image

Juridische vraag: zijn gebruiksvoorwaarden rechtsgeldig?

woensdag 17 december 2014, 13:29 door Arnoud Engelfriet, 9 reacties

ICT-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Regelmatig moet ik bij het installeren van apps gebruiksvoorwaarden accepteren. Wanneer is dat nou rechtsgeldig?

Antwoord: Gebruiksvoorwaarden, TOS, EULA of hoe je het maar wilt noemen: deze juridische regeltjes zijn altijd goed voor veel ergernis. Met name van het soort "waarom val je me hiermee lastig".

Naar Nederlands recht zijn dergelijke voorwaarden algemene voorwaarden, net als de bijlagen met kleine lettertjes die je bij veel offertes krijgt. Hoe ze heten, of in welke context ze worden gebruikt, of je ze op software hangt of bij een dienst, dat doet er allemaal niet toe: het zijn voorwaarden die zijn opgesteld om in gelijke vorm in meerdere contracten gebruikt te worden, en dat is de definitie van een algemene voorwaarde.

Algemene voorwaarden zijn snel van toepassing. Je hoeft als dienstverlener alleen te melden dát je ze gebruikt. De wederpartij hoeft ze niet te lezen en hoeft ook geen gelegenheid te hebben gehad te onderhandelen of bezwaar te maken. Het is slikken of stikken.

Daar staat tegenover dat algemene voorwaarden niet onredelijk bezwarend mogen zijn. Omdat ze eenzijdig opgelegd worden, is de kans immers groot dat er onredelijke voorwaarden verzonnen worden. Vandaar dat de wet zegt dat als je dat doet, de wederpartij (de gebruiker van de dienst) deze mag vernietigen oftewel ongeldig verklaren.

Bewijzen dat iets onredelijk is, valt niet mee. De wet helpt de consument daarom met een grijze en zwarte lijst. Wat op de zwarte lijst staat, is per definitie onredelijk. Zo mag je de consument niet verbieden je aan te klagen als je het contract niet nakomt.

En wat op de grijze lijst staat, mag als je als bedrijf kunt bewijzen dat het wél redelijk is. Een omgekeerde bewijslast dus. Zo staat het beperken van je aansprakelijkheid op de grijze lijst. Dat mag dus alleen als je kunt aantonen dat het redelijk is om dat te doen (en dat valt in de praktijk nog niet mee).

Een grote valkuil voor partijen die met algemene voorwaarden werken, is dat deze correct ter hand gesteld moet worden anders tellen ze niet. In een elektronische omgeving betekent dit dat je een PDF of ander makkelijk op te slaan document moet aanbieden. Enkel op een scherm tonen telt niet, ook niet als gebruikers het kunnen copypasten naar Notepad. En dit is waar het het vaakst misgaat bij online diensten en met name bij apps en software.

In de VS bestaan al deze regels niet. Daar geldt alleen dat je vooraf gezegd moet hebben welke voorwaarden je hanteert. Kunnen opslaan is geen wettelijk recht, en een zwarte of grijze lijst bestaat daar al helemaal niet. Je moet maar goed lezen waar je aan begint, en als een dienstverlener dat moeilijk maakt, nou dan ga je toch ergens anders heen. Tsja, het is ook een manier van werken. Maar ik prefereer toch de Nederlandse.

Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (9)
17-12-2014, 14:15 door Anoniem
De volgende vraag is natuurlijk: als je in Nederland als Nederlander in een situatie komt waarin algemene voorwaarden
gelden, geldt dan de Nederlandse wet of de wet zoals die geldt in het land van de wederpartij.
M.a.w. zijn voorwaarden van een Amerikaans bedrijf die niet op de voor Nederland vereiste wijze ter hand worden gesteld
per definitie nietig?
17-12-2014, 16:16 door mcb
@Arnoud, zijn die grijze en zwarte lijsten ergens in te zien? (graag link)

Verder moest ik bij het lezen gelijk aan dit artikel denken: http://www.telegraph.co.uk/travel/travelnews/11239413/Hotel-guests-fined-for-leaving-bad-online-review.html
Volgens mij een typisch zwarte-lijst-voorwaarde.
17-12-2014, 16:20 door Anoniem
Is taal/jargon-gebruik waarvan je van de gemiddelde mens (iq 100) niet mag verwachten dit te beheersen, niet ook een valide argument om de voorwaarden niet als geldend te beschouwen?
Evenals onredelijk lang, of vol verwijzingen naar boekwerken geformuleerde teksten?
17-12-2014, 16:57 door Vandy
Door mcb: @Arnoud, zijn die grijze en zwarte lijsten ergens in te zien? (graag link)

Verder moest ik bij het lezen gelijk aan dit artikel denken: http://www.telegraph.co.uk/travel/travelnews/11239413/Hotel-guests-fined-for-leaving-bad-online-review.html
Volgens mij een typisch zwarte-lijst-voorwaarde.
Ik heet geen Arnoud, maar dit is de zwarte lijst: http://wetten.overheid.nl/BWBR0005289/Boek6/Titel5/Afdeling3/Artikel236/ en dit is de grijze lijst: http://wetten.overheid.nl/BWBR0005289/Boek6/Titel5/Afdeling3/Artikel237/
18-12-2014, 15:17 door Anoniem
Regelmatig moet ik bij het installeren van apps gebruiksvoorwaarden accepteren. Wanneer is dat nou rechtsgeldig?

Je hoeft die voorwaarden niet te accepteren; dat doe je uit eigen vrije wil. Het spreekt vanzelf dat de voorwaarden, waarmee jij akkoord gaan, in principe rechtsgeldig zijn (de uitzonderingen worden door anderen hier al duidelijk uitgelegd).
18-12-2014, 17:01 door Anoniem
Door Anoniem:
Regelmatig moet ik bij het installeren van apps gebruiksvoorwaarden accepteren. Wanneer is dat nou rechtsgeldig?

Je hoeft die voorwaarden niet te accepteren; dat doe je uit eigen vrije wil. Het spreekt vanzelf dat de voorwaarden, waarmee jij akkoord gaan, in principe rechtsgeldig zijn (de uitzonderingen worden door anderen hier al duidelijk uitgelegd).
18-12-2014, 17:06 door Sokolum
Door Anoniem:
Regelmatig moet ik bij het installeren van apps gebruiksvoorwaarden accepteren. Wanneer is dat nou rechtsgeldig?

Je hoeft die voorwaarden niet te accepteren; dat doe je uit eigen vrije wil. Het spreekt vanzelf dat de voorwaarden, waarmee jij akkoord gaan, in principe rechtsgeldig zijn (de uitzonderingen worden door anderen hier al duidelijk uitgelegd).

Maar hoe zit het bij Apps die door iedereen wordt gebruikt, zoals WhatsApp. Het niet accepteren is geen optie! Je wordt dan buitengesloten. Mij lijkt dat voor dit soort dinesten een apparte regelgeving zou moeten komen. Zoals het niet mee eens zijn en toch gebruiken.
18-12-2014, 17:09 door Anoniem
Door Sokolum:
Door Anoniem:
Regelmatig moet ik bij het installeren van apps gebruiksvoorwaarden accepteren. Wanneer is dat nou rechtsgeldig?

Je hoeft die voorwaarden niet te accepteren; dat doe je uit eigen vrije wil. Het spreekt vanzelf dat de voorwaarden, waarmee jij akkoord gaan, in principe rechtsgeldig zijn (de uitzonderingen worden door anderen hier al duidelijk uitgelegd).

Maar hoe zit het bij Apps die door iedereen wordt gebruikt, zoals WhatsApp. Het niet accepteren is geen optie! Je wordt dan buitengesloten. Mij lijkt dat voor dit soort dinesten een apparte regelgeving zou moeten komen. Zoals het niet mee eens zijn en toch gebruiken.
Als mensen niet via een ander medium met je willen communiceren dan wordt je door díé mensen buitengesloten als je de voorwaarden van Whatsapp niet wilt installeren ja...
18-12-2014, 19:22 door mcb

tnx :-)
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.