"Kijk", zegt dit vaguur, "er zitten een hele hoop mensen op facebook! En dus wil niemand privacy. Q.E.D."
Wat hiermee mis is? Eigenlijk moet iemand die zichzelf filosoof noemt dat zelf kunnen bedenken. Al die mensen die niet op facebook zitten, bijvoorbeeld. Of dat de fenomenen van internet en "sociale media" nog te jong zijn voor de massa om van geleerd te hebben, namelijk dat privacy broodnodig is.
We leven niet meer in kleine stammen van een 150 man, het aantal vrienden wat een gemiddelde mens goed aankan. In zo'n omgeving weet iedereen alles van je. Nou, ook niet alles, want ook daar heb je geheimpjes. Maar dat is nogal een verschil met nu, waar we leven in wereld waar bijna willekeurig welke uitspraak ertoe kan leiden dat een wildvreemde waar je nog nooit in de buurt van bent geweest ineens doodsbedreigingen uit omdat je tweets hem niet aanstonden. Waar gezichtsloze ambtenaren van de belastingdienst allerlei data bijeen blijken te mogen harken die daar helemaal niet voor bedoeld is om je nog eens een naheffing te kunnen sturen.
Hoe ver het onbegrip-door-conflatie gaat bij de beste man kun je zien aan zijn opmerking over dagboeken. Als je schrijft kun je het delen. Of dat nou dagboeken zijn of boodschappenlijstjes. Maar het hoeft niet. Dat wil er bij hem niet in. Als ik zeg dat ik schrijf voor mijzelf dan is dat zo. Recht van de auteur. Waarom hebben we dat toegekend als recht? Binnen de jagersstam was dat toch nooit nodig geweest? Leg eens uit, heer filosoof.
Het is net of hij ons wil overtuigen dat wat technologie vermag belangrijker is dan eigen keuze. Het kan wereldwijd publiek, dus het moet wereldwijd publiek. Kijk maar naar de jagersstam. Wat best een vreemd argument is, nu de wereld zoveel voller en meer verbonden is, dan toen. Zoals gezegd, mensen kunnen ongeveer 150 vrienden aan. Daarbuiten zijn het vreemden, en met vreemden delen maakt je kwetsbaar zonder dat je daar iets positiefs voor kan verwachten. Maar langzaamaan wordt duidelijk, negatiefs des te meer. Daarom dus privacy.
Goed, het hele stukje is een opzet om een vraag te stellen: Waar maken jullie je nou eigenlijk echt druk om? En dat is best een goede vraag. Maar zijn argumenten zijn waardeloos, slecht doordacht, vol met oneigenlijke vergelijkingen. Waarom hebben we privacy nodig? Vele redenen, ook al hebben teveel mensen er nog te weinig over nagedacht en is het tijd dat ze dat wel gaan doen.
We hebben al gezien dat "als je niets te verbergen hebt, heb je niets te vrezen" gewoon onwaar is. Maar ook "ik heb niets te verbergen" kan niet meer, is om vele redenen onhoudbaar. Bijvoorbeeld omdat het ongelofelijk arrogant is, maar ook destructief in het debat. Het impliceert dat je gesprekspartner wel iets te verbergen heeft, waarschijnlijk onoirbaars ook nog. Nou nee. We hebben vele dingen te verbergen die in hun context volstrekt acceptabel zijn, maar die als ze ongelimiteerd bekend worden grote schade kunnen berokkenen. Je van dit soort vehikels bedienen is dan ook een nogal achterbakse manier van discussiëren.
Er zijn best omgevingen te vinden waar gevolgen van privacygebrek duidelijk worden. Bijvoorbeeld, de hele hoge bevolkingsdichtheid in Tokyo betekent dat je ongewild vreselijk intieme details uit de levens van je buren voorgeschoteld krijgt. Inclusief de probleempjes en de ruzies en dergelijke. Hoe ze daarmee omgaan? Door dingen "niet te zien", omdat anders samenleven onhandig en stuntelig wordt.
En we hebben al gezien wat er gebeurt als je facebook pagina ineens als bewijs tegen je wordt ingezet. Ondertussen bouwt de staat (alsook de commercie) langzaamaan een infrastructuur waarbij je je identiteit altijd op je voorhoofd moet dragen, wat vervolgens opgeslagen wordt, en verhandeld, en inderdaad alweer als bewijs tegen je gebruikt wordt. Je kan steeds minder onder ambtelijke en commerciële grillen uit. Hadden we dat ook in de steentijd?
Mijn conclusie is dan ook dat deze filosoof maar beter echt werk kan zoeken, want dat gereutel vanuit z'n makkelijke stoel is wat al te makkelijk, slecht doordacht en ongeinformeerd. Hij weet niet wat het is om geen privacy te hebben. Zodat een andere vraag veel pertinenter is: Onder welke steen komt dit nou weer vandaan gekropen?
1GYYopciYLMZB1mUTgZta7WpgMa78Smwt3