Mensen die vanaf 1 januari 2005 niet voldoen aan de identificatieplicht kunnen een boete krijgen van 50 euro. Voor jongeren van 14 en 15 jaar is de boete 25 euro. Het betreft een OM-transactie, wat wil zeggen dat deze overtreding van de nieuwe wet afgedaan wordt door de officier van justitie.

Met de Wet op de uitgebreide identificatieplicht op 1 januari a.s. treedt ook de Aanwijzing Uitbreiding Identificatieplicht van het Openbaar Ministerie in werking. Hierin staat onder andere beschreven in welke situaties identiteitscontrole door de politie aangewezen is. De uitbreiding van de identificatieplicht is een instrument om de handhaving en het toezicht door de overheid over de gehele linie te versterken. Controle van de identiteitsdocumenten zal dan ook vooral aan de orde zijn bij onrust of dreigend geweld, zoals bijvoorbeeld ’s nachts in uitgaansgebieden. Ook in situaties waarbij gevaar voor ordeverstoring aanwezig is, zoals bij voetbalwedstrijden, kan de politie controle van de identiteit uitvoeren. Verder zal de politie identiteitsdocumenten vragen aan omstanders die aanwezig zijn op of bij een plaats delict, zoals een schiet- of steekpartij of een brand.

De hoofdregel voor het Openbaar Ministerie is dat er weinig ontsnappingsmogelijkheden zijn voor mensen die geen identiteitsbewijs bij zich dragen. Er is geen recht op een coulante behandeling, omdat dan op den duur de waarde van de identificatieplicht voor de rechtshandhaving wordt ondergraven. Degene die geen identiteitsbewijs bij zich draagt, neemt het risico dat hij een boete krijgt opgelegd.

Degene die zich èn niet kan identificeren èn een valse naam of valse adresgegevens opgeeft wordt vervolgd voor beide strafbare feiten. (OM)