Juridische vraag: Mag OV-bedrijf strippenkaart weigeren?
Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"De wet op internet".
Arnoud is van alle markten thuis, maar vindt vooral in technische / hacking vragen een uitdaging. Vragen over licenties worden niet behandeld, aangezien die geen raakvlak met beveiliging hebben. De Juridische vraag is een rubriek op Security.nl, waar wetgeving en security centraal staan. Elk kwartaal kiest Arnoud de meest creatieve vraag, die dan zijn boek zal ontvangen.
Vraag: De nationale strippenkaart is een bij wet aangewezen vervoerbewijs en mag dus niet geweigerd worden door OV-bedrijven, tenzij ze in het bezit zijn van een openbaar gepubliceerde ontheffing. Toch lees ik nu dat per 30 juni vrijwel nergens meer een strippenkaart wordt geaccepteerd, of de OV-chip nu op orde is of niet. Mag dat? En zo nee, wie is er dan verantwoordelijk dan wel mogelijk zelfs strafbaar?
Antwoord: Dit is een goeie vraag, maar het antwoord is wel even wat wetstechnisch puzzelen. Dit is namelijk geregeld in diverse wettelijke regelingen. Leeswaarschuwing: juridische nerderij hieronder.
In Nederland rijden vervoerders op grond van een concessie, die is verleend op grond van de Wet personenvervoer 2000. Deze bepaalt (art. 30) dat een concessiehouder verplicht is reizigers te vervoeren die beschikken over een voor het concessiegebied geldig nationaal vervoerbewijs.
De regels over dat vervoerbewijs vinden we dan weer terug in het Besluit personenvervoer 2000, een door de ministerraad ingevoerde algemene maatregel van bestuur die op grond van datzelfde artikel 30 van de Wet is ingevoerd. De wet staat dus toe dat de minister besluit hoe vervoerbewijzen eruit zien en aan welke eisen ze moeten voldoen. Dit heet delegatie.
Artikel 41 van dit Besluit zegt dat een nationaal vervoerbewijs geldig is in geheel Nederland. Uitzondering zijn de gebieden waarvoor de minister op verzoek van een concessieverlener of ambtshalve heeft bepaald dat dat niet zo is. Daar zit dus wéér een stuk delegatie in: de minister mag in zijn eentje beslissen waar de nationale vervoerbewijzen niet gelden.
Vervolgens komen we uit bij de Regeling nationale vervoerbewijzen openbaar vervoer. Deze noemt in artikel 3 expliciet de strippenkaart als een nationaal vervoersbewijs (naast onder meer de zomerzwerfkaart en het sterabonnement).
Artikel 6 lid 4 van deze Regeling bepaalt dat de minister mag aanwijzen waarbinnen bepaalde nationale vervoerbewijzen niet geldig zijn, als daar "het elektronisch vervoerbewijs in de plaats van de door hem aangewezen nationale vervoerbewijzen functioneert." Weer delegatie dus.
Bijlage 3 bij deze Regeling noemt de gebieden op die de minister heeft aangewezen. Met name genoemd zijn:
I. Het gebied waar openbaar vervoer op grond van een door de Stadsregio Rotterdam verleende concessie wordt verricht.
II. Het gebied waar openbaar vervoer op grond van een door de Stadsregio Amsterdam verleende concessie wordt verricht.
III. Het gebied waar openbaar vervoer op grond van een door de provincie Zuid-Holland of door het Stadsgewest Haaglanden verleende concessie wordt verricht.
IV. Het gebied waar openbaar vervoer per bus op grond van een door de Regio Twente en de Stadsregio Arnhem-Nijmegen alsmede door de provincies Noord-Holland, Fryslân, Overijssel, Gelderland en de door of namens de provincie Flevolandverleende concessie wordt verricht.
Per 7 juli zal artikel IV worden gewijzigd en V worden toegevoegd:
IV. Het gebied waar openbaar vervoer per bus op grond van een door de Regio Twente en de Stadsregio Arnhem-Nijmegen alsmede door de provincies Noord-Holland, Fryslân, Overijssel, Gelderland en de door of namens de provincie Flevolandverleende concessie wordt verricht.
V. Het gebied waar openbaar vervoer per bus op grond van een door de provincies Zeeland en Limburg verleende concessie wordt verricht.
Dit lijkt zo ongeveer heel Nederland te dekken, alleen mis ik Noord-Brabant, Groningen en Drenthe nog. Deze volgen in het 4e kwartaal 2011 als ik het goed lees. In die provincies kun je dus nog wel bedingen met een strippenkaart te mogen reizen.
Het feit dat de OV-chipkaart bewezen onveilig en inadequaat is, is echter geen argument om te eisen dat je met een strippenkaart moet kunnen blijven reizen. Toegegeven, beveiliging was een harde eis voordat deze stap mocht worden genomen. Maar de minister (en impliciet het parlement) menen dat de OV-chipkaart goed genoeg is met het migratieplan, en de wet biedt hem de ruimte om dan door te zetten. Aanvechten van deze wet met het argument dat de OV-chipkaart onveilig is, lijkt me een volstrekt kansloze actie.
Overigens vermoed ik dat menig buschauffeur moeilijk gaat kijken als je langs bovenstaande lijn argumenteert dat hij je strippenkaart moet accepteren. Je recht hebben en je recht krijgen zijn hier toch heel verschillende dingen.
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. In 2008 verscheen zijn boek "De wet op internet".
Overigens is niks in het leven veilig, en ook de strippenkaart werd in het verleden nagemaakt. Wat ik wel mis is wanneer ze op een betere chip gaan overstappen voor die chipkaart.
"Luister meneer de jurinerd, Het is alleen geldig als er een stempeltje op staat en me baas heb me stempel afgepakt dus al zou ik willen het kan gewoon niet" ;)
Idem in de winkel die zegt dat de garantie is verlopen, ondanks de wettelijke garantie: je krijgt écht niet op dat moment je geld terug of een nieuw product. En ga jij procederen over de 50 euro dat het kostte? Ga jij de GVB aanklagen voor de 2 euro reiskosten?
- Het lijk wel alsof er bewust haast wordt gemaakt met de invoering gelet op de beveiliging. In de eerste brief kon nog gezegd worden dat er "Sinds januari 2009 zijn er geen fraudegevallen bekend" waren en in de tweede kon nog worden geconcludeerd dat "de huidige en toekomstig verwachte fraude beheersbaar en controleerbaar is." Had men langer gewacht, dan was het erg lastig geworden, zoals de huidige 'grootschalige' fraudegevallen laten zien.
- Ten tweede (was het me niet eerder opgevallen, maar) wordt er gesproken wordt over "Opbrengstneutraliteit". Dat is toch iets heel anders dan prijsneutraliteit. De reiziger kan dus best meer gaan betalen, alleen de vervoerder mag er niet meer aan verdienen. Als er door de fraude nu veel kosten gaan worden gemaakt dan kan de reiziger dat dus betalen, zonder dat de "Opbrengstneutraliteit"-eis wordt overtreden.
De reiziger gaat, behalve in de NS trein, inderdaad meer betalen. Dat is ook mijn ervaring in de praktijk.
En uw conclusie, dat de vervoerder er niet meer op mag verdienen is theoretisch ook juist.
Maar niet iedere vervoerder is opbrenstverantwoordelijk. Dat is wel degene die de concessie verleent.
Die concessiehouder krijgt dus wel meer inkomsten, die door de gebruiikkers van het OV worden betaald.
Dat op zich is nog niet zo'n ramp, als dat meerverdiende terugvloeit in de OV begroting, zodat langs die weg een deel van de bezuiniging wordt weggewerkt en het OV gehandhaafd zou kunnen worden, zoals de dienstregelingen nu zijn.
NB In de treinen van Syntens en op het 'kippenlijntje' kun je nog steeds NIET met de OV-chipkaart reizen. Je moet het station (Amersfoort of Ede-Wageningen) bijna verlaten om uit te checken, dan een kaartje kopen voor de lijn Amersfoort-Ede-Wageningen, en op de terugreis weer in gaan checken aan het einde van het station.
Kan ik hiervoor mijn geld terug krijgen want ik wens deze niet te ruilen tegen een OV-chipkaart omdat dit een totaal ander product is waar ik o.a. mee kan reizen .....
Met de OV-chipkaart reizen naar een lijn die nog de strippenkaart gebruikt en daar vaak genoeg heen en weer reizen. Om vervolgens weer met de OV-chipkaart naar huis te gaan.
Men heeft enige tijd geleden expliciet vastgelegd dat er geen resitutie plaats zal vinden. Waarschijnlijk om een extra potje te hebben voor als invoering van de OV-chipkaart duurder zou worden.
Peter
Het is onzinnig om onveiligheid als argument te gebruiken. Bij de vraag of er fraude kan worden gepleegd ben je zelf geen belanghebbende partij. Immers is het misbruiken van je kaart enkel mogelijk indien je -zelf- de wet wilt overtreden. Een veel beter argument tegen de OV-chipkaart is de schending van je privacy door de opslag van je reisgegevens.
"Als er door de fraude nu veel kosten gaan worden gemaakt dan kan de reiziger dat dus betalen, zonder dat de "Opbrengstneutraliteit"-eis wordt overtreden."
Denk je dat je voorheen niet meebetaalde aan fraude, of dat er met de strippenkaarten geen fraude werd gepleegd ? Je krijgt in dit soort discussies bijna het idee dat mensen denken dat het oude systeem fraude-vrij was.
"Waarom is het niet mogelijk om "oude" strippenkaarten (van de laatste generatie) weer om te ruilen voor geld? Je betaalt voor een dienst die vervolgens niet geleverd wordt."
Goede vraag, misschien dat Arnoud daar nog verder op in kan gaan ?
- Lengte van tijd sinds aankoop
- Lengte van tijd sinds de laatste prijswijziging
Zoiets kan ik me herinneren in ieder geval. Kijk eens op de achterkant van dat papieren stuk antiek
- Lengte van tijd sinds aankoop
- Lengte van tijd sinds de laatste prijswijziging
Zoiets kan ik me herinneren in ieder geval. Kijk eens op de achterkant van dat papieren stuk antiek
Dat was vroeger. Nu staat er dat het geldig is tot invoering van de OC-chipkaart voor het traject waar je wilt reizen.
Peter
Veiligheid is op twee manieren in het geding. In de eerste plaats is de OV-chipkaart ingevoerd omdat hij zwartrijden zou voorkomen. Uit onderzoek bleek dat veel reizigers zich onveilig voelden op trajecten waar veel zwartrijders reden. Vaak zoveel dat de conducteur zich daar niet durfde te vertonen en die zwartrijders dus alle tijd hadden de overige reizigers lastig te vallen. En nu wordt zwartrijden met de OV-chipkaart niet zo erg meer gevonden door TLS.
Het tweede punt t.a.v. veiligheid is het feit dat de chipkaart van afstand kan worden uitgelezen. En dus ook gewoon als iemand die in zijn broekzak heeft zitten. En dus is die te kopieren. Daar sta je dan bij de volgende busreis als TLS jouw betaalde kaart deactiveert.
Schending van je privacy is natuurlijk ook een zeer belangrijk item. Maar het is nog steeds de praktijk dat de meeste mensen liever veiligheid dan privacy hebben omdat ze denken dat het twee tegenovergestelde zaken zijn. Ze zijn geindoctrineerd met de vraag of ze veiligheid of privacy willen hebben. Terwijl veiligheid vaak een gevolg is van een betere privacy.
Peter
Dat wens ik toch te betwisten - een strippenkaart heeft een bepaalde geldigheidsduur, een aantal maanden nadat een prijswijziging is doorgevoerd mag deze nog gebruikt worden. De OV-chip voert niet alleen een andersoortig vervoersbewijs in, maar bovendien een andere manier van prijsberekening, waarmee effectief een prijswijziging wordt geeffectueerd. Het is dus niet meer dan normaal dat een vervoerder dat aantal maanden na overgang op de OV-chip nog ook die strippen moet accepteren. Bovendien stond helemaal niet zo vast dat de chipkaart uiteindelijk volledig doorgevoerd zou worden.
Hier in het Geldersche is 2 weken de tijd gegeven om je strippenkaarten op te maken. Wat attent was, was dat deze nog steeds verkocht werden zonder de mededeling dat je er over 2 weken er niet meer mee mocht reizen. Leuk als je net voor het hele gezin strippen gekocht hebt...
Daar kan je nog wel iets mee denk ik, daar heeft Arnoud al eens over gescheven op zjin blog: http://blog.iusmentis.com/2009/01/21/hoe-lang-moet-een-kadobon-geldig-zijn/
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Specialiseer je in Forensisch ICT
Online informatieavond 19 november
Wil jij je specialiseren in digitaal forensisch onderzoek? Je kennis verbreden en tech-nische vaardigheden ontwikkelen? Ontdek de cursus- en opleidingsmogelijkheden van Hogeschool Leiden:
- Bachelor Informatica Forensisch ICT (deeltijd)
- Master Digital Forensics (vol- en deeltijd)
- Module Mobile Forensics
- Module Data Analytics
Interesse? Meld je aan!
Information Security Officer (2fte)
Een uitdagende rol waarbij jij, op basis van security, de vertaalslag maakt tussen business en IT en direct bijdraagt aan de veiligheid van informatie binnen de gemeente Almere. Dat is in een notendop waar jij als Information Security Officer mee bezig bent. Interesse gewekt? Door groei van de organisatie zijn we op zoek naar twee nieuwe collega’s.
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.
