De privacy van Nederlandse burgers is vorig jaar weer regelmatig geschonden door overheid en bedrijfsleven, zo blijkt uit het jaarverslag van het College Bescherming Persoonsgegeven (CBP). Vorig jaar was er veel aandacht voor de betrouwbare overheid. "Burgers die al dan niet gevoelige persoonsgegevens aan de overheid toevertrouwen moeten er van uit kunnen gaan dat de overheid ook toeziet op een zorgvuldige omgang met deze gegevens en deze afdoende beveiligt", aldus het CBP.

Daarbij is het essentieel dat burgers voldoende worden geïnformeerd over het doel van de verwerking van persoonsgegevens en om welke gegevens het gaat. Op alle vlakken schoot de overheid vorig jaar tekort.

Zo bleek dat de gegevensverwerking door de Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienstdienst (SIOD) in strijd met de wet was, onder meer doordat mensen niet over de verwerking van hun persoonsgegevens in het kader van opsporing van fraude in de sociale zekerheid werd geïnformeerd. Ook bewaarde de SIOD de persoonsgegevens te lang.

Politie
Uit een ander onderzoek kwam naar voren dat geen van de politiekorpsen of bijzondere opsporingsdiensten had voldaan aan de verplichting om een externe audit uit te laten voeren, terwijl politiegegevens gevoelige gegevens zijn waar zorgvuldig mee moet worden omgesprongen. De politie ging ook over de scheef met het bewaren van kentekengegevens, ook bekend als ANPR. De gegevens werden te lang bewaard, waardoor alle passanten onnodig in een politieregister terechtkwamen, aldus het CBP.

Als reactie stelde de minister van Veiligheid en Justitie een wetsvoorstel op om kentekengegevens een maand te kunnen bewaren. De noodzaak voor een dergelijke bewaartermijn is volgens de privacywaakhond niet aangetoond.

Profilering
Voor dit jaar wil het CBP zich vooral op profilering gaan richten. Profilering heeft naast voordelen ook nadelen. "Mensen worden op een bepaalde wijze beoordeeld of behandeld aan de hand van profielen. Aan die profielen kun­ nen automatisch beslissingen worden gekoppeld, zoals het uitsluiten van een dienst of het aan­ scherpen van controles. Ook is profilering voor burgers een even onzichtbaar als ondoorgronde­lijk proces", waarschuwt het CBP.

Daarnaast kan profilering aan de hand van online gedrag tot ’gecensureerde’ informatie leiden. Deze 'filter bubble' zorgt ervoor dat gebruikers andere relevante informatie en keuzemogelijkheden wordt onthou­den. "Profilering kan zodoende leiden tot stigmatisering en discriminatie en tot een samenleving waarin het maken van vrije keuzes illusoir wordt", aldus het CBP.