Waarschijnlijk krijgen we binnenkort in Nederland een tsunami aan mensen besmet met de Omicron-variant van SARS-Cov-2. In hoeverre kan het CTB (CoronaToegangsBewijs, CoronaCheck, QR-codes) deze golf temperen of juist versterken? En/of wat moeten we dan? Mijn mening daarover.

Disclaimer: ik heb er veel over gelezen (niet alleen meningen "in mijn straatje") maar kan onbewust een bias hebben. Alhoewel ik ervaring heb op het gebied van risico's inschatten o.a. t.g.v. misbruik en fraude, en wat weet over privacy, ben ik natuurlijk geen viroloog of epidemioloog. Echter experts op alle aspecten van deze crisis bestaan waarschijnlijk niet.
Mijn persoonlijke insteek over vaccinatie (ik ben 60+): na de 2e AstraZeneca prik op 24 juni mocht ik eerst geen booster (laatste prik minder dan een half jaar geleden) maar sinds de laatste persconferentie wel: ik heb nu een boostershotafspraak voor 21 december. Maar ik wil niemand dwingen, laat staan verplichten, hetzelfde te doen.

Vaccins
De reden dat ik een tsunami verwacht zijn de exploderende cijfers in met name London (o.a. "dankzij" de volgepakte metro's) en omdat deze variant extreem besmettelijk lijkt. Waarschijnlijk, door meerdere mutaties in de spikes (stekels op het bolletje) van Omicron, bieden de huidige vaccins veel minder (Pfizer, Moderna) of geen (AstraZeneca en Janssen) beschermimg tegen binnendringen (in menselijke cellen) en/of snelle vermenigvuldiging daarna. Ik vermoed dat daardoor de meeste besmette gevaccineerden, binnen enkele dagen na infectie, net zo besmettelijk zijn als ongevaccineerden (bij de Delta variant speelt dit laatste overigens ook).

Vaccins beïnvloeden naar verluidt twee belangrijke aspecten: naast het aanmaken van antistoffen (die, zoals nu blijkt uit onderzoek van o.a. Sanquin, sneller afnemen dan verwacht en bovendien nauwelijks helpen tegen Omicron) is dat de aanmaak van T-cellen, die een besmet persoon gebruikt om de ziekte te bestrijden (een tragere reactie).

Mogelijk en hopelijk zijn de gebruikte vaccins nog wel effectief tegen een ernstig ziekteverloop, en zij zouden kunnen helpen om de tijdsduur van de besmettelijkheid in te korten (dit lijkt bij de Delta variant enigszins het geval, maar als Omicron "sneller" is, kan dit effect nog kleiner zijn).

CTB
Het doel van het CTB (3G, 2G, 1G of combinaties daarvan), is, naar verluidt, het beperken van het aantal besmettingen. Dat is nu al controversieel: elk weldenkend mens snapt dat personen die geen toegang hebben tot locaties waar het CTB vereist is, niet in hun eentje thuis blijven zitten. Of juist binnenkomen met een vals certificaat "op naam" (verkregen via onterechte afgifte) of van een ander (mogelijk doordat bij slechts 20% van de controles ook naar het identiteitsbewijs wordt gevraagd).

Het OMT waarschuwde het kabinet er dan ook voor dat er in het CTB-effectiviteits-model van het RIVM vanuit is gegaan dat er niet wordt gefraudeerd. Bovendien zijn in dat model uitsluitend locaties meegenomen waar het CTB vereist is. Bij mijn weten bestaat er geen enkele directe epidemiologische onderbouwing voor het Nederlandse CTB. De indirecte vaccinatiedwang die m.i. uitgaat van het CTB, wordt ontkend door het kabinet (gek hè, dat de bevolking het vertrouwen verliest. En bij 2G op het werk wordt dat m.i. plicht - terwijl fraude mogelijk blijft en er veel meer aan te verdienen zal vallen).

Ter discussie staat sowieso of vaccineren net zo effectief is als het zich houden aan andere maatregelen. Maar ook of die andere maatregelen sowieso nodig zijn, maar minder worden nageleefd door gevaccineerden die vinden dat zij "genoeg" hebben gedaan door zich te laten prikken, en door ongevaccineerden omdat zij allemaal wappies worden genoemd (je houdt altijd een groep die overal lak aan heeft, de kunst is het -denk ik- om die zo klein mogelijk te houden).

Ook na een booster -met de nu beschikbare vaccins- zal het effect daarvan op de verspreiding van Omicron minimaal zijn. Vaccineren en boosteren doe je dus vooral om te voorkomen dat je zelf ernstig ziek wordt en daardoor mogelijk ook een ziekenhuis/IC-bed opeist - ten koste van iemand anders. Overigens worden (voor zover ik weet) vaccins in de eerste plaats voor dat doel ontwikkeld: beschermen van een individu tegen ernstige ziekte. De politiek en het (wellicht niet geheel onafhankelijke OMT, velen vallen onder VWS) zijn m.i. met de R in het achterhoofd aan de haal gegaan met een secundair doel van vaccineren - dat steeds meer tegenvalt.

Daarbij polariseert het CTB enorm: het drijft gevaccineerden en mensen, die zich om heel verschillende redenen, niet willen of kunnen laten vaccineren, steeds verder uit elkaar (ik ben ervan overtuigd dat slechts een klein deel Corona-ontkenner is). Mede daardoor houden, in beide (groeiende) kampen, mensen zich minder aan andere maatregelen om overbelasting van de zorg te beperken. De gedragsunit van het RIVM waarschuwde hier uitdrukkelijk voor, maar dat werd weggemoffeld in een appendix in een bijlage.

2G (mocht het weer op de agenda komen)
Uit "de bolletjesgrafiek van van Dissel" (https://cdn.nos.nl/image/2021/09/24/787752/1152x864a.jpg) zou je kunnen opmaken dat het epidemiologisch vooral onverstandig is om ongevaccineerden te laten samenklonteren: bij de meeste besmettingen is zowel de bron als de besmette persoon ongevaccineerd. Ervan uitgaande dat ongevaccineerden niet alleen thuis blijven zitten, zou het mengen van gevaccineerden met ongevaccineerden wel eens verstandig kunnen zijn. De reden daarvoor is dat gevaccineerden (tot voor kort) niet alleen minder kans hadden om besmet te raken, maar vervolgens ook minder (lang) besmettelijk zijn. Daardoor is de kans dat ongevaccineerde contacten besmet raken, kleiner dan als zij voornamelijk gevaccineerden ontmoeten die in meer gevallen en langer besmettelijk kunnen zijn. Echter, met de afname van antistoffen tegen Delta, en vooral tegen Omicron, pleit m.i. helemaal niets meer voor 2G.

Wel zoveel mogelijk vaccineren, maar vrijwilig; meer en geloofwaardige voorlichting nodig
Mijn advies aan kwetsbaren, zwaarlijvigen, zwangere vrouwen en ouderen is: laat je vaccineren en boosteren - voor jezelf en om de overbelasting van de zorg iets te beperken. Er is een kans op ernstige bijwerkingen, maar meestal bestaan daar goede behandelingen voor. En de kans daarop is, voor genoemde groepen, m.i. extreem veel kleiner dan ernstig ziek worden. En als je bijwerkingen krijgt, is de kans dat je ernstig ziek zou worden door Covid-19, navenant groter.

Hoewel iedereen (ook jonge kinderen) ernstig ziek kan worden van Covid-19, zie ik ook twijfels bij deskundigen over vaccinatie-drang/dwang/plicht voor jonge kinderen, vooral om anderen te beschermen en/of de zorg iets te ontlasten. Ik zie te weinig geloofwaardig advies hoe zinvol en eventueel hoe risicovol vaccinatie van kinderen en jongeren is; als dat al bestaat wordt dat overstemd door het lawaai van pro- en anti-vaxxers alsmede politici die onbekenden nakakelen.

Conclusie
Stop per direct met het averechts werkende CTB en voer, zodra dat nodig wordt geacht door deskundigen, snel aanvullende gedragsmaatregelen in om de zorg te ontlasten.

Maak ook duidelijk dat "de vaccinatiegraad" erg leeftijdafhankelijk is: deze is al zeer (ongekend?) hoog bij de kwetsbare leeftijdgroepen. Erken dat je 100% niet haalt en dat aanvullende maatregelen ook nodig zijn (ietsje minder misschien) als iedereen zich zou laten vaccineren.

Laat (ook) geloofwaardige medici persconferenties geven (i.p.v. zwalkende en opportunistische kabinetsleden) met eerlijke informatie over wat de voor- en nadelen zijn van vaccinatie voor de verschillende bevolkingsgroepen, en laat je vaccineren/boosteren als je van het rendement overtuigd bent. Respecteer het besluit van anderen; de meeste discussies gooien alleen maar olie op het vuur en vergroten tegenstellingen in plaats van dat zij (met steekhoudende argumenten) anderen overtuigen van hun "ongelijk" (dat zelden zwart/wit is).

We moeten dit met elkaar doen; de enige winnaar bij bekvechten is het virus!