image

Juridische vraag: Wanneer mag Justitie telefoon aftappen?

woensdag 15 juni 2011, 12:03 door Arnoud Engelfriet, 17 reacties

Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"De wet op internet".

Arnoud is van alle markten thuis, maar vindt vooral in technische / hacking vragen een uitdaging. Vragen over licenties worden niet behandeld, aangezien die geen raakvlak met beveiliging hebben. De Juridische vraag is een rubriek op Security.nl, waar wetgeving en security centraal staan. Elk kwartaal kiest Arnoud de meest creatieve vraag, die dan zijn boek zal ontvangen.

Vraag: Voor een onderzoeksopdracht voor school schrijf ik een stuk over mobiele datanetwerken en hoe ze technisch functioneren (voornamelijk het verkeer tussen gebruiker en zendmast). Er wordt veel gebruik gemaakt van encryptie. Nu vroegen wij ons af hoe het eigenlijk juridisch zit daarmee. Mag een mobiele provider wel encryptie gebruiken of moet er dan een 'achterdeur' in zitten? Hoe sterk mag die encryptie zijn? En wanneer mag Justitie een mobiel telefoongesprek aftappen?

Antwoord: De aanbieder van een openbaar telecommunicatienetwerk of -dienst moet zorgen dat deze dienst te allen tijde aftapbaar is. Dit staat letterlijk in artikel 13.1 Tw. Er zijn geen regels over de maximale sterkte van de encryptie, want dat is niet relevant: wat er ook gebruikt wordt, Justitie moet het gesprek kunnen volgen en opnemen als daar een bevoegd gegeven bevel voor is.

Voor een aanbieder van een niet-openbaar netwerk, zoals een bedrijfsnetwerk met DECT-telefoons, geldt deze verplichting van aftapbaarheid niet. Een netwerk is openbaar wanneer "het publiek" er gebruik van kan maken (eventueel na lid worden), en is besloten (niet openbaar) wanneer slechts een beperkte en duidelijk af te bakenen groep dit netwerk op mag, zo bleek uit de SURFnet-rechtszaak.

Het Besluit aftappen openbare telecommunicatienetwerken en -diensten en de Regeling aftappen openbare telecommunicatienetwerken en -diensten regelen hoe dat aftappen moet verlopen. Cruciaal is dat er een "bevoegd gegeven last" moet zijn, oftewel de agent die wil meeluisteren moet een wetsartikel kunnen aanwijzen dat een grond biedt voor dat meeluisteren én hij moet de juiste instantie (zoals officier van justitie of rechter-commissaris) hebben gevraagd om toestemming. Zie het Wetboek van Strafvordering, afdeling 7. Iets leesbaarder is de Aanwijzing opsporingsbevoegdheden, met name sectie 2.4.

Een provider is niet verplicht te verhinderen dat zijn klanten zelf encryptie toepassen, en hoeft niet mee te werken aan het ontsleutelen daarvan. Of nou ja, dat moet hij theoretisch gezien wel als hij "kennis draagt van de wijze van versleuteling van de communicatie" (artikel 126m Strafvordering) maar dat zal zelden het geval zijn. Overigens mag de verdachte zelf niet gevraagd worden zijn eigen communicatie te ontsleutelen, zie lid 7.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. In 2008 verscheen zijn boek "De wet op internet".

Reacties (17)
15-06-2011, 12:15 door SirDice
Voor een onderzoeksopdracht voor school schrijf ik een stuk over mobiele datanetwerken en hoe ze technisch functioneren (voornamelijk het verkeer tussen gebruiker en zendmast). Er wordt veel gebruik gemaakt van encryptie.
Vergeet niet dat alleen het verkeer tussen de telefoon en de mast geëncrypteerd is. Het is geen 'end-to-end' encryptie.
15-06-2011, 12:28 door Anoniem
Dus hoe versleutel je dan je eigen telefoonverkeer :D?
15-06-2011, 13:54 door Mysterio
Door Anoniem: Dus hoe versleutel je dan je eigen telefoonverkeer :D?
Russisch praten.
15-06-2011, 13:58 door anoniem lafbekje
Door Anoniem: Dus hoe versleutel je dan je eigen telefoonverkeer :D?
Niet bellen.
15-06-2011, 14:39 door Anoniem
"Dus hoe versleutel je dan je eigen telefoonverkeer :D?"

Al je telefoonverkeer ? Gaat lastig, tenzij iedereen met wie je contact hebt ook dezelfde encryptie gebruikt, en over de decryptie sleutel beschikt. Anders is een gesprek met jou lastig te volgen, en dan is encryptie nutteloos ;)

Wat dacht je van VoIP software met encryptie ? Of een GSMK CryptoPhone http://www.cryptophone.de/ ?
15-06-2011, 14:52 door spatieman
het pek is uit de veren.
de lucht is blauw vanavond.
de eend ligt in de pan.
een gratis IP ban als iemand weet wat ik zojuist hierboven geschreven heb, xD
15-06-2011, 20:18 door Anoniem
Ja hoe kan je dan de bewaarplicht telecomgegevens omzeilen op een manier dat de snelheid van je netwerk niet langzamer gaat?.
Ik ben verbolgen dat de PVV tegen heeft gestemd deze wet af te schaffen.
Je lost er niets mee op.
Als iemand echt iets strafbaars doet kan er zo wie zo een tapverzoek worden gedaan.
Kon voorheen ook altijd kan nu ook nog.
16-06-2011, 13:26 door [Account Verwijderd]
[Verwijderd]
16-06-2011, 13:47 door Anoniem
Advies om de tekst "de juiste instantie (zoals officier van justitie of rechter-commissaris) hebben gevraagd om toestemming" te vervangen door "van de juiste instantie (zoals officier van justitie of rechter-commissaris) toestemming hebben ontvangen."
Toestemming hebben ontvangen is iets heel anders dan toestemming hebben gevraagd. Mogelijk ontvangt de aanvrager die niet.
16-06-2011, 18:06 door suder
Als ik een afspraak maak over de telefoon met vrienden spreken we altijd Klingons .
Je weet nooit wie er meeluisterd ....

ja'ta' HeghmoH peghmey !
16-06-2011, 23:39 door spatieman
Door Peter V:
Door spatieman: het pek is uit de veren.
de lucht is blauw vanavond.
de eend ligt in de pan.
een gratis IP ban als iemand weet wat ik zojuist hierboven geschreven heb, xD
Ja, zo kan ie wel weer..

Verder valt het mij op dat Spatieman nog nooit iets van waarde heeft toegevoegd op dit forum.


pilletjes vergeten vandaag?
17-06-2011, 09:05 door Anoniem
1. Maak gebruik van de Egyptische encryptie server voor telefonie en zorg dat je geheime vlam dat ook doet, dan kan je vrouw die bij de politie werkt er minder snel achterkomen dat je haar vanavond om 8 uur ziet.
2. Op de vraag, gezien de vraagstelling, is een heel ander, veel simpeler antwoord mogelijk (ook al doet Arnoud het natuurlijk veel beter):

Juridische vraag: Wanneer mag Justitie telefoon aftappen?
Vervelend antwoord: Altijd, van de tapverzoeken is 100% gehonoreerd.
17-06-2011, 14:52 door Anoniem
Door Peter V:
Door spatieman: het pek is uit de veren.
de lucht is blauw vanavond.
de eend ligt in de pan.
een gratis IP ban als iemand weet wat ik zojuist hierboven geschreven heb, xD
Ja, zo kan ie wel weer..

Verder valt het mij op dat Spatieman nog nooit iets van waarde heeft toegevoegd op dit forum.


Daar kom je redelijk laat mee vrind xD Ik vraag me ergens ook wel af waar hij de motivatie vandaan haalt om iedere keer toch maar weer terug te komen en te posten
17-06-2011, 17:36 door Anoniem
Ik vind spatieman wel grappig.
20-06-2011, 11:58 door Arnoud Engelfriet
@Anoniem 13:47 Dat is wel een goeie ja. Die toestemming komt er lang niet altijd. Er is één zaak geweest waarin de OvJ een procedure doorzette nadat toestemming hem geweigerd werd, met als argument dat hij niet in beroep kon tegen de weigering van de rechter-commissaris. De rechter maakte daar terecht gehakt van: dat is dan een weeffout in de wet maar de burger moet kunnen afgaan op de tekst van de wet. Zie http://blog.iusmentis.com/2009/12/24/machtiging-rechter-commissaris-bij-strafbare-uitingen-echt-nodig/
20-06-2011, 16:11 door Patio
Door Anoniem:
Ik ben verbolgen dat de PVV tegen heeft gestemd deze wet af te schaffen.
Ik had niets anders van ze verwacht. Ze zijn als de dood dat ze, zoals zij dat noemen gedemoniseerd worden. Wat dat is? Dat weten allen PVV'ers.
21-06-2011, 13:00 door Anoniem
Formeel moet er altijd toestemming worden gevraagd door de opsporingsinstantie. In de praktijk gebeurd dit vaak niet, onder het argument dat er haast bij is, en dat iedere seconde telt. Er zijn al tientallen onderzoeken geweest die dit hebben aangetoond. Het kabinet zou er werk van maken... dus je kan ervanuit gaan dat er nog veel mis is rondom de autorisatieprocedure
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.