Juridische vraag: mag cliënt thuiszorg met webcam filmen?
Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet. Arnoud geeft elke week in een artikel antwoord op een interessante vraag. Vanwege het grote aantal inzendingen kunnen niet alle vragen beantwoord worden.
Vraag: Het komt steeds vaker voor dat mijn collega’s of ik als thuiszorg bij een cliënt thuis worden gefilmd met een webcam. Zij hebben geen idee wat er met die beelden gebeurt. Soms zit familie op afstand mee te kijken, maar soms wordt ’t ook gewoon opgenomen, zonder dat bekend is wat er verder met deze beelden gebeurt. Wij voelen ons hierdoor soms erg bezwaard. Wat kunnen wij hiertegen doen?
Antwoord: Het filmen van personen in een niet-openbare ruimte zoals een huis is verboden, tenzij je dit duidelijk aankondigt en een zwaarwegende reden hebt om om deze manier mensen te filmen (art. 139f Strafrecht). Natuurlijk zijn er redenen genoeg om in je huis te willen filmen, maar de wetgever vindt de privacy van je (legale) bezoekers óók belangrijk en eist daarom dat je een belangenafweging doet.
Aankondigen dát je met cameratoezicht werkt, is daarbij eigenlijk ook verplicht. In zeer uitzonderlijke situaties kun je wegkomen met verborgen camera's, maar dan moet het echt gaan om een allerlaatste redmiddel nadat bewezen alle andere opties zijn uitgeput en niets hebben opgeleverd.
Het idee van dat aankondigen is dat de bezoeker dan kan besluiten toch maar niet naar binnen te gaan. Maar bij de vraagsteller is dat lastiger: die móet naar binnen, het is zijn of haar werk om in dat huis de bewoner te verzorgen of te helpen. Daar wordt het filmen dus opgedrongen, en dat is juridisch twijfelachtig.
Om problemen te voorkomen, lijkt het me het beste om dit in de zorgovereenkomst af te spreken. In goed overleg zijn er vast regels te verzinnen over waar wel en waar geen camera, wie bij de beelden mag en wat daarmee kan gebeuren. De modellen daarvoor die ik ken, hebben hier helaas geen clausules voor.
Het is een lastig dilemma. Enerzijds is het héél benauwend om continu gefilmd te worden als je gewoon je werk gaat doen (zeker bij persoonlijke dienstverlening). Anderzijds gaan er met enige regelmaat helaas dingen mis bij thuiszorg, dus vanuit preventie-oogpunt een camera snap ik dan wel weer. Plus, die camera hangt er misschien niet eens vanwege wantrouwen naar de thuiszorg maar vanuit een zorg over de grootouders die wellicht zomaar onwel kunnen worden. Maar poe zeg, als ik 80 ben en fysiek slecht gesteld zou ik toch nog steeds niet willen dat ik de hele dag bekeken word.
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Waarom zou je je bezwaard voelen ? Mensen kunnen zo zien hoe ontzettend goed jij je werk doet, wat een stuk extra waardering op kan leveren. Dat is toch alleen maar erkenning voor je inspanningen ? ;)
Waarom zou je je bezwaard voelen ? Mensen kunnen zo zien hoe ontzettend goed jij je werk doet, wat een stuk extra waardering op kan leveren. Dat is toch alleen maar erkenning voor je inspanningen ? ;)
Om jouw redenatie toe te passen: hoe vind jij het als er de hele dag iemand over je schouder meekijkt met alles wat je doet, alles wat je intypt, alle sites die je bezoekt, alle mails die je verstuurt, etc, etc, etc. En als jij daar zelf geen moeite mee hebt, dan betekent het nog niet dat dat voor een ander ook zou moeten gelden.
Dat vind ik natuurlijk heerlijk, daarom heb ik ook altijd een webcam aan staan zodat iedereen kan meekijken met wat ik aan het doen ben ;)
- Familie is vaak ongerust door tekenen of verhalen van verwaarlozing en diefstal.
Dat lijkt me typisch een gevalletje waarbij een verborgen cameratoezicht (onder voorwaarden uiteraard) is toegestaan (tweede alinea van het antwoord van Arnoud).
- Familie is vaak ongerust door tekenen of verhalen van verwaarlozing en diefstal.
- Zorgverleners voelen zich bekeken en worden dus schijnbaar niet vertrouwd.
Duidelijk is er een vertrouwensbreuk als men camera's gaat plaatsen. Werk hier eerst eens aan!
Symptomen bestrijden heeft geen zin, kijk naar de oorzaak.
Lijkt mij ook, familie kan beter eens persoonlijk kennis maken met de thuiszorgers (en hun waardering uitspreken in plaats van hun argwaan!!).
En zelf ook wat de handen uit de mouwen steken, dat op afstand bewaken kost toch ook tijd en in die tijd kun je ook even een kopje koffie bij pa of ma gaan drinken.
Gaat vrij ver omdat er wel noodzakelijke zorg is en er sprake is van deels een afhankelijke situatie, en er gaat ook wel even tijd overheen waarbinnen je het maar even moet uitzingen met de situatie, maar je hoeft het echt niet te laten zitten en maar te nemen.
Veel cliënten klagen nu al over privacy issues. Telkens weer een nieuwe hulpverlener waar mensen zich letterlijk bloot aan moeten geven. Te veel informatie die moet worden overhandigd bij een aanvraag voor een hulpmiddel aan mensen die geen medicus zijn. Gemeentes die alles straks gaan regelen staan bekend om de slecht uitvoering van privacy beleid.
Privacy ... zet de patiënt centraal en het wantrouwen wordt stukken minder.
Waarop de familie binnenkomt en heisa schopt omdat opa naar pis stinkt en roepen dat opa niet goed verzorgd wordt.
Het heeft idd 2 kanten, maar vooreerst moet duidelijk gemaakt worden (via de zorg instelling) WAT er met de beelden gebeurt, WIE ze beheert en WAAROM. Als dat niet contractueel vastligt zou ik als instelling een indringend gesprek hebben met diegenen die de opnamen maken en wijzen op de grondwet.
Jan.
Dit is subjectief. En voor mij nog niet gestoeld op feiten die het gebruik van een camera, direct al een lastig dilemma wordt.
In dat licht vrij ernstig zorgelijk dat de patient kennelijk vaak zelf geen flauw idee heeft van wat er met de beelden gebeurt, maar niet geheel onverwacht.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Junior DevOps Engineer
Certified Secure is op zoek naar een Junior DevOps Engineer. Deze functie is een stuk interessanter dan de term doet vermoeden! Om jou als potentiële nieuwe collega meteen te laten zien wat we doen hebben we speciaal voor jou een selectie gemaakt van een aantal leuke security challenges. Are you ready for a challenge?
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.
