Ict-jurist Arnoud Engelfriet geeft elke week antwoord op een interessante vraag over beveiliging, recht en privacy. Heb jij een vraag? Stuur hem naar juridischevraag@security.nl.

Vraag: Criminelen maken misbruik van Nederlandse webshopaccounts die via hergebruikte wachtwoorden toegankelijk zijn, las ik eind juli. Jaarlijks levert dit honderden slachtoffers op. Voor zover ik kan zien, komt het allemaal doordat men op achterafbetaling kan kopen bij webshops en bij andere adressen laten bezorgen. Waarom doen webwinkels dat dan nog?

Antwoord: Webwinkels doen dat omdat dat moet van de wet. Artikel 7:26 lid 2 BW bepaalt dat een consumentkoper tot hooguit 50% vooruitbetaling kan worden gedwongen, en internetaankopen tellen nu eenmaal als vooruitbetaling omdat de levering altijd later gebeurt. Je kunt mensen niet zomaar afstand laten doen van dit recht, in ieder geval niet in je algemene voorwaarden of iets dergelijks generieks.

Het probleem is natuurlijk dat deze wijze van afrekenen specifiek in de internetcontext fraudegevoelig is. Stuur het pakket naar adres A, en de factuur later naar B. Tegen de tijd dat B aangesproken wordt op wanbetaling, is het pakket al lang weg bij A. En die heeft dan weer geen idee wie het heeft opgehaald.

Natuurlijk kun je als winkel je hiertegen proberen te wapenen, bijvoorbeeld door geen bestelling van nieuwe klanten te accepteren op achterafbetaling als er een ander afleveradres wordt opgegeven. Maar daarom zijn zulke accounts waardevol: die hebben een koopgeschiedenis en zijn daardoor vertrouwd, dus als daar een keer een ander adres komt, dan is dat prima. En dan gaat het dus mis.

Achteraf betalen is dus een wettelijk recht, maar specifiek bij accounts is er denk ik wel een truc: laat mensen in hun accountinstellingen bepalen dat zij afstand doen van deze optie. Dat mag van de wet (art. 7:6 BW, dit is geen algemene voorwaarde), en zo voorkom je dat je account wordt misbruikt met deze manier. Natuurlijk kan de dief de optie weer aanzetten, maar als je het combineert met “eerst een bestelling naar je huidige adres” dan is de impact te overzien.

Wie weet een betere?

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.