Het toezicht op de Nederlandse inlichtingendiensten schiet tekort, waardoor onduidelijk is of die zich wel aan de wet houden, aldus D66-Kamerlid Gerard Schouw. Hij wil dan ook opheldering van minister Plasterk van Buitenlandse Zaken over de rechtmatigheid van de informatievergaring door de AIVD en de MIVD.

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) worden door de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) gecontroleerd. De CTIVD onthoudt zich echter stelselmatig van een oordeel over artikel 27 uit de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. In dit artikel wordt bepaald dat de betrokken minister toestemming moet verlenen aan het doorzoeken van gegevens aan de hand van namen, nummers en trefwoorden, aldus Schouw.

"Het lijkt dat de CTIVD de AIVD en de MIVD niet volledig kan controleren, wij weten dus niet of onze inlichtingendiensten zich aan de wet houden. En hoe weet de minister dan of zij zich aan de wet houden? Ik wil garanties van de minister dat onze AIVD en MIVD zich wel aan de wet houden", zo laat het Kamerlid weten.

Schoothondje

Onlangs kwam er ook al kritiek op het functioneren van de CTIVD. Bert van Delden, voorzitter van de toezichthouder, liet in een interview met de Volkskrant weten dat hij het 'niet gek' vindt dat de AIVD apparatuur aanschaft waarmee dingen kunnen worden gedaan die bij wet verboden zijn. De inlichtingendiensten kochten voor miljoenen euro's een verboden spionagesysteem om op grote schaal internetverkeer op te slaan, ook al is dit nog niet toegestaan.

Volgens Martin Koning van de Privacy Barometer is de CTIVD dan ook verworden tot het schoothondje van de inlichtingendiensten. "Een belangrijke eigenschap voor toezichthouders is afstand bewaren tot de instelling waar zij toezicht op moeten houden. Als je dat niet doet kun je niet kritisch en onafhankelijk blijven. Al vaker bleek dat onze toezichthouders teveel op schoot zitten bij de organisaties waar ze toezicht op moeten houden."