Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken heeft de Tweede Kamer een rapport (pdf) gestuurd met de testresultaten van een nieuw model stembiljet dat onder andere elektronisch werd geteld. Het ministerie onderzoekt al sinds geruime tijd de mogelijke introductie van een nieuw model stembiljet.

Met de mogelijke nieuwe modellen van de stembiljetten worden sinds 2012 testen gehouden. De test die eind 2015 is gehouden laat zien dat als kiezers niet van tevoren over het nieuwe biljet worden ingelicht, 1,8% van de testpersonen niet goed met het stembiljet overweg kan. Plasterk stelt dat een deel van de testpersonen echter heeft verklaard dat ze de test niet serieus hebben uitgevoerd. "Dat kan de uitkomsten van de test negatief hebben beïnvloed", aldus de minister (pdf).

Ook bij eerdere testen is gebleken dat onder testomstandigheden men minder geneigd is om nauwkeurig te zijn. Zo is eind 2012 een test gehouden met het nieuwe model stembiljetten met kiezers in het buitenland. Bij de test deed meer dan 14% van de proefpersonen het fout. Bij de verkiezing van de leden van het Europees Parlement werd een experiment gehouden waarbij de stemmen wel meetelden met het nieuwe model stembiljet. Toen stemde 0,23% van de kiezers in het buitenland ongeldig met het nieuwe model.

OCR

Tevens is getest of het nieuwe model stembiljet elektronisch kon worden geteld, waar gebruik werd gemaakt van Optical Character Recognition (OCR), en hoe lang dat duurde. Eind december 2013 kwam de commissie Van Beek met het advies om een stemprinter en stemmenteller in te voeren. De commissie adviseerde OCR voor het scannen en tellen van het stembiljet dat door een stemprinter kan worden geprint. Het elektronisch tellen van een "batch" van ongeveer 500 stembiljetten kost, inclusief de tijd voor het uitvouwen van de stembiljetten door twee personen en het printen van het telresultaat, gemiddeld rond de 42 minuten.

Het rapport bevat verschillende aanbevelingen voor het verder optimaliseren van het stembiljet en het voorlichtingsmateriaal. Dit moet ervoor zorgen dat meer kiezers goed met het stembiljet overweg kunnen. Plasterk zegt de aanbevelingen te zullen overnemen als het wetsvoorstel dat hij bij de Tweede Kamer heeft ingediend wordt goedgekeurd. Om tijdens verkiezingen met de nieuwe stembiljetten te kunnen experimenteren is namelijk een wijziging van de Tijdelijke experimentenwet stembiljetten en centrale stemopneming nodig.