Steeds vaker verzamelen bedrijven en overheden persoonsgegevens van burgers, die vervolgens worden gebruikt om te bepalen hoe iemand wordt behandeld of benaderd, wat de vrije keuze van mensen weer kan beperken. Daarvoor waarschuwde Jacob Kohnstamm, voorzitter van het College bescherming persoonsgegevens (CBP), bij de overhandiging van het jaarverslag 2014 aan de leden van de vaste Kamercommissie van Veiligheid en Justitie van de Tweede Kamer.

"We worden op basis van die gegevens geprofileerd en ons profiel bepaalt op welke manier wij worden behandeld of benaderd. Wij leven in een maatschappij waarin sprake is van 'digitale predestinatie'. Dit kan mensen beperken in hun vrije ontwikkeling en vrije keuzes", aldus Kohnstamm. Het CBP had vorig jaar dan ook speciale aandacht voor profilering. Zo deed de toezichthouder onder andere onderzoek naar het volgen van surfgedrag van internetters.

Het ging dan om het gebruik van zogeheten trackingcookies waarmee organisaties persoonsgegevens verzamelen. Door deze gegevens vervolgens te analyseren en te combineren kunnen organisaties mensen in bepaalde profielen indelen en hen vervolgens anders behandelen of gerichter benaderen. Ook legde de toezichthouder Google een last onder dwangsom op voor het combineren van persoonsgegevens zonder dat internetgebruikers hierover vooraf goed werden geïnformeerd en zonder dat er toestemming was gevraagd. De dwangsom kan oplopen tot 15 miljoen euro.