Aleid Wolfsen is vanaf vandaag de nieuwe voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens en neemt daarmee het stokje van Jacob Kohnstamm over, die de functie twaalf jaar lang vervulde. Wolfsen was eerder rechter in Amsterdam en vicepresident van de rechtbank Haarlem. Van mei 2002 tot 2008 was hij Tweede Kamerlid voor de PvdA en daarna tot 2014 burgemeester van Utrecht.

In zijn afscheidsspeech (pdf) vertelde Kohnstamm dat het beeld over privacy het afgelopen decennium sterk veranderd is. "9/11 en de terroristische aanslag in Madrid in 2004 bepaalden in hoge mate het denken over privacy. Privacy werd gezien als de schuilplaats van het kwaad, als een waarde die we over boord moesten zetten indien we terrorisme effectief wilden bestrijden. Dat beeld bestaat overigens nog steeds; veelal aantoonbaar ten onrechte", zo liet hij weten.

Volgens Kohnstamm leveren analyses van allerlei aanslagen steeds een onthutsend beeld op van bezuinigingen op het foute moment, van vergissingen, van fatale gebrekkige communicatie tussen de voor veiligheid verantwoordelijke diensten en van organisaties die samen hadden mogen, kunnen en moeten werken, maar die dat om allerlei redenen niet deden. "Redenen die in elk geval niets met privacywetgeving, gebrek aan informatie of bevoegdheden te maken hadden", stelt Kohnstamm.

"Met enig cynisme stel ik vast dat het kennelijk politiek lonender is om privacy beperkende maatregelen af te kondigen dan om als bestuurder effectief orde op zaken te stellen bij organisaties als politie,justitie, inlichtingen- en veiligheidsdiensten." Ook waarschuwde hij voor het betalen met persoonsgegevens voor allerlei diensten, maar ook voor de verspreiding van data via chips en chipjes die in steeds meer gebruiksvoorwerpen en kleding komen te zitten.

"Meer dan nu het geval is zullen wij steeds indringender door overheden en private partijen worden behandeld, benaderd en in ons doen en laten beïnvloed, niet op grond van je eigen identiteit, maar op grond van de vraag hoe al die data over ons gewogen zijn en omgevormd zijn tot een profiel waaraan niet te ontkomen valt." Kohnstamm wenste Wolfsen veel succes en plezier bij zijn nieuwe functie. Burgerrechtenbeweging Bits of Freedom ziet graag dat Wolfsen zich als een privacyvoorvechter gaat profileren, in techneuten en technische kennis investeert, individuele burgers ondersteunt en voor meer budget en mankracht gaat pleiten.