Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.
Vraag: Wanneer is het hebben van een Remote Access Tool (RAT) nu strafbaar? Wij gebruiken dit in de organisatie voor intern beheer op afstand, maar ik lees diverse berichten dat het strafbaar kan zijn om deze te bezitten. Kun je duidelijkheid verschaffen?
Antwoord: Het enkele feit dat software geschikt is voor remote access maakt deze natuurlijk niet meteen een hulpmiddel voor computervredebreuk. De wet spreekt van "ontworpen of geschikt gemaakt" voor het misdrijf (art. 139d lid 2 Strafrecht), en niet alle binnengaan of binnendringen in andermans computer is een misdrijf. Een ICT-bedrijf kan immers prima legaal bij de klant zijn computer binnengaan om onderhoud te plegen onder een contract, of op verzoek inloggen om een probleem te herstellen.
Dergelijke software kan ook door criminelen worden gebruikt om stiekem bij mensen binnen te dringen, en dan bijvoorbeeld data te gijzelen of te verkrijgen, of om de computer als springplank voor een aanval elders te gebruiken. Dat zijn misdrijven.
In december werd een man veroordeeld voor het voorhanden hebben en verspreiden van Blackshades software. De rechtbank merkte dit aan als medeplichtigheid tot computervredebreuk, omdat deze software gebruikt kan worden om een inbraak in andermans computer te vergemakkelijken.
Hoe zie je dan het verschil? Zoals ik wel vaker zeg, dat zie je aan de intentie van hoe de software wordt vermarket en hoe deze in de markt bekend staat. De software Blackshades staat bekend als hackingtool:
Blackshades is the name of a malicious trojan horse used by hackers to control infected computers remotely. The malware targets the computers using Microsoft Windows -based operating systems. According to US officials, over 500,000 computer systems have been infected worldwide with the software. … Blackshades infects computer systems by downloading onto a victim’s computer when the victim accesses a malicious webpage (sometimes downloading onto the victim’s computer without the victim's knowledge, known as a drive-by download) or through external storage devices, such as USB flash drives.
De rechtbank was in die zaak dan ook van oordeel dat de Blackshades software hoofdzakelijk is ontworpen om het plegen van computervredebreuk mogelijk te maken. Daarmee is bezit van deze software dus strafbaar. Dat de software ook gebruikt kan worden voor legale activiteiten is dan niet relevant; het gaat erom of hij hoofdzakelijk bedoeld is voor illegale zaken. En gezien hoe deze software algemeen bekend staat, en het soort features dat aan boord is, is dat hier dus het geval.
Er is dus geen harde regel zoals dat RAT software altijd strafbaar is, of alleen als er geen toestemming-popup bij het 'slachtoffer' was getoond. Het gaat er om hoe de software bekend staat en hoe deze wordt gebruikt.
Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.