Big Data-toepassingen bieden kansen voor opsporing en surveillance, maar zorgen ook voor risico’s voor burgers op het gebied van privacy, discriminatie en de vrije meningsuiting, alsmede door foutmeldingen en schijnverbanden. Big Data-analyses omvatten bovendien vaak de gegevens van niet-verdachte, onschuldige burgers, zo stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) in een nieuw rapport (pdf).
Volgens de Raad dreigt aan de horizon automatische besluitvorming, waarbij de uitkomsten van data-analyses sturend zijn voor het handelen van veiligheidsorganisaties. De WRR stelt dat het niet gemakkelijk is om in kaart te brengen hoe en in welke mate Big Data zich in het Nederlandse veiligheidsdomein manifesteert. "Dit heeft te maken met geheimhouding en het experimentele karakter van sommige toepassingen. Naast het domein van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de Belastingdienst en fraudebestrijding zijn er vooralsnog weinig echte Big Data-toepassingen in gebruik."
De WRR breekt Big Data-processen op in drie fasen: verzameling, analyse en gebruik van gegevens. De huidige juridische kaders zijn vooral gericht op het verzamelen en delen van gegevens. Big Data kan volgens de raad uitsluitend vruchten afwerpen als de huidige wet-en regelgeving wordt versterkt om fundamentele rechten en vrijheden te waarborgen. Hiervoor moet de aandacht worden verlegd van het reguleren van het verzamelen van data naar de regulering van en het toezicht op de fases van de analyse en het gebruik van Big Data. Voor de vrijheid en de veiligheid van de burgers doen zich in deze twee fasen van Big Data-processen de grootste kansen én de grootste risico’s voor, aldus de WRR.
In het rapport worden verschillende aanbevelingen gedaan om de situatie te verbeteren. Zo moet de partij die de gegevens verwerkt verantwoordelijk worden voor de juistheid van de uitkomsten van Big Data-processen. Verder moeten er regels worden opgesteld over toelaatbare foutmarges bij profiling. Verder pleit de Raad voor een strikte handhaving van het verbod op geautomatiseerde besluitvorming en moedigt het bestrijden semi-automatische besluitvorming aan.
Tevens moeten organisaties de transparantie over het gebruik van Big Data-analyses binnen het veiligheidsdomein vergroten en moeten de mogelijkheden worden verbeterd voor burgers en maatschappelijke organisaties om wetgeving en beleid omtrent Big Data-toepassingen juridisch te laten toetsen. "Het is dus belangrijk dat de rechter selectief zaken toelaat die recht doen aan collectieve zorgen en bijdragen aan de opbouw van jurisprudentie op dit belangrijke en relatief onontgonnen terrein", zo stelt de Raad.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.