De Belastingdienst heeft wegens een zwarte lijst waarop signalen van vermeende of bewezen fraude werden bijgehouden een AVG-boete van 3,7 miljoen euro gekregen, de hoogste boete die de Autoriteit Persoonsgegevens ooit heeft opgelegd. Via de Fraude Signalering Voorziening (FSV) werden allerlei signalen van vermeende of bewezen fraude van zowel binnen als buiten de Belastingdienst bijgehouden. Het ging dan bijvoorbeeld om meldingen bij Meld Misdaad Anoniem, meldingen van burgers en bedrijven en meldingen van andere overheidsorganisaties.
Soms werd ook geregistreerd als bijvoorbeeld de gemeente iemands inkomensgegevens had opgevraagd. Dit had niks met mogelijke fraude te maken, maar die persoon kon dan toch op de zwarte lijst terechtkomen. Mensen die op de lijst stonden kregen het stempel "potentiële fraudeur" en daardoor met intensief toezicht vanuit de Belastingdienst te maken, aldus de Autoriteit Persoonsgegevens. Dit zorgde ervoor dat mensen langer moesten wachten op een besluit over een aangevraagde toeslag.
De privacytoezichthouder deed onderzoek naar de zwarte lijst en ontdekte tal van overtredingen van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Zo had de Belastingdienst geen wettelijke basis voor het verwerken van de persoonsgegevens op de lijst. Zonder zo’n AVG-grondslag is het verwerken van persoonsgegevens verboden.
Persoonsgegevens op de lijst klopten vaak ook niet. Hierdoor stonden mensen onterecht als mogelijke fraudeur geregistreerd. Verder was de beveiliging van de lijst niet op orde en werd de interne privacytoezichthouder van de Belastingdienst niet op tijd betrokken bij de opzet van de lijst. Wegens de ernst, de gevolgen voor grote aantallen mensen en de duur van de overtredingen heeft de Belastingdienst een boete van 3,7 miljoen euro gekregen, de hoogste die de AP ooit oplegde.
"De Belastingdienst heeft met FSV de rechten van de 270.000 mensen die op die lijst stonden op ongekende wijze geschonden. Ruim zes jaar lang. Mensen werden vaak onterecht als fraudeur bestempeld, met vreselijke gevolgen", zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. "Stond je in FSV, dan kregen sommigen geen betalingsregeling of kwam je niet in aanmerking voor schuldsanering. De Belastingdienst heeft met FSV levens overhoop gehaald."
Bij het vaststellen van de hoogte van de boete woog de AP ook mee dat de Belastingdienst al vaker ernstige overtredingen van de AVG beging. Zo constateerde de de privacytoezichthouder in 2018 dat de Belastingdienst persoonsgegevens slecht beveiligde. Vorig jaar kreeg de fiscus wegens de discriminerende en onrechtmatige werkwijze in de Toeslagenaffaire een boete van 2,75 miljoen euro van de AP opgelegd.
"De Belastingdienst is meerdere keren in de fout gegaan. Terwijl juist de Belastingdienst een zeer grote verantwoordelijkheid heeft tegenover de mensen in Nederland. Die zijn immers van de Belastingdienst afhankelijk. Je kunt niet besluiten om je toeslagen maar ergens anders aan te vragen of je belastingaangifte ergens anders te doen", laat Wolfsen verder weten. "Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat de Belastingdienst zorgvuldig met hun gegevens omgaat. In de zaak-FSV bleek dat dus ook weer niet het geval." De FSV werd vorig jaar februari door de Belastingdienst uitgeschakeld. De fiscus kan nog in beroep tegen de boete.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.