzes en bijwerkingen die bewust genegeerd worden. De trein rijdt en hij moet doorrijden, kritiek is uit den Boze.
De realiteit van deze projecten is dat de producten live gaan, ongeacht de 'bekende beperkingen', die vakkundig buiten scope gesplaatst en gebagatelliseerd worden. Dat is ook het gezamenlijke kenmerk van bovengenoemde systemen; ze zijn nieuw, automatiseren iets wat eerder niet bestond, zijn onvolledig, worden afgeraffeld en het gebruik wordt - ondanks eerdere toezeggingen - opgelegd. De investering is gedaan, dus het 'gemak' van het nieuwe systeem is verplicht.
Nu ben ik gereformeerd opgevoed. Als er één ding is wat daarvan is blijven hangen, is dat ik aan alles wat verplicht is, gevoelsmatig niet mee wil doen. Ik wil dus niet meedoen aan deze collectivistische projecten. Het individualisme van Calvijn, zeg maar. 'Samen werken, samen leven' zit niet in mijn bloed. Hoe ons kabinet bij deze slogan is gekomen, met duidelijke verwijzingen naar Hegel, Marx en Mussolini, blijft mij intrigeren.
Hoe zou het leven er uit gaan zien als je al buiten deze systemen wilt blijven? Ik ben benieuwd hoe je anoniem kan blijven, als een vorm van digitale ongehoorzaamheid. Anonimiteit is immers de enige bescherming tegen een overheid die niet in staat is of het niet nodig acht persoonsgegevens te beschermen tegen criminelen of eigen medewerkers.
De volgende opties zie ik als een begin;
Door Peter Rietveld, Senior Security consultant bij Traxion - The Identity Management Specialists -
Vorige columns van Peter
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.