Gemeenten verzamelen bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet te veel persoonsgegevens van kwetsbare mensen, wat in strijd met de privacywet is, zo stelt de Autoriteit Persoonsgegevens aan de hand van onderzoek bij de gemeenten Nijmegen en Zaanstad.
Veel gemeenten maken gebruik van een zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) om te meten hoe zelfredzaam mensen zijn. Met een ZRM worden op een groot aantal domeinen persoonsgegevens verzameld, zoals lichamelijke en psychische gezondheid, financiën en justitie. De matrix wordt in veel gemeenten als leidraad gebruikt bij contacten met burgers. De Wet bescherming persoonsgegevens stelt dat er niet meer persoonsgegevens mogen worden verzameld dan noodzakelijk voor het doel.
Uit het onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens blijkt dat met een ZRM ook persoonsgegevens worden verzameld die niet relevant zijn voor de hulpvraag. "Daarmee handelen gemeenten in strijd met de wet", aldus de toezichthouder. Volgens de AP zijn instructies van de gemeenten op dit punt onvoldoende concreet en specifiek. Daarmee voldoen de gemeenten niet aan hun zorgplicht. Die stelt dat gemeenten ervoor moeten zorgen dat professionals kunnen beoordelen welke persoonsgegevens noodzakelijk zijn voor de toeleiding naar zorg.
"Dat betekent dat zij daarvoor waarborgen moeten treffen, bijvoorbeeld door het organiseren van opleidingen en het opstellen van adequate handreikingen voor professionals", aldus de Autoriteit Persoonsgegevens. Die benadrukt verder dat goede zorg en een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens niet los van elkaar kunnen worden gezien en alle gemeenten die een ZRM gebruiken hierop hun werkwijze moeten aanpassen.
In 2016 deed de toezichthouder ook al onderzoek naar de verwerking van persoonsgegevens in het sociaal domein door gemeenten. Daaruit bleek dat Nederlandse gemeenten onvoldoende wisten welke persoonsgegevens van hun burgers zij in het sociaal domein mogen verwerken en welke regels daarvoor gelden. Het nieuwe onderzoek naar de twee gemeenten is een vervolg op dat onderzoek.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.