Online openbaarmaking oorlogsarchief na waarschuwing AP uitgesteld
De geplande online openbaarmaking van het oorlogsarchief op 2 januari aanstaande is na een formele waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) uitgesteld. Minister Eppo Bruins van Onderwijs komt nu met een wetswijziging om het mogelijk te maken dat het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) toch volledig online toegankelijk wordt voor een breed publiek.
De Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwde het Nationaal Archief voor het online openbaar maken van het oorlogsarchief, omdat dit in strijd met de Archiefwet en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is. Het CABR is het grootste en meest geraadpleegde archief over de Tweede Wereldoorlog in Nederland. In het archief zijn dossiers opgenomen van personen die na de Tweede Wereldoorlog verdacht werden van collaboratie met de Duitse bezetter.
Het archief bevat ongeveer 485.000 dossiers van personen die verdacht werden van collaboratie of hiervoor berecht zijn. Het archief bevat veel strafrechtelijke gegevens, ook van mogelijk nog levende mensen, bijvoorbeeld in processen-verbaal, verhoren en getuigenverklaringen. In de dossiers zitten ook persoonlijke documenten zoals brieven, dagboeken en foto’s. Daarmee bevat het CABR ook veel gevoelige gegevens over bijvoorbeeld de religie, politieke voorkeur, gezondheid of etniciteit van mensen, aldus de Autoriteit Persoonsgegevens.
"Deze gevoelige gegevens hebben niet alleen betrekking op de verdachten, maar bijvoorbeeld ook op slachtoffers, getuigen en nabestaanden die in 2025 mogelijk nog in leven zijn. De wet – ook de Archiefwet – schrijft voor dat gevoelige gegevens niet zomaar voor iedereen beschikbaar mogen worden gemaakt als ze gaan over mensen die in leven zijn", laat de toezichthouder weten.
Volgens de AP bestaat het risico als straks iedereen in het archief kan zoeken dat de gevoelige informatie uit het archief publiekelijk wordt verspreid via bijvoorbeeld sociale media. "Deze onbegrensde toegankelijkheid brengt al met al onnodig grote privacyrisico’s met zich mee." De AP kreeg dit voorjaar een signaal van een nabestaande dat de geplande openbaarmaking van het CABR mogelijk niet op een rechtmatige manier werd georganiseerd.
Privacyrisico's
De AP vroeg het Nationaal Archief om opheldering. Uit de verstrekte informatie bleek dat het Nationaal Archief sinds 2022 meerdere juridische adviezen heeft gevraagd, die steeds op dezelfde privacyrisico’s wezen. "Het Nationaal Archief heeft ondanks deze adviezen de voorgenomen manier van publiceren onvoldoende aangepast. Eén van de adviezen kwam van de eigen juridische afdeling van het Nationaal Archief", laat de AP weten. Verder bleek dat het Nationaal Archief geen advies had gevraagd aan de eigen functionaris gegevensbescherming, terwijl dit wettelijk verplicht is.Ook heeft het Nationaal Archief de AP niet benaderd voor een voorafgaande raadpleging, waar in dit geval wel aanleiding toe was. Een voorafgaande raadpleging is een advies over hoe om te gaan met privacyrisico’s. Eind oktober vond er een gesprek plaat tussen de Autoriteit Persoonsgegevens, het Nationaal Archief en het ministerie van Onderwijs. Daaruit bleek dat dat het Nationaal Archief niet van plan was om een andere afweging te maken over het online publiceren van het CABR.
De AP had naar eigen zeggen geen andere keuze dan de minister van Onderwijs formeel te waarschuwen dat de geplande online openbaarmaking van het CABR op deze manier niet kan doorgaan. Minister Bruins zegt in gesprek te gaan met de AP om te kijken op welke manier het Nationaal Archief toegang kan bieden tot het gedigitaliseerde archief voor de periode vanaf 2 januari tot het moment dat de wet is gewijzigd.
Een wettelijke grondslag kan volgens de AP wel gecreëerd worden in de Archiefwet. Daarom komt de minister met een wetswijziging met daarin een grondslag voor verwerking van bijzondere, strafrechtelijke en gewone persoonsgegevens die zijn bewaard voor archiveringsdoeleinden.
Leer van het verleden, laat het verleden rusten en laat het voor altijd vrede zijn.
https://nos.nl/artikel/2547305-collaboratie-archief-komt-nog-niet-online-vanwege-privacyzorgen
Geen rekening houden met mensen, gewoon de wet aanpassen zodat het archief wel online in te zien is (zonder enige controle). Je zou ook kunnen beslissen dat de wet niet aangepast wordt, en mensen de komende jaren ter plekke die data mogen inzien, na de nodige controles. Bv tot de laatste nabestaande overleden is.
Of het archief stuk je bij beetje online openbaar maken, als ze zeker weten dat er geen nabestaanden meer zijn.
Maar dat vergt mankracht en zorgvuldigheid. En dat heeft men er blijkbaar niet voor over.
Digitalisering en online openbaarmaking omdat het kan. Niet omdat het verstandig is.
Ik vraag me echt af of archivarissen wel voldoende geschoold worden en zijn in de privacy-aspecten van archiefstukken.
Leer van het verleden, laat het verleden rusten en laat het voor altijd vrede zijn.
Dus ja, er kunnen verkeerde conclusies worden getrokken als de context wordt weggelaten. Als het archief van de Bijzondere Rechtspleging geopend wordt, dan raad ik iedereen aan om niet te snel conclusies te trekken.
Aangezien mijn vader een verzetsman was in WO2, en dat te bewijzen valt (hij diende ook in het Britse leger en ook daar zijn bewijzen van) heb ik voor openbaarmaking van het document geen bezwaar aangetekend.
Nee is het antwoord, de zogenaamde rode vlaggen etc. komt voornamelijk uit kringen die doodsbang zijn dat het verleden van hun familie openbaar wordt, dus worden er allerlei drogredenen opgevoerd om de wet die de openbaarheid van onze geschiedenis wettelijk regelt aan hun privé voorkeuren aan te passen. Wel eens afgevraagd waarom bekende verzetsstrijders hun identiteit wel zonder enige terughoudendheid openbaar is. Dat is voor de beeldvorming, van goede Nederlanders, en daar past het plaatje van een half miljoen foute Nederlanders (bijna 10% van de bevolking destijds) niet echt in
Kijk nu eens naar de beschuldigingen van Jan Roos onlangs aan het adres van de bekende Nederlander Sander Schimmelpenninck, die zijn rijkdom zou hebben te danken aan de rol van een familielid in de oorlog. Het is afgedaan als roddel en achterklap, maar het kost weinig moeite om die bewijzen daarvan te vinden. Dit is nu wat de elite graag nog eens 100 jaar onder de pet wil houden, besef dat wel.
Zoals sommigen ook al zeggen: Leer van het verleden, en dat doe je niet door geheimhouding.
Ik begreep dat er ook informatie tussen zit van personen die nog in leven zijn, dat lijkt me de enige valide reden om het nog niet publiek toegankelijk te maken.
Een simpele vraag:stel dat jouw opa een strafblad heeft gehad voor bv KP, massamoord, piramide-opliching.
Hij is ondertussen overleden.
Nu wil het archief dit dossier openbaar maken.
In hoeverre zijn de "zonden" of misdaden van de voorouder nog voor rekening van het (klein)kind?
En hoe voorkom je dan reputatieschade, als in: "Jij bent die en die van die oude dode ..... Dus jij zult ook wel zo zijn."
In die dossiers uit WOII staan niet alleen de veroordeelde misdadigers, maar ook de mensen die alleen verdacht werden. En de getuigen en slachtoffers.
En het leven is helaas in werkelijkheid niet zo absoluut wit en zwart als we allemaal graag willen dat het leven is.
Wat doe je met al die mensen in dat grijze gebied. Die iets gedaan hebben om hun familie te laten overleven. Een balanceer-act uitgevoerd tussen verzet en bezetter. Of de gewoon hun kop in het zand staken. Zich nergens mee bemoeiden. Gewoon omdat we niet allemaal helden zijn.
Of wel verzet pleegden, maar voor de buitenwereld collaborateur waren. Ook dat kwam voor. Welke data zit in dat archief. Hoe wordt dat genuanceerd tegen de gebeurtenissen van die tijd?
Na de oorlog zat iedereen bij het verzet. Dat je niets gedaan had of iets tegenovergestelds, was toen niet acceptable.
Maar 2 jaar ervoor zou de bezetter je met je gezin tegen de muur gezet hebben als ze ook maar een zwaar vermoeden hadden dat je iets illigaals deed. Niet met hen collaboreerde.
Dat is de harde werkelijkheid.
Ter illustratie: bekijk een tv-serie als Secret Army nog maar eens een keer. Vooral de laatste afleveringen van het laatste seizoen.
https://en.wikipedia.org/wiki/Secret_Army_(TV_series)
Het systeem waarbij overlevenden hun toestemming kunnen geven (of niet) is een goede tussen-oplossing. Geef het nog 20 jaar en alle laatste overlevenden zijn dan wel dood.
Dan mag je helemaal losgaan op die digitale data.
Nu zou je er voor naar het archief moeten gaan en toestemming vragen. Dat is ook echt een zeer grote hindernis. Iets niet online mogen raadplegen. 20 jaar geleden wisten we niet beter. Voor archiefonderzoek moest je toen fysiek naar het archief gaan. En voor veel archief-stukken nog steeds.
Dit is echt iets om een wet voor te herschrijven.
De politiek heeft een obsessie met digitalisering.
stukken eigendom van de nabestaanden. Zij moeten bezwaar kunnen maken tegen
het openbaren van hun familiegeschiedenis. Waarschijnlijk zullen de stukken
selectief openbaar worden gemaakt.
https://www.parool.nl/nederland/minister-bruins-stelt-online-openstellen-van-oorlogsarchief-uit-om-zorgen-privacy~b2cc88db/
https://www.parool.nl/nederland/minister-bruins-stelt-online-openstellen-van-oorlogsarchief-uit-om-zorgen-privacy~b2cc88db/
Gek, de ene helft noemt als argument om niet openbaren het oorlogsverleden van de voorouders, en de andere helft het recht van de nabestaanden van de slachtoffers om wel te mogen weten. Allemaal onzin, het enige wat telt is de wettelijke termijn van 100 jaar zoals die al decenia geleden in de wet is vastgelegd.
https://www.nrc.nl/nieuws/2024/12/06/dossiers-van-foute-nederlanders-volgend-jaar-toch-nog-niet-digitaal-te-raadplegen-a4875806
Bij de maximale openbaarheidsbeperking onder de Archiefwet, worden dossiers met daarin bijzondere persoonsgegevens maximaal 75 jaar na creatie openbaar. Het kan voorkomen dat de betrokkenen dan nog leven. In die gevallen kan de minister van OCW besluiten de termijn van de openbaarheidsbeperking te verlengen tot bijvoorbeeld 100 jaar na creatie of na de (geschatte) geboortedatum van de betrokkenen.
https://www.nationaalarchief.nl/archiveren/kennisbank/archiefwet-en-openbaarheid
Dat verklaart veel van waarom de AP zo op de absolute macht uit is en weinig op heeft met democratische principes.
Leer van het verleden, laat het verleden rusten en laat het voor altijd vrede zijn.
Leer van het verleden...? Ja, dat is beetje ons bedoeling met een dergelijk archief...
Dat verklaart veel van waarom de AP zo op de absolute macht uit is en weinig op heeft met democratische principes.
Een en ander heeft nu te maken met een sterk gepolariseerde samenleving, waarin het mantra van links, om iedere PVV kiezer als een NS'er neer te zetten, nu sinds een jaar aan het wankelen is gebracht, door het cosmetische verhullend antisemitisme van datzelfde politiek links.
Ik heb al eens hier gerefereerd aan een bekende BNN'er die elke andersdenkende als hijzelf ook als een NS'er neerzet, en nu door de feiten over zijn eigen voorouder(s) wordt achterhaalt. Ik denk dan ook dat openbaarheid van de archieven dan ook remmend zal werken op dit soort zwartwit denken van bekende Nederlanders die politiek elkaars tegenstander zijn.
Nu in relatieve vrede is het makkelijk te oordelen over wat moreel goed of fout is.
Voor de duidelijkheid ik praat de genomen beslissingen zeker niet goed, maar ik vind het wel integrerend hoe deze tot stand zijn gekomen.
Je bent niet ingelogd en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.
Security Analist SOC
AIVD
Als security analist werk je mee om de relevante logging- en dreigingsinformatie binnen het SOC beschikbaar te maken. Ben je net afgestudeerd en wil je je verder ont-wikkelen op het gebied van cyber security? Wil jij aan de hand van cyber threat intelligence op jacht naar de meest ge-avanceerde aanvallers? Dan is ons Security Operations Center de plek voor jou!
Senior Security Analist SOC
AIVD
Als senior security analist SOC analyseer je de security monitoring data die we op ons platform verzamelen en ontwikkel je detectie use-cases die wijzen op verdacht gedrag op onze netwerken en systemen. Heb je veel netwerk, sysadmin of software development-ervaring, met een wens je richting security te ontwikkelen? Dan is ons Security Operations Center de plek voor jou!
Junior DevOps Engineer
Certified Secure is op zoek naar een Junior DevOps Engineer. Deze functie is een stuk interessanter dan de term doet vermoeden! Om jou als potentiële nieuwe collega meteen te laten zien wat we doen hebben we speciaal voor jou een selectie gemaakt van een aantal leuke security challenges. Are you ready for a challenge?
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.