De Nationale ombudsman heeft uitgehaald naar het plan van minister Plasterk om de Commissie van Toezicht op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) verantwoordelijk te maken voor de behandeling van klachten over de AIVD en MIVD. Volgens ombudsman Reinier van Zutphen is dit onverantwoord.

Van Zutphen reageert op het conceptwetsvoorstel Wet op de Inlichtingen- en veiligheidsdienst van minister Plasterk, dat de inlichtingendiensten meer bevoegdheden geeft. In een brief wijst de ombudsman de minister op het risico dat de klachtbehandeling in het wetsvoorstel niet onafhankelijk en onpartijdig is. Dit terwijl het verruimen van de bevoegdheden van de AIVD en MIVD juist vraagt om meer onafhankelijke rechtsbescherming.

Klachtbehandeling

Op dit moment is het zo geregeld dat mensen een klacht over de AIVD en MIVD kunnen indienen bij de verantwoordelijke minister. Toezichthouder CTIVD adviseert de minister over deze klachten. Dit is de eerstelijns klachtbehandeling. Is de indiener van de klacht het niet eens met de uitkomst van de klachtbehandeling, dan kan deze terecht bij de Nationale ombudsman. Dit is de tweedelijns klachtbehandeling. Het concept wetsvoorstel wil de tweedelijns klachtbehandeling weghalen bij de ombudsman en neerleggen bij de CTIVD.

De CTIVD zou dan klachten gaan behandelen naast zijn toezichthoudende taken. Onverantwoord, vindt de ombudsman. "Mensen moeten niet terecht komen bij een klachtbehandelaar die verbonden is met de toezichthouder. Men ziet dan feitelijk één organisatie, met één naam, gevestigd in één bedrijfspand. Het verwijt dat 'de slager zijn eigen vlees keurt' ligt in de lijn der verwachtingen", aldus Van Zutphen. Hij adviseert minister Plasterk dan ook de klachtbehandeling zo te regelen dat deze daadwerkelijk en zichtbaar gescheiden plaatsvindt van het toezicht.