Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet. Arnoud geeft elke week in een artikel antwoord op een interessante vraag. Vanwege het grote aantal inzendingen kunnen niet alle vragen beantwoord worden.
Vraag: Ik heb een bijstandsuitkering. Nu heeft de gemeente me een brief gestuurd dat ik langs moet komen omdat ze willen controleren of ik niet stiekem bijverdien. Ik moet dan ter plekke op hun computer op mijn internetbankieren inloggen. Maar ik vind dat onveilig! Kan ik echt worden verplicht dat te doen?
Antwoord: Wie een bijstandsuitkering aanvraagt, is op grond van de Wet werk en bijstand (Wwb) verplicht alle inlichtingen te geven die “van invloed kunnen zijn op zijn arbeidsinschakeling of het recht op bijstand.” De ambtenaar mag daarom vragen en dan moet je dat afgeven. Het overhandigen van bankafschriften valt daar gewoon onder, bepaalde de Centrale Raad van Beroep eerder. Je mag het weigeren, maar dan mag men de uitkering stopzetten.
Wel is het vast beleid dat je in zo’n geval op de afschriften irrelevante informatie mag zwartmaken, tenzij gegronde redenen bestaan om de uitgaven in te zien, bijvoorbeeld bij een vermoeden van fraude. Dat werkte vroeger omdat je dan authentieke bankafschriften had via de bank. Maar nu met internetbankieren is het allemaal wel érg makkelijk om even wat getalletjes bij te stellen voordat je op de printknop drukt, dus vandaar dat het beleid nu is dat je ter plekke even moet komen internetbankieren.
In een rechtszaak uit 2012 speelde precies dit onderwerp. Een man weigerde te komen internetbankieren omdat hij de computer bij de gemeente te onveilig vond en de gemeente niet wilde garanderen dat de beveiliging 100% in orde zou zijn. (Ook had hij er moeite mee dat hij zo geen irrelevante dingen kon uitpoetsen.) Maar volgens de Raad mocht dat niet baten: de man had geen concrete specifieke bezwaren, en bovendien had de gemeente gemeld "dat appellant er op mag vertrouwen dat de computersystemen van de gemeente veilig zijn".
Ook de privacy wordt niet op een ontoelaatbare wijze geschonden, aldus de Raad. Natuurlijk, het gaat in tegen de privacy dat men kijkt hoe veel geld je op de bank hebt, maar bij bepaling van het recht op bijstand is dat een essentieel noodzakelijk gegeven en dan is meekijken dus wél toegestaan.
Ik snap de frustratie van de man maar ik zou eerlijk gezegd ook niet weten hoe het anders moet. Je wilt die gegevens uit onafhankelijke bron om te zien of er rare overboekingen tussen zitten. Daar is maar één manier voor: meneer ter plekke laten inloggen.
Weten jullie misschien een betere oplossing?
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.