Spam of ongevraagde reclamemail heeft enorme afmetingen aangenomen en wordt wereldwijd steeds meer als een probleem erkend. Spamberichten zijn echter niet alleen vervelend, ze brengen ook risico's met zich mee. 94,3% van de spamberichten biedt een product of dienst aan waarvan de betrouwbaarheid vaak moeilijk in te schatten is. Ook
is er vaak sprake van inbreuk op privacy, door bijvoorbeeld te vragen naar creditcardgegevens. Dit blijkt uit onderzoek van High-Low Research dat werd uitgevoerd in opdracht van Symantec, wereldwijd marktleider op het gebied van internetbeveiliging. Het onderzoek is gebaseerd op een technische analyse van meer dan 10.000 spamberichten.

Elke dag verliezen we kostbare tijd met het filteren en verwijderen van ongewenste e-mailberichten. Een recent gepubliceerd rapport van Ferris Research schat de economische schade die in 2002 door spam werd veroorzaakt op 2,5 miljard dollar voor Europa en op 8,9 miljard dollar voor de Verenigde Staten. Daarnaast brengen spamberichten ook risico's met zich mee die op het eerste gezicht soms niet direct duidelijk zijn. Het onderzoek van High-Low Research spitst zich toe op de risico's die spamberichten met zich kunnen meebrengen en tracht spam in te delen in een aantal categorieën.

Gemeenschappelijke eigenschappen en trends

Uit de analyse van meer dan 10.000 spamberichten komen een aantal
gemeenschappelijke eigenschappen en algemene trends naar voren. De
belangrijkste zijn:

- 94,3% van alle spamberichten bieden een product of dienst aan

- 61,8% van de spamberichten bevatten een appel aan de lezer om actie
te ondernemen

- 52,4% van de spamberichten maakt gebruik van emotionele steekwoorden

- 32,7% van de spamberichten heeft betrekking op financiën:
prijsinformatie, prijsaanbiedingen.

- 18,4% van de spamberichten heeft betrekking op creditcardgegevens

Specifieke categorieën en onderverdeling in taal

Op basis van het onderwerp en de inhoud kunnen spamberichten ingedeeld
worden in een aantal specifieke categorieën: 29,8% van de spamberichten biedt iets aan voor de auto, 19,6% biedt software aan, 15,3% is gericht op gezondheidsproducten, 14,6% biedt hardware aan, 6,2% bevat materiaal dat ongepast is voor kinderen, 2,6% heeft te maken met gokken.

91% van de spamberichten is in het Engels geschreven en bevat aanbiedingen die gericht zijn op de markt in de Verenigde Staten. 5% van de spamberichten is Spaanstalig, 2% Franstalig en 3% overige talen, waaronder Nederlands.

De risico's van spamberichten

Afzonderlijk genomen vormen de gemeenschappelijke eigenschappen en
specifieke categorieën niet allemaal een gevaar. Het is belangrijk om de eigenschappen in het totaal te beschouwen en daarbij te beseffen dat een combinatie met specifieke categorieën het gevaarsniveau bepaalt.

Spamberichten zijn vaak uit op geld. Soms worden producten of diensten
gratis aangeboden, maar 'gratis' is vrijwel altijd onder bepaalde
voorwaarden en voor bepaalde tijd. Goedgelovige mensen kunnen zich daarom gemakkelijk laten misleiden. Spam betreft ook vaak aanbiedingen van illegale producten, bijvoorbeeld illegale software, of van producten of diensten die verwachtingen wekken die nooit kunnen worden waargemaakt. Daarnaast wordt ook vaak creditcardinformatie gevraagd, wat dan weer kan leiden tot financieel misbruik. Ook andere vormen van inbreuk op de privacy hangen samen met spamberichten.

Ook voor kinderen, die steeds vaker een eigen e-mailadres hebben, vormt spam een risico. Via spamberichten kunnen kinderen immers ongewenste informatie en foto's ontvangen, direct of via links (bijvoorbeeld naar pornografische websites of digitale casino's). Kinderen zijn ook eerder geneigd om spammers persoonlijke informatie te bezorgen wanneer zij in ruil daarvoor geschenkjes of spelletjes krijgen, en ze worden ook makkelijker het slachtoffer van online fraude e.d.

Wat kan je doen tegen spam?: enkele tips om spamberichten te voorkomen en je privacy te beschermen

1. Beantwoord geen verdachte spam e-mails. Door een antwoord te sturen, bevestig je de juistheid van je e-mailadres, waardoor je
hoogstwaarschijnlijk alleen maar meer spamberichten zal ontvangen.


2. Als je een verdacht bericht ontvangt, klik dan niet op de link waarmee je je van de verzendlijst kan verwijderen, aangezien afzenders dit vaak gebruiken als een manier om het adres van de ontvanger te verifiëren, wat nog meer spamberichten tot gevolg kan hebben.


3. Geef nooit je creditcardgegevens of andere persoonlijke informatie door via onbeveiligde websites (er moet onder in de webbrowser een illustratie staan van een gesloten slotje en dit moet geel zijn of in een geel kader staan).


4. Gebruik software voor het filteren of blokkeren van spamberichten.
Spamfilters zijn net als antivirusprogramma's gebaseerd op regels. Indien een e-mail bericht aan een regel voldoet, kan het aangemerkt worden als spam. Spammers maken steeds nieuwe spamberichten en daarom is het noodzakelijk om de regels van een spamfilter bijgewerkt te houden.


5. Geef je e-mailadres niet door via internet sites, chatrooms,
expresberichten, bulletin boards en nieuwsgroepen. Als het nodig is om toch een e-mailadres achter te laten, gebruik dan een apart e-mailadres voor dergelijke doeleinden. Dat aparte e-mailadres wordt dan waarschijnlijk wel een bron van spamberichten.


6. Geef niet je belangrijkste e-mailadres door op sites voor online
registratie of e-commerce. Gebruik een ander e-mailadres dat speciaal voor dergelijke, meer openbare, situaties is bestemd.


7. Stuur ketting-e-mails niet door. Dit speciale type e-mail wordt
beschouwd als spam. Het zijn ongewenste, opdringerige berichten die
e-mailservers kunnen laten vollopen en het internetverkeer kunnen
vertragen.


8. Praat deze tips ook door met je kinderen. Kinderen hebben vaak een eigen e-mailadres en worden dan ook gebombardeerd door spamberichten die soms ongepaste producten of diensten aanbieden, zoals pornografisch materiaal. Kinderen kunnen ook het slachtoffer worden van online fraude door spammers persoonlijke informatie te bezorgen wanneer hen in ruil daarvoor geschenkjes of spelletjes worden aangeboden.

Over het onderzoek

High-Low Research baseerde het onderzoek op een technische analyse van meer dan 10.000 spamberichten die over een periode van vier maanden zijn verzameld op een e-mail adres dat bekend is bij veel spammers. Met behulp van speciaal ontwikkelde geautomatiseerde programma's zijn de spamberichten inhoudelijk geanalyseerd.