Minister Kuipers van Volksgezondheid wil niet instellen dat GGZ-patiënten altijd vooraf toestemming moeten geven voordat hun gegevens met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) worden gedeeld. Dat laat de bewindsman weten op Kamervragen van de SP. Eerder werd bekend dat de Zorgautoriteit ongevraagd gegevens over 800.000 ggz-patiënten verzamelt.

Sinds 1 juli ontvangt de NZa informatie over gedeclareerde zorgprestaties inclusief de informatie die bij de declaratie op de factuur moet worden vermeld zoals het gekozen zorgvraagtype en de DSM-diagnosehoofdgroep. Psychiaters, psychologen en andere zorgverleners zijn verplicht om deze informatie aan te leveren. Vanaf 1 januari volgend jaar moeten behandelaars ook de antwoorden op de HONOS+-vragen doorgeven.

HONOS staat voor Health Of the Nation Outcome Scales en is een vragenlijst die een behandelaar over zijn patiënt invult. Het gaat dan om zaken als problematisch alcohol- of drugsgebruik, hyperactief, agressief, destructief of geagiteerd gedrag, problemen als gevolg van hallucinaties en waanvoorstellingen, suïcidepogingen en gedachten over suïcide, problemen met relaties en overige psychische en gedragsproblemen.

"De zorgvraagtypering geeft een belangrijk inzicht in welke zorg en hoeveel zorg er nodig is voor patiënten. De aanlevering van HoNOS+ vragen is nodig voor de doorontwikkeling om dit inzicht te verbeteren", aldus de NZa. Deze informatie zal echter zonder toestemming van de patiënt worden gedeeld. Patiënten kunnen door het invullen van een privacyverklaring bij hun behandelaar wel aangeven dat ze bezwaar maken tegen het delen van hun gegevens.

SP-Kamerlid Leijten en Hijink vroegen Kuipers of hij bereid is om in te stellen dat patiënten altijd vooraf toestemming moeten geven voordat hun gegevens gedeeld mogen worden. Dat is de minister niet van plan. "Voor gegevensverstrekkingen die bij wet zijn geregeld, wordt geen voorafgaande toestemming gevraagd van patiënten." Kuipers voegt toe dat de NZa op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) regels kan stellen over het verstrekken van gegevens en inlichtingen.

Pseudonimisering

De NZa had eerder al aangegeven dat de ontvangen informatie gedepersonaliseerd is en niet valt te herleiden tot individuele patiënten, maar dat het over aanvullende informatie beschikt om dit wel te doen. "Kunt u aangeven waarom het acceptabel is dat door patiëntgegevens te versleutelen en te pseudonimiseren "de herleidbaarheid tot personen tot een minimum beperkt is", maar er daarmee dus nog altijd een risico bestaat dat deze gegevens wel degelijk herleidbaar zijn?", wilden de SP-Kamerleden weten.

Kuipers erkent dat het mogelijk is om patiënten te identificeren door het combineren van datasets. "De NZa voert een dergelijke koppeling niet uit", aldus de minister. De bewindsman voegt toe dat het verwerken van volstrekt geanonimiseerde gegevens niet mogelijk is, omdat dan onvoldoende informatie beschikbaar komt om het model van de zorgvraagtypering verder te ontwikkelen.