Corrupte ambtenaren hebben op bestelling Nederlandse paspoorten aan criminelen geleverd, waarbij pasfoto’s van andere mensen werden gebruikt die op de aanvrager leken, zo laat staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering aan de Tweede Kamer weten. Volgens de staatssecretaris bevatten de systemen voor het uitgeven van paspoorten "structurele fouten".

"In strafrechtelijke onderzoeken is inmiddels vastgesteld dat het criminelen lukt bij diverse gemeenten valselijk opgemaakte, authentieke Nederlandse paspoorten te verkrijgen. Corrupte ambtenaren leveren in ruil voor geld paspoorten op bestelling", aldus Van Huffelen in een brief over de aanpak van identiteitsfraude. Ze noemt geen exacte cijfers, maar inmiddels zijn tientallen onrechtmatig verkregen identiteitsbewijzen ontdekt en dit aantal zal mogelijk nog verder oplopen.

De ambtenaren in kwestie maken gebruik van hun kennis van en toegang tot het aanvraag- en uitgifteproces van identiteitsdocumenten dat bij gemeenten wordt gebruikt. Het gaat bijvoorbeeld om het invoeren van valse identiteitsgegevens en het gebruiken van pasfoto’s van andere mensen die een gelijkenis hebben met degene die het paspoort gebruikt. "Met een op deze manier verkregen paspoort kan een crimineel bijvoorbeeld de grens over en buiten het bereik van politie en justitie doorgaan met criminele activiteiten", aldus de staatssecretaris.

Ze stelt dat het om een "beperkt aantal corrupte ambtenaren" gaat, maar zegt verder niet op het lopende onderzoek in te kunnen gaan. Daarnaast blijkt dat ambtenaren bij de aanvraag en uitgifte van paspoorten in sommige gevallen afwijken van de standaardprocedure die gevolgd moet worden aan de balie. "Inmiddels is op basis van de huidige informatie gebleken dat er structurele problemen in het stelsel van de verstrekking van paspoorten zitten. Dit heeft mij doen besluiten de al ingezette acties en maatregelen naar aanleiding van de eerdere signalen te versnellen en versterken en nieuwe acties in gang te zetten", zo laat Van Huffelen weten.

De staatssecretaris voegt toe dat de veiligheid en kwaliteit van het fysieke paspoort en de identiteitskaart niet in het geding zijn. Om de fouten en fraude met de uitgifte tegen te gaan zijn verschillende maatregelen aangekondigd. Het gaat om voorlichting over het naleven van werkvoorschriften en het doorvoeren van technische aanpassingen die tijdig en automatisch uitloggen mogelijk maken, om zo misbruik van andermans account te voorkomen. Verder zal er functiescheiding worden ingezet, zodat dezelfde medewerker niet de aanvraag én uitgifte doet, wordt het toezicht aangescherpt en wordt er gekeken naar het certificeren van personeel.

"Op korte termijn is winst te behalen met voorlichting en gesprekken en technische aanpassingen in het huidige systeem", laat Van Huffelen afsluitend weten. De staatssecretaris verwacht dat deze maatregelen, en die voor de middellange termijn gepland staan, de mogelijkheden tot fouten en fraude in het systeem sterk zullen reduceren.