Door Witte Haai: Ik heb het hierboven 'rondstuur berichten' genoemd. Maar is daar nog een andere, meer technische term voor?
Het klinkt als een kettingbrief, niet als phishing (bij phising zal men je gegevens proberen te ontfutselen, bijvoorbeeld door een link op te nemen naar iets dat lijkt op een bekende website waar je vervolgens aan moet loggen, en daar heb je het niet over).
Kettingbrieven zijn ouder dan het internet. Het idee was dat je het doorstuurde aan een bepaald aantal mensen, waarbij je je eigen adresgegevens toevoegde aan een lijstje en het bovenste adres juist verwijderde, en dan zelf een brief stuurde aan het verwijderde adres. Zo kreeg je brieven van mensen die je niet kende en kon je je verwonderen over hoe het de wereld over ging en wie weet hield je er leuke contacten aan over. Dat was meestal onschuldig.
Met de komst van internet en de beschikbaarheid van e-mail voor grote groepen mensen is een ander type kettingbrief ontstaan. Vaak niet meer om terug te koppelen naar een eerdere verzender, maar gewoon om zo veel mogelijk door te sturen, soms met oprechte bedoelingen, soms om op het gemoed te spelen. De pest is dat dat jarenlang rond kan blijven zingen. Wat voorbeelden:
• Een oproep om aan de laatste wens van een kind dat stervende was aan kanker te voldoen door van de hele wereld ansichtkaartjes te versturen. Die wens werd vervuld, en voor dat kind was dat geweldig, maar na zijn dood bleven de ansichtkaarten komen, dagelijks een postzak vol, en zijn ouders werden er wanhopig van.
• Een studente die zich ooit druk maakte om de positie van vrouwen in Afghanisatan onder de Taliban was een handtekeningenactie begonnen in de vorm van een kettingbrief. Niet alleen wist ze nog helemaal niet waar ze die handtekeningen eigenlijk kwijt kon, ze kreeg zoveel reacties dat de e-mailservers van haar universiteit overbelast raakten, haar account werd afgesloten om de servers te beschermen maar zelfs het aantal pogingen om e-mail te bezorgen bleef nog een een tijd lang problematisch.
• Na de grote tsunami in de Indische oceaan was er een bericht in de kranten over een blank jongetje in Thailand van wie niet duidelijk was wie de familie was. Hoewel in werkelijkheid autoriteiten snel een oom op het spoor kwamen en het jongetje al lang bij familie was ging er nog jarenlang een op kettingbrief rond die iedereen opriep te helpen de familie van dat jongetje op te sporen.
De moraal van het verhaal is dat zelfs de best bedoelde kettingbrieven in het internettijdperk zo hard gaan rondzingen dat ze een probleem worden. Dat zal met Facebook Messenger niet anders werken dan met e-mail toen dat nog was wat mensen primair gebruikten om met elkaar in contact te komen, het zal eerder nóg directer zijn en nóg sneller ontsporen.
Een gratis digitale knuffel klinkt vrij onschuldig, maar vraag je voor je zoiets doorstuurt af hoe lang het leuk blijft als mensen hetzelfde berichtje aan de lopende band van allerlei anderen beginnen te ontvangen.
Alles met het verzoek om het aan zo veel mogelijk mensen door te sturen kan exploderen met een snelheid waar het coronavirus bij in het niet valt, en al heel snel vooral bloedirritant zijn, of erger. Doe er niet aan mee, zelfs niet als het overloopt van de goede bedoelingen, en laat de afzenders weten dat je het niet op prijs stelt en leg ze ook uit wat er mis mee is. Mijn ervaring met e-mail was dat mensen zich dat aantrekken en voortaan voorzichtiger zijn.