In de Europese Unie moet een systeem komen om de identiteit te achterhalen van gebruikers van prepaid telefoonkaarten. Anders valt de criminaliteit niet goed te bestrijden. Dat stelt EU-voorzitter Spanje in een recent voorstel.

Het Spaanse voorstel zit verstopt in een actieplan om drugscriminaliteit te bestrijden. Volgens Spanje maakt de georganiseerde misdaad in toenemende mate gebruik van technologische vernieuwingen als internet, elektronisch bankverkeer en mobiele telefonie. Volgens Spanje behoren anonieme prepaid telefoonkaarten tot de favoriete middelen van criminele groeperingen.
Spanje wijst op een resolutie uit 1995, waarin regels staan voor de Europese lidstaten voor de interceptie van telefoonverkeer. Van deze resolutie komt niets terecht als er geen regels komen om de gebruikers van prepaid kaarten te achterhalen, aldus Spanje. ‘Het ontbreken van registers van gebruikers van prepaid telefoonkaarten maakt het de bevoegde autoriteiten onmogelijk toegang te krijgen tot het telecommunicatieverkeer,’ aldus Spanje.
Spanje wil daarom dat er in alle Europese lidstaten een mechanisme komt om gebruikers van prepaid kaarten te identificeren. Volgens Spanje staan Europese privacyregels een dergelijke aanpak niet in de weg. Spanje erkent echter dat het in de praktijk moeilijk zal zijn een dergelijk identificatiesysteem op poten te zetten, maar wil dat er tenminste een haalbaarheidsstudie komt.
In Nederland is een aantal jaren vruchteloos geprobeerd om te komen tot een identificatiesysteem voor gebruikers van prepaid telefoonkaarten. In eerste instantie wilde de overheid een verplichte registratie invoeren: elke koper van een pre-paid kaart zou zich moeten identificeren en de telefoonaanbieders zouden deze gegevens moeten opslaan. Door verzet van de telefoonaanbieders, die opzagen tegen het vele werk en de hoge kosten die hiermee gemoeid zijn, mislukte dit plan.
De telefoonaanbieders kwamen zelf met een alternatief voorstel: de invoering van de zogenaamde IMSI-catcher. Begin dit jaar werd in Nederland dit apparaat inderdaad toegevoegd aan het opsporingsarsenaal van politie en justitie. Met behulp van een IMSI-catcher kan de politie de unieke identificatienummers achterhalen van prepaid telefoons. Met deze gegevens is het vervolgens mogelijk om bij de telefoonaanbieders het bijbehorende telefoonnummer te achterhalen. Daarna staat de weg open voor de gerichte interceptie van het telefoonnummer en een analyse van de verkeersgegevens.