Kunstmatige intelligentie (AI) gaat politieagenten op straat niet vervangen, zo heeft minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid laten weten op vragen van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid. De commissie stelde de minister 82 vragen over het gebruik van AI en algoritmes binnen de politie.
Volgens Grapperhaus wordt kunstmatige intelligentie nog nauwelijks gebruikt door de politie. "Er zijn momenteel nog slechts een beperkt aantal toepassingen van AI in de zin dat systemen intelligent gedrag vertonen en in meer of mindere mate zelfstandig kunnen leren en acties kunnen ondernemen. Er zijn bijvoorbeeld toepassingen die het werk van politiemedewerkers vergemakkelijken maar die geen aanmerkelijke gevolgen voor burgers hebben."
Het gaat dan bijvoorbeeld om het doorzoeken van in beslaggenomen gegevensdragers op afbeeldingen met beeldherkenning om een bepaald object te vinden. De minister stelt dat een dergelijke toepassing het werk van rechercheurs versnelt en het werk effectiever en efficiënter maakt. Tevens heeft de uitkomst van de analyse dezelfde gevolgen voor burgers als wanneer deze analyse handmatig was uitgevoerd, en is bovendien slechts één van de vele aanwijzingen in het totale onderzoek, aldus Grapperhaus.
Een ander voorbeeld dat de minister noemt is de online keuzehulp die wordt ingezet bij meldingen van internetoplichting. Deze keuzehulp laat burgers weten of er echt sprake is van internetoplichting en welke vervolgstappen zij kunnen nemen. "Op de meeste terreinen wordt op dit moment dus nog geen gebruik gemaakt van AI", schrijft de minister. Wel wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van concepten en toepassingen die politieagenten in hun werk kunnen ondersteunen.
Een ander onderdeel waarbij kunstmatige intelligentie kan worden toegepast is gezichtsherkenning. De commissie vroeg de minister of de politie van plan is om te gaan werken of experimenteren met realtime gezichtsherkenning. Grapperhaus wijst naar een eerdere brief aan de Tweede Kamer dat de politie moet kunnen experimenteren met vormen van gezichtsherkenningstechnologie, maar dat deze niet operationeel mag worden ingezet zonder eerst duidelijk te maken wat het wettelijk kader is, welke waarborgen er getroffen zijn en wat de uitkomst is van de juridisch ethische toets. "Op dit moment zijn er binnen de politie geen experimenten met realtime gezichtsherkenning", aldus de minister.
Die kreeg ook de vraag of het boek "1984" en de daarin beschreven surveillancestaat in China inmiddels een realiteit geworden is. "Kunt u uitsluiten dat elementen van zo’n politiestaat in Nederland ingang zullen vinden?", vroeg de commissie. "Helder moge zijn dat ik geen surveillancestaat voor sta. De ontwikkelingen over AI bij de politie zoals die uit de brief blijken geven ook geen aanleiding voor vrees daartoe. De Nederlandse wetgeving, de Europese richtlijnen en het EVRM zijn en blijven leidend bij de verdere ontwikkeling van AI", laat Grapperhaus daarop weten.
Afsluitend gaat Grapperhaus in zijn antwoorden aan de commissie in op de vraag of politieagenten op straat door AI zijn te vervangen. "Aan welke concrete verschijningsvorm kan daarbij gedacht worden? Moet daarbij gedacht worden aan een variant op Robocop? Wat waren de positieve en negatieve kanten aan het functioneren van Robocop, in uw ogen? Kunt u hierbij ook ingaan op de kwaliteiten van Judge Dredd? Valt de Terminator volgens u ook onder de gewenste AI?", aldus de vragen van de commissie.
De minister geeft het volgende antwoord: "Er is geen sprake van het vervangen van politieagenten op straat door AI. AI wordt gebruikt ter ondersteuning van het politiewerk. Zoals vele organisaties (bijvoorbeeld in de zorg) experimenteert de politie wel op kleine schaal met robotisering. Het is niet aan mij als Minister van Justitie en Veiligheid om in te gaan op de kwaliteiten, positieve en negatieve kanten van fictieve karakters uit Hollywoodfilms."
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.