Juridische vraag: mag een app voorwaarden veranderen?
Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"Security: Deskundig en praktisch juridisch advies".
Vraag: Steeds vaker zie ik bij apps dat de EULA ineens wordt veranderd bij een update. Je moet dat dan accepteren anders werkt de app niet meer. Mag dat zomaar? En kunnen ze dan álles anders doen met die voorwaarden?
Antwoord: Nee, dat kan niet zomaar, maar het kán wel. Hier is wettelijk nog maar weinig voor geregeld helaas. EULA's zijn contracten, en daarmee in principe gewoon rechtsgeldig als algemene voorwaarden. (Soms roepen mensen wel eens "EULA's mogen niet tegen de wet zijn", maar dat blijkt zelden een probleem.)
Hoofdregel uit de wet is “contract is contract”, oftewel een partij mag niet zomaar eenzijdig dingen aanpassen, hoe graag hij dat ook wil. In veel algemene voorwaarden wordt echter een aanpassingsclausule opgenomen, waarin dan weer wél staat dat men eenzijdig het contract mag openbreken of veranderen. Dat is toegestaan, maar het is bij consumenten wel vermoedelijk onredelijk bezwarend (art. 6:237 sub c BW) om dan
géén opzegrecht te geven.
Heel formeel betekent dit dat er eigenlijk in de AV moet staan “Wij mogen wijzigen maar dan mag u opzeggen”. Als dat er niet zo staat, dan kan de wederpartij de wijziging afwijzen maar niet zomaar opzeggen. Hij kan alleen verlangen dat zijn oude contract wordt gehandhaafd. Een bedrijf dat een héél goed verhaal heeft waarom haar mogelijkheid eenzijdige wijzigingen wél redelijk zijn, kan er echter mee wegkomen. En in zakelijke contracten is het in principe gewoon toegestaan om eenzijdig het contract te wijzigen.
Samengevat: als je die nieuwe voorwaarden niet leuk vindt, dan mag je de app weggooien en zit je nergens aan vast. Maar hoewel dat opzegrecht handig is bij traditionele contracten voor dienstverlening (waar het voor bedacht is), heb je daar niet zo veel aan bij apps en andere software. Daar zou het handiger zijn als de oude versie door bleef hobbelen wanneer je de voorwaarden van de nieuwe afwijst.
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Waarom kan je bij zakelijke contracten eenzijdig de contracten veranderen? Als de andere partij dat kan dan kan ik dat ook, en zeg eenzijdig de prijs naar nul bijstellen en blijven volhouden dat ze moeten leveren. Het hele idee van contract is contract is nou net wat contracten nuttig maakt.
Daar zou het heel handig zijn om eerst de EULA te moeten goedkeuren om de nieuwe versie te kunnen downloaden, accepteer je hem niet, dan hou je de oude versie.
Hoofdregel is en blijft "contract is contract": staat er niets over wijzigen dan mag wijzigen niet(*). Maar staat er dat je wél mag wijzigen dan mag het wel.
(*) Oké oké in heel uitzonderlijke omstandigheden mag het soms ook zonder wijzigingsbeding, maar dan hebben we het over bv. wijzigen omdat de wet aangepast is of omdat het volstrekt onredelijk zou zijn om ongewijzigde nakoming te verlangen. Denk aan een krantenabonnement waarbij de abonnee verhuist naar Suriname en de AV niets zeggen over opzegging door de krant. Ook dan mag de krant tóch opzetten want het is ridicuul dat de krant dan zou moeten opsturen naar Suriname.
Wat bij een wijziging in de EULA van een app anders is is dat het mogelijk niet gaat om wat jij met die applicatie mag maar over wat de leverancier op jouw al dan niet mobiele apparaat mag, of met privacygevoelige gegevens. Dat is iets wezenlijk anders natuurlijk. Maar stel dat een wijziging van de EULA inhoudt dat je beperkt wordt in zaken die je oorspronkelijk wel tot het beoogde doel zou mogen rekenen. Om wat uit mijn mouw te schudden: gebruik voor het bewerken van sommige categorieën teksten is niet meer toegestaan. Geldt dan inderdaad 'contract is contract' en is het een wijziging van het beoogde doel of kan je dan stellen dat tekstverwerken nog steeds tekstverwerken is en je schouders erbij ophalen?
Staat er oorspronkelijk "alle PC's in uw privé huishouden" en wordt dat "één PC" dan is dat een contractswijziging en die vereist óf een eenzijdig wijzigingsbeding in de EULA óf een wederzijdse instemming. En dat wijzigingsbeding moet bij consumenten dus ook nog eens de toets van onredelijk bezwarendheid overleven.
In de zakelijke context zal een rechter denk ik eerder ook naar de belangen van de licentiegever kijken: waarom deze beperking, welk probleem wil men oplossen en welke belangen heeft de licentienemer die nu geschaad worden. BIj tekstverwerken kan ik me niet zo iets voorstellen, maar bv. bij Photoshop zou men kunnen zeggen "het maken van perfecte kopieën van bankbiljetten is verboden" en/of een feature inbouwen die dat detecteert en er een knoepert van een watermerk in jast. Ik denk dat een rechter dát wel als redelijke wijziging zal accepteren, want perfecte kopieën van geld zijn juridisch problematisch.
Om dan in een EULA nog een keertje "je mag de wet niet overtreden hoor, en wel niet door $dit of $dat te doen, en $dattum ook niet en $zus en $zo mag ook niet hoorrrj" te willen zetten, lijkt me andermans problemen te willen lenen en daar je klanten dan mee lastig te gaan vallen. Heb je als fabrikant nou echt niets beters te doen? Fouten in je software rechtzetten bijvoorbeeld?
Nog afgezien dat de Amerikanen inderdaad dit soort detectiemodules in allerlei software en hardware hebben laten bouwen, plus de vermaledijde "gele pixels" met serienummers die kleurenprinters en -copiers ongevraagd in je kopietje stoppen. Alles in het geniep natuurlijk. Vreselijk achterbakse gein om een klein percentage misdoeners dwars te zitten. Dat heeft niets meer met recht van doen, maar alles met "wij zijn machtig en dus doen jullie precies wat wij zeggen of jullie klanten dat nou leuk vinden of niet". Waar zijn we nou he-le-maal mee bezig?
Laat het hele probleem met EULAs nou ook dat machtsverschil zijn, of je nu consument of een (klein) bedrijf. De markt wordt gedomineerd door wat grote spelers die feitelijk in hun EULA kunnen zetten wat ze maar willen, tot en met dat je iedere keer als je een programma van hun start je eerst een dansje moet doen ("hoezo onredelijk? is gezond toch? dit noemen we onze corporate responsibility nemen!"), en je hebt als klant zeg maar nul kans dat als je wat clausules schrapt of zelf wat aanpassingen voorstelt dat je dan ooit nog hun software mag gebruiken. En geen (redelijke) alternatieven gezien de marktpositie.
Bij 5 miljoen klanten is een klein percentage (zeg twee) nog 100.000 misdadigers. Die kunnen gemakkelijk voor enige tonnen schade aanrichten aan eigendommen van anderen.
Trouwens: Wanneer een EULA verandert heb je altijd de mogelijkheid een verandering in het programma niet te installeren en gewoon met oude soft- en/of hardware doorhobbelen of er niets is gebeurt. Als er veiligheidslekken, zoals pas nog bij Java, kun je wel de klos zijn.
Vaak staat er ook in dat zo'n EULA dat het de wet volgt.
Trouwens: Wanneer een EULA verandert heb je altijd de mogelijkheid een verandering in het programma niet te installeren en gewoon met oude soft- en/of hardware doorhobbelen of er niets is gebeurt. Als er veiligheidslekken, zoals pas nog bij Java, kun je wel de klos zijn.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Junior DevOps Engineer
Certified Secure is op zoek naar een Junior DevOps Engineer. Deze functie is een stuk interessanter dan de term doet vermoeden! Om jou als potentiële nieuwe collega meteen te laten zien wat we doen hebben we speciaal voor jou een selectie gemaakt van een aantal leuke security challenges. Are you ready for a challenge?
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.
