Een netwerk van slimme meters is te gebruiken voor massasurveillance van burgers, zo waarschuwt de Europese privacytoezichthouder EDPS. Ook het profileren en volgen van personen in hun dagelijks leven behoort tot de mogelijkheden, aldus een onderdeel van de European Data Protection Supervisor (EDPS).
De slimme meter meet het energieverbruik van gebruikers en geeft dit door aan energieleveranciers, die het voor monitoring en facturatie gebruiken. Het verbruik wordt over een bepaalde periode gemeten. De Europese Commissie adviseerde in 2012 om deze intervallen onder de vijftien minuten te houden, zodat de informatie voor energiebesparingen was te gebruiken. Hoe korter de meetperiode, hoe meer details erover het energieverbruik worden prijsgegeven waardoor er bepaalde conclusies over het huishouden zijn te trekken.
Met een intervalperiode van vijftien minuten is te achterhalen wanneer bewoners op vakantie zijn en bepaalde religieuze praktijken beoefenen. Denk aan aanpassingen van de dagelijkse routine in het geval van de ramadan. Bij kortere intervalperiodes is zelfs het gebruik van bepaalde apparaten te herleiden, aldus de it-beleidseenheid van de EDPS. Eerder stelden onderzoekers al vast dat energiemaatschappijen aan de hand van het energieverbruik zelfs kunnen achterhalen naar welke televisieprogramma's mensen kijken.
Volgens de EDPS zijn veel mensen zich niet bewust van de persoonlijke data die via slimme meters wordt verwerkt, hoe organisaties hier gebruik van maken en welke impact dit op hun privacy kan hebben. "Wanneer ze niet weten dat persoonlijke data wordt verwerkt is het onmogelijk voor ze om er een geïnformeerde beslissing over te maken. Zodra een slimme meter met ingeschakelde connectiviteit is aangesloten, kan het lastig voor gebruikers zijn om het verzamelen van metergegevens te voorkomen", aldus de toezichthouder.
Zelfs wanneer mensen de gevolgen van het verwerken van metergegevens begrijpen, kan de verwerking van gegevens gedurende de leeftijd van de meter veranderen. De gemiddelde levensduur van een slimme meter wordt op veertien jaar geschat. Daarnaast kan toekomstig onderzoek en analyse het mogelijk maken om aan de hand van oude en toekomstige metergegevens veel gedetailleerdere conclusies over iemands activiteiten te trekken.
De EDPS merkt op dat informatie over realtime energieverbruik grote commerciële waarde kan hebben. Tenzij er voldoende beschermingsmaatregelen worden getroffen dat alleen toegestane partijen deze data voor de opgegeven doelen mogen gebruiken, en zich daarbij aan de privacywetgeving houden, kan het gebruik van slimme meters leiden tot het volgen van het dagelijkse leven van mensen in hun eigen woning. Bedrijven zouden zo uitgebreide profielen kunnen maken gebaseerd op de huiselijke activiteiten van mensen.
In bepaalde gevallen zouden profielen kunnen worden verrijkt met persoonlijke data van smart homes en andere online en offline bronnen. Deze profielen zijn vervolgens voor allerlei andere doeleinden te gebruiken. Ook politie, belastingautoriteiten, verzekeringsmaatschappijen, werkgevers en andere derde partijen zouden interesse kunnen hebben in informatie over het persoonlijke energieverbruik, zo merkt de EDPS op.
Een netwerk van slimme meters met tweewegscommunicatie zou zelfs onderdeel van een infrastructuur voor massasurveillance kunnen worden. Dit zou via een eenvoudige firmware-update zijn te bereiken, waarbij de meet- en verzendperiodes worden ingekort. De EDPS adviseert dan ook om gebruikers zelf langere meettijden te laten kiezen en de optie te geven om bepaalde features van hun slimme meter in of uit te schakelen. Ook het gebruik van verschillende "privacy-enhancing technologies" (PETs) kan de risico's die met het uitlezen van het energieverbruik samenhangen verminderen.
Met de publicatie wil de EDPS de mogelijke privacygevolgen van opkomende technologieën en de bescherming van persoonlijke data bespreken. De toezichthouder merkt op dat het met de publicatie geen beleidspositie kiest.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.