DPG Media, Temu, minister Heinen van Financiën en het kabinet zijn genomineerd voor een Big Brother Award, de jaarlijkse prijs voor de grootste privacyschenders van Nederland, georganiseerd door burgerrechtenbeweging Bits of. Freedom. De organisatie selecteerde naar eigen zeggen de vier grofste schandalen van het afgelopen jaar. Het publiek kan door te stemmen bepalen welke genomineerde de Publieksprijs mee naar huis neemt. Een vakjury bepaalt de winnaar van de Expertprijs.

DPG Media

Uitgeverij DPG Media, dat volgens eigen cijfers dagelijks vijftien miljoen mensen bereikt via hun tv, print, en digitale platformen, is genomineerd wegens het eigen advertentieplatform Ad Manager. Via het platform worden advertenties verkocht die op de publicaties van de uitgeverij verschijnen. "Op haar website spreekt het bedrijf over de mogelijkheid om individuele mensen te herkennen op basis van hun interesses, koopgedrag en zelfs hun ‘gedragsintenties.’ Ze zegt al die verzamelde gegevens te kunnen koppelen ‘over verschillende platformen heen’ en ze te gebruiken om ‘met precisie te kunnen targetten.’ En dat gaat over ‘bijna iedereen.'", aldus Bits of Freedom.

De burgerrechtenbeweging stelt dat DPG Media doorlopend gegevens over het gedrag van bezoekers verzamelt, om ze vervolgens de hele dag - via alle media die zij in handen heeft - gerichte advertenties voor te schotelen. "En mensen die een betaald abonnement hebben, betalen dubbel: één keer met het abonnementsgeld, en één keer met hun gegevens." Bits of Freedom wil dat DPG Media stopt met het tracken van bezoekers en zich richt op contextueel adverteren.

Temu

De Chinese online marktplaats is de tweede genomineerde, wegens het schenden van het privacy- en consumentenrecht. Zo wordt er gewezen naar onderzoek van het Belgische VRT dat de Temu-app niet alleen toestemming wil voor toegang tot de contactenlijst en camera, maar ook om de telefoon ’s nachts te ontgrendelen en om geluid op te kunnen nemen. "Met de app heeft Temu ook toegang tot het lokale netwerk van de gebruiker. Dat zijn allemaal functies die niet nodig zijn voor een webshop. De gebruiker wordt weliswaar om toestemming gevraagd, maar die toestemming is niets waard als het voor die gebruiker niet helder is waarmee wordt ingestemd", stelt Bits of Freedom. Dat wil dat Temu onder andere het ontwerp van de app drastisch wijzigt.

Het kabinet

Het kabinet is genomineerd voor het onvoldoende waarborgen van toezicht op wet- en regelgeving in het digitale domein. "Hierdoor staan onze digitale rechten onnodig onder druk", laat Bits of Freedom over de nominatie weten. De burgerrechtenweging schrijft dat het kabinet het organiseren van een gezond toezicht op de naleving en handhaving van regels die (digitale) rechten van mensen versterken, steeds minder belangrijk is gaan vinden. "Zeker voor wat betreft het toezicht op de overheid zelf is dat des te problematischer. De macht van de overheid en het bedrijfsleven groeit, terwijl die van de balancerende tegenmacht steeds kleiner wordt."

Als voorbeelden wordt gewezen naar het nog altijd ontbreken van het handhaven van de Digital Services Act, de huisvesting en uitbreiding van AIVD- en MIVD-toezichthouder CTIVD, het budget van de Autoriteit Persoonsgegevens voor het handhaven van de AVG en het onvoldoende en onjuist invullen van het algoritmeregister. "Kortom, hoewel toezicht en handhaving een essentiële functie hebben in onze democratische rechtstaat, is het voor het kabinet niets meer dan een sluitpost. Of misschien een lastpost, waarvan je beter minder dan meer hebt", voegt Bits of Freedom toe.

Minister Heinen van Financiën

De laatste nominatie voor de Publieksprijs is voor minister Heinen van Financiën. Hij is genomineerd voor het maken van beleid dat indirect leidt tot privacyschendingen en discriminatie door financiële instellingen. Het gaat dan om de manier waarop banken de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) uitvoeren, wat tot discriminatie leidt en grote gevolgen voor klanten kan hebben, aldus Bits of Freedom. Dat vindt dat de minister onder andere een voorstel moet doen voor een update van de Wwft. "Daarin moeten financiële instellingen niet langer een perverse prikkel hebben om klanten te discrimineren, de privacy van klanten te schenden en het klanten onmogelijk te maken betalingen te verrichten", zo stelt de burgerrechtenbeweging.

Het publiek kan nu via BitsofFreedom.nl op de vier genomineerden stemmen. Op 13 februari 2025 vindt de uitreiking van de Big Brother Awards plaats in het Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond te Amsterdam. Vorig jaar wonnen toenmalig minister Yesilgöz van Veiligheid en Justitie, Meta, X en Telegram de Big Brother Awards.