Encryptie is geen onwenselijk verschijnsel en moet niet altijd kunnen worden doorbroken, zo heeft demissionair minister Blok van Veiligheid en Justitie laten weten. Blok reageerde op vragen van D66-Kamerlid Kees Verhoeven over eerdere uitspraken tijdens de afgelopen Europese Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ).

Tijdens het overleg werd er door verschillende lidstaten gepleit voor een wetgevend voorstel op het gebied van encryptie. Volgens deze lidstaten moet informatie altijd voor rechtshandhavingsautoriteiten toegankelijk zijn."Het is onverantwoordelijk om technologie te maken die terroristen en criminelen de mogelijkheid biedt online veilig te communiceren. Hoewel complex, moet hiervoor een oplossing worden gevonden", aldus deze lidstaten.

Verhoeven wilde een reactie van Blok op het standpunt van deze landen. "In de Raad heb ik aangegeven dat ik vind dat de mogelijkheid van encryptie wezenlijk is. Veel belangrijke diensten waar burgers en bedrijven gebruik van maken, kunnen niet zonder encryptie", zo liet de minister tijdens een algemeen overleg van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie en de vaste commissie voor Europese Zaken weten. Volgens de minister kunnen er echter ook dringende opsporingsredenen zijn waarom een justitie- of veiligheidsdienst toch een noodzaak ziet om te kijken wat er gezegd of uitgewisseld is.

"Dan kan er een situatie ontstaan waarin aan een leverancier in het belang van de opsporing gevraagd wordt om bepaalde gegevens, dus de sleutel, toch te leveren. Daar zal over het algemeen ook een rechter aan te pas komen. Sommige bedrijven kunnen dat niet eens, omdat ze zelf niet over die sleutel beschikken. Andere bedrijven kunnen dat wel. De dienst kan zelf natuurlijk ook proberen te kraken, mits dat binnen de dienstopdracht valt", ging Blok verder.

Middenweg

Volgens de minister is er sprake van een zorgvuldige middenweg tussen enerzijds encryptie mogelijk te maken voor de goede toepassingen en anderzijds, waar het echt nodig is in het kader van het bestrijden van criminaliteit of in het kader van de staatsveiligheid, de mogelijkheid voor diensten, zoals die er ook is voor niet-versleutelde berichtenuitwisseling, om onder strikte voorwaarden inzage te krijgen in bepaalde informatie.

Verhoeven reageerde weer door te stellen dat dit standpunt afwijkt van het kabinetsstandpunt over encryptie, waarin werd uitgesproken om encryptie voorlopig niet te beperken. "Er is een duidelijke brief van het kabinet met een standpunt over encryptie. Daarin staat vrij onomwonden dat het doorbreken van encryptie niet de weg is die het kabinet wil inslaan", aldus Verhoeven.

Blok reageerde weer door te zeggen dat hij het belang van encryptie inziet (pdf). "Anders dan een aantal landen waarnaar de heer Verhoeven verwees, ben ik niet van mening dat het verschijnsel encryptie als zodanig onwenselijk is en altijd moet kunnen worden doorbroken. Dat heb ik ook met zo veel woorden gezegd. Als ik dan toch naar Brussel ga, zeg ik ook maar eens wat. Ik heb daar tegelijkertijd aan toegevoegd dat dit geen nieuw standpunt is van het kabinet."