Vandaag werd op HAR de herlancering van digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom aangekondigd, die zich onder andere sterk maakt voor een meldplicht voor datalekken en dat internetgebruikers niet kunnen worden afgesloten. Security.nl interviewde de nieuwe directeur, Ot van Daalen. Wat betreft het einde van de eerste Bits of Freedom, merkt van Daalen op dat dit kwam doordat de twee werknemers vertrokken en er niet voldoende middelen waren om een doorstart te maken.

Geld is er nu wel, afkomstig van Internet4all, de stichting van xs4all. Voor een "substantieel" aantal jaren is de benodigde financiering toegezegd om BOF weer op de kaart te zetten. "Internet4all vindt het belangrijk dat deze rechten weer onder de aandacht worden gebracht. Dat er weer een kritische stem komt, een tegengeluid in het debat over privacy en communicatie vrijheid", zegt Van Daalen. Hij was voorheen advocaat, maar besloot "Bits of Freedom 2.0" leiding te geven. "Ik geloof erg in vrijheid, de belofte van vrijheid die technologie gebied, en ik heb me altijd zogen gemaakt dat die belofte beperkt wordt."

Eerst werkte hij als vrijwilliger bij BOF, om vervolgens bewust als advocaat aan de slag te gaan en daar ervaring met "de andere kant" op te doen en te zie hoe het er daar aan toe ging. "Ik heb er nooit bewust voor gekozen om daar te blijven en ben dan ook blij dat ik de kans krijg om terug te gaan waar mijn hart ligt."

Vertrouwen
De kersverse directeur wil alleen zaken aanpakken die de grootste kans van slagen en grootste impact hebben. Het gaat voorname over de verhouding tussen burger en overheid. Daar is een kentering gaande. Was het vroeger nog "vertrouwen in de mens, wantrouwen in de overheid". Nu is het wantrouwen in de burger en vertrouwen in de overheid. "Dat is een structureel probleem waar ik niet de illusie in heb dat BOF daar iets aan kan doen." Van Daalen merkt op dat er juridische beperkingen en grondwetten zijn, waar zowel bedrijven als overheid zich bij de implementatie van hun maatregelen aan moeten houden. "En die grondrechten gaan wij meer onder de aandacht brengen."

Twee grondrechten die voor BOF centraal staan zijn privacy en communicatie vrijheid. De daarbij behorende dossiers zijn databases, de beveiliging en noodzaak ervan en in hoeverre ze in lijn liggen met de privacywet. Het andere dossier is internet en open en digitale technologie. Het gaat dan om het afsluiten van internetgebruikers en filteren van verkeer. De afgelopen jaren zijn digitale privacy en communicatievrijheid steeds meer onder druk komen te staan. Zo brengen de overheid en het bedrijfsleven het leven van burgers gedetailleerd in kaart, gaat Van Daalen verder.

Datalekken
Concreet gaat BOF zich waarschijnlijk eerst richten op een meldplicht voor datalekken, zo als onlangs in Duitsland van kracht werd. Er moet dan een wet komen die iedereen met een privacy gevoelige database verplicht, om bij een aanval waar gegevens lekken, de gebruikers te informeren. Tevens wil het een database aanleggen van allerlei data incidenten, een zwartboek, zoals Van Daalen het noemt.

Het andere punt is het veiligstellen van het internetabonnement. Van Daalen vindt dat er geen redenen kunnen zijn om iemand van het web af te sluiten. "Je kunt een parallel trekken met gas en water, daar kun je ook niet zomaar iemand afsluiten, tenzij ze hun rekening niet betalen en dan nog moeten ze het heel bont gemaakt hebben." Het afsluiten is dan ook nooit een gerechtvaardigde straf, zo laat hij weten. Providers kunnen wel andere maatregelen nemen, zoals het offline halen van een spamserver of een server die illegaal materiaal aanbiedt.

Het vernieuwde bestuur van Bits of Freedom bestaat uit Doke Pelleboer, ex-directeur van XS4ALL, Joris van Hoboken, onderzoeker bij het Instituut voor Informatierecht van de Universiteit van Amsterdam en Karianne Thomas, advocaat bij advocatenkantoor Van Doorne. Dan is er ook nog een raad van advies die nog gevormd moet worden. Dit zijn prominenten die BOF op het gebied van politiek, media, wetenschap en technologie kunnen adviseren. Naast het aannemen van een aantal werknemers, gaat BOF ook voor "crowd sourcing" waarbij het de hulp van het publiek vraagt. Het gaat dan niet om het melden van beveiligingslekken, maar om praktische zaken waarin mensen kunnen bijdragen.

Big Brother Awards
Last but not least verschijnen ook de Big Brother Awards weer, en mogelijk starten binnenkort als de nominaties. De awards stellen personen, bedrijven, overheden en voorstellen te kijk die bij uitstek controle op burgers en inbreuken op privacy bevorderen. Om Bits of Freedom een handje te helpen, horen we graag wie jij voor een Big Brother Award zou nomineren.