De Nederlandse inlichtingendiensten AIVD en MIVD mogen telecomgegevens met de Amerikaanse National Security Agency (NSA) uitwisselen, zo heeft de rechtbank in Den Haag geoordeeld in een civiele zaak tussen een aantal individuen en de Nederlandse Vereniging voor Strafrechtadvocaten (NVS), de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), de vereniging Internet Society Nederland en de stichting Privacy First was aangespannen.

Volgens de rechtbank bestaat de mogelijkheid dat de Nederlandse diensten bij de uitwisseling van telecomgegevens met buitenlandse diensten, zoals de NSA, gegevens ontvangen die door de buitenlandse diensten in het buitenland zijn verzameld met de inzet van bevoegdheden waarover de Nederlandse diensten niet beschikken. "De enkele mogelijkheid dat dit het geval is, betekent niet dat Nederland met de ontvangst en het eventuele gebruik van die gegevens internationale verdragen en nationale regelgeving overtreedt", aldus de rechtbank.

Privacy versus nationale veiligheid

De rechtbank laat verder weten dat het in deze zaak om de verhouding tussen de zwaarwegende belangen van individuen en van "eenieder" gaat, waarvoor de eisende partijen opkomen, waaronder het belang bij respect voor het privéleven van het individu, en het eveneens zwaarwegende, algemeen belang van internationale samenwerking ten behoeve van nationale veiligheid.

Vanwege de manier waarop inlichtingendiensten gegevens verzamelen en uitwisselen, kan volgens de rechtbank niet worden uitgesloten dat die gegevens door de buitenlandse diensten zijn verzameld in strijd met op Nederland rustende internationale verdragsverplichtingen, zoals die op grond van het Europees Verdrag van de Rechten voor de Mens (EVRM).

Noodzakelijke samenwerking

De rechtbank oordeelde dat de Staat echter terecht stelt dat van hem niet kan worden gevraagd dat de "dringend noodzakelijke" samenwerking met buitenlandse diensten, zoals die van de VS, op het spel worden gezet louter op grond van de onbekendheid met hun werkwijze en de kans dat Nederland informatie ontvangt op een manier die in ons land niet is toegestaan. Het zwaarwegende belang van de nationale veiligheid geeft hier de doorslag, zo stelt de rechtbank.

De zwaarwegende belangen van de eisers moeten volgens de rechtbank dan ook op individuele basis worden geregeld, zoals via de bescherming die op basis van nationale regelgeving geboden zou worden. Zo is het mogelijk om een beroep op de Commissie van toezicht betreffende de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (CTIVD) of de Nationale ombudsman of de nationale civiele of bestuursrechter te doen.