De overheid moet een actievere rol spelen bij de aanpak van schadelijk en immoreel gedrag in Nederland, zo stelt het Rathenau Instituut in een nieuw rapport genaamd "Online ontspoord". De invoering van online identificatie om dit gedrag tegen te gaan heeft echter voor- en nadelen, aldus de onderzoekers van het instituut.
Voor het onderzoek werd er gekeken naar meer dan twintig fenomenen van ongewenst online gedrag, waaronder phishing, cryptofraude en "hacking", en de mechanismen die dit gedrag mogelijk maken of faciliteren. Het gaat dan onder andere om online anonimiteit. "Anonimiteit wordt door kwaadwillenden vaak gebruikt om ongestraft normen te kunnen overtreden", stellen de onderzoekers.
Die laten verder weten dat anonimiteit op internet voor handhavingsproblemen zorgt. "Al heeft de politie vaak wel mogelijkheden tot identificatie maar niet genoeg capaciteit." De onderzoekers waarschuwen dat het simpelweg bestrijden van een mechanisme kan leiden tot nieuwe, mogelijk grote negatieve consequenties. "Online anonimiteit, bijvoorbeeld, kan als mechanisme aan negatief gedrag bijdragen, maar het biedt tegelijkertijd ook bescherming tegen schade."
Zo wordt als voorbeeld genoemd dat online anonimiteit klokkenluiders in staat stelt om maatschappelijke misstanden aan te kaarten. "Met ingrijpen in deze mechanismen worden mogelijk ook de positieve effecten beperkt of teniet gedaan."
De onderzoekers stellen dat er een overheid nodig is die beleid maakt voor de herinrichting van de internetomgeving, waarin de mechanismen die schadelijk en immoreel gedrag mede veroorzaken worden aangepakt en waarmee schade voorkomen kan worden. Zo zou de overheid de voor- en nadelen van online identificatie kunnen verkennen.
"Een online surfbewijs of toegangsbewijs zou preventief kunnen werken door online anonimiteit van daders weg te nemen. Online identificatie maakt hun opsporing, bestraffing of vergelding beter mogelijk en kan daarmee een afschrikkende werking hebben, maar vergroot tegelijkertijd ook risico’s voor groepen die juist bescherming nodig hebben, zoals slachtoffers, journalisten of klokkenluiders", merken ze op.
Afsluitend laten de onderzoekers in hun conclusie weten dat waar het internet eerst een vrijplaats was voor gebruikers, nu toch echt een actievere rol van de overheid nodig is. "De problemen zijn urgent en de schade reëel, de markt vraagt om regulering en de maatschappij verdient ondersteuning en bescherming. Er ligt een rol voor verschillende ministeries binnen de Rijksoverheid, handhaving en uitvoeringsorganisaties om maatregelen te nemen."
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.