image

Kan een burgemeester een internetverbod opleggen?

woensdag 8 april 2020, 15:22 door Arnoud Engelfriet, 15 reacties
Laatst bijgewerkt: 09-04-2020, 13:42

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Burgemeesters kunnen nu al woningen sluiten, maar denken aan het afsluiten van internetverbindingen. ,,We laten desnoods de rechter een oordeel vellen.'' Dat las ik bij de Stentor twee weken terug. Maar mag een burgemeester dat wel?

Antwoord: De burgemeester is bevoegd mensen gebiedsverboden en huisverboden te geven, zo staat in de Gemeentewet (art. 172a). Dat is wel met de nodige waarborgen omkleed, wat niet gek is gezien het voor mensen natuurlijk nogal heftig is om ineens niet meer vrij in hun gemeente te mogen verplaatsen. Zo mag een bevel in principe maar drie maanden duren en moet er vrees zijn voor ernstige verstoring van de openbare orde.

Zo’n specifiek artikel is er niet voor internettoegang, wat niet zo heel raar is want dat kun je moeilijk een gemeentegebonden iets noemen. (Ja, de kabel ligt in de grond in de gemeente maar dat vind ik te mager.) Je zou dan zeggen dat je dit alleen bij de rechter kunt afdwingen; een verbod internet op te gaan is incidenteel wel toegekend. Iets vaker voorkomend zijn contactverboden via internet. Alleen: dat zijn dingen die door een concreet benadeelde partij (zoals een gestalkte ex) geëist moeten worden, de burgemeester kan niet namens een slachtoffer eisen dat de dader van internet af blijft. Misschien dat de gemeente een contactverbod kan krijgen als iemand de gemeente lastigvalt, daar zijn wel precedenten voor. Maar dat is niet hetzelfde als een internetverbod.

Aanleiding voor bovenstaande waren diverse cyberaanvallen op gemeente-infrastructuur, zoals op de poll van Steenwijkerland over de Marktbank. Dat is als criminaliteit vrij kleinschalig (en ik weet niet eens hoe een poll verpesten strafbaar is) maar als gemeente zou je daar best wat tegen willen doen. De betreffende burgemeester was overigens burgemeester van Haren toen daar Project X dreigde langs te komen, en kennelijk zit de schrik er nog goed in.

Men gaat studeren op de mogelijkheden, lees ik dan. Dat zou relatief eenvoudig moeten zijn; de burgemeester mag wat in de Gemeentewet staat, en verder niets. De enige mogelijk relevante bevoegdheid zou in artikel 172 lid 3 zijn:

De burgemeester is bevoegd bij verstoring van de openbare orde of bij ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, de bevelen te geven die noodzakelijk te achten zijn voor de handhaving van de openbare orde.

Dit wordt gezien als een 'lichte' bevoegdheid, omdat ze wordt ingezet bij lichte vergrijpen waarbij er eigenlijk geen aparte strafbaarstelling is. Een tijdelijk gebiedsverbod is hiermee mogelijk. Dit artikel is ingevoerd als deel van de Voetbalwet, maar is natuurlijk niet alleen inzetbaar bij te verwachten voetbalrellen of iets dergelijks. Je zou kunnen zeggen dat dit artikel ook kan toezien op internet: als iemand via internet de orde in de gemeente verstoort, dan zou je hen kunnen verbieden internet op te gaan, althans dat deel waar zhij die verstoring veroorzaakt.

Alleen: is dat dan echt noodzakelijk? Als je weet wie het is, kun je hem dan niet gewoon aanspreken op de overlast zelf? En vooral: ga je dan een volledig toegangsverbod opleggen, of alleen de toegang tot de site waar de overlast werd veroorzaakt?

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.

Reacties (15)
08-04-2020, 23:41 door Anoniem
Toegang tot internet lijkt mij onderdeel van het grondrecht op vrije nieuwsgaring ex art 10 EVRM. Eens met schrijver dat het omschrevene in genoemde wetsartikelen te licht is om een burgemeester die bevoegdheid toe te kennen.
09-04-2020, 07:31 door [Account Verwijderd]
Niet te handhaven en daarmee van tafel.
09-04-2020, 09:21 door Anoniem
@Arnoud_Engelfriet, zijn er op dit moment echt geen interessantere vraagstukken?
09-04-2020, 10:17 door Anoniem
Aanleiding voor bovenstaande waren diverse cyberaanvallen op gemeente-infrastructuur, zoals op de poll van Steenwijkerland over de Marktbank. Dat is als criminaliteit vrij kleinschalig (en ik weet niet eens hoe een poll verpesten strafbaar is) maar als gemeente zou je daar best wat tegen willen doen.

Wat een geklaag, over sancties ten gevolge van duidelijk crimineel gedrag. Heb je niets beters om je druk over te maken ? Of was jij zelf de lullo, die deze aanvallen uitvoerde ?

Dat je strafbare daden probeert af te zwakken, of goed te praten, maakt ze niet minder strafbaar.
09-04-2020, 10:20 door Anoniem
Toegang tot internet lijkt mij onderdeel van het grondrecht op vrije nieuwsgaring ex art 10 EVRM. Eens met schrijver dat het omschrevene in genoemde wetsartikelen te licht is om een burgemeester die bevoegdheid toe te kennen.

Niet in de gevangenis zitten is ook een grondrecht. Toch kunnen je rechten worden ingeperkt, ten gevolge van je eigen gedrag. Huilen over het EVRM wanneer je op je eigen blaren moet zitten, is vrij lachwekkend.

Heeft de schrijver (of degene over wie hij schrijft), zelf ook een verantwoordelijkheid ? Kennen mensen dat begrip hier uberhaupt, die gaan janken over de overheid, n.a.v. bestraffen van strafbaar gedrag.

Hou jezelf aan de regels, dan hoef je zelf ook niet op de blaren te zitten, ten gevolge van het overtreden van de regels.
09-04-2020, 11:46 door Anoniem
Er zijn recent een aantal onderzoeken gedaan naar de bevoegdheden van burgemeesters in cyberspace. Dat onderzoek en de rapportage gaat juist hier op in als ik me niet vergis.
09-04-2020, 12:55 door Anoniem
Dat was 1 april .....

Nee, beter is het om een innovatieve enkelband aan te meten die zorgt dat internettoegang wordt geblokkeerd ... kun je ook kinderpornoplegers blokkeren
09-04-2020, 14:24 door -Peter-
Door Anoniem:
Aanleiding voor bovenstaande waren diverse cyberaanvallen op gemeente-infrastructuur, zoals op de poll van Steenwijkerland over de Marktbank. Dat is als criminaliteit vrij kleinschalig (en ik weet niet eens hoe een poll verpesten strafbaar is) maar als gemeente zou je daar best wat tegen willen doen.

Wat een geklaag, over sancties ten gevolge van duidelijk crimineel gedrag. Heb je niets beters om je druk over te maken ? Of was jij zelf de lullo, die deze aanvallen uitvoerde ?

Net als uit-huis-zettingen gebeurt het veelvuldig als er geen sprake van crimineel gedrag is door de getroffenen. Als er drugs aangetroffen zijn in een pand sluit de burgermeester het pand. Dan maakt het niet uit als een aantal gasten in een restaurant aan het handelen zijn geweest. Het restaurant gaat dicht. Of als een ex nog even met een lading drugs zijn kinderen komt bezoeken. Het huis van zijn ex, en de kinderen, gaat dicht en zij moeten maar zien waar ze terecht komen.

Peter
09-04-2020, 15:52 door Anoniem
Dit past goed in de trend van "vinnik niet leuk, dus verbieden!!1!" maar dat gaat eigenlijk al helemaal nergens over, en doet wel enorme schade. De overheid kan dat laatste steeds minder schelen, en dat vind ik dan weer een hoogst zorgelijke ontwikkeling.

Terwijl dit helemaal geen taak is van de burgemeester, maar van je IT-afdeling, in samenwerking met je upstream. Zoek uit wie het is, of als dat niet kan, blokkeer de stroom van rommel. Weet je dat wel, kan je altijd nog iemand langssturen. En dat hoeft echt niet gelijk een AT te zijn, zoals dat bij Nekschot wel gebeurde.

Het is dus een reflex uit onmacht. "Jamaar ik ben de burgemeester en dus heb ik bevoegdheden", en dat die helemaal niet bij het probleem passen wil er dan niet in. Ben je dan wel capabel om de bevoegdheden die je wel hebt in te zetten?

En Arnoud, "zhij"? In het Nederlands gebruik je "hij" als je het even niet weet. Laat de identity politics vooral bij de "post fact"-wekkeroïden.
09-04-2020, 16:33 door Anoniem
Door -Peter-:
Net als uit-huis-zettingen gebeurt het veelvuldig als er geen sprake van crimineel gedrag is door de getroffenen. Als er drugs aangetroffen zijn in een pand sluit de burgermeester het pand. Dan maakt het niet uit als een aantal gasten in een restaurant aan het handelen zijn geweest. Het restaurant gaat dicht. Of als een ex nog even met een lading drugs zijn kinderen komt bezoeken. Het huis van zijn ex, en de kinderen, gaat dicht en zij moeten maar zien waar ze terecht komen.

Peter

Je weet best dat dit meestal kletsverhaaltjes zijn, smoezen om de terechte uitzetting of sluiting te proberen aan te vechten
of als onrechtmatig aan de kaak te stellen. Als er wat fout gaat is het altijd ineens de ex of een bezoeker of iemand die
men niet kent.
09-04-2020, 16:33 door Anoniem
Door Anoniem: Er zijn recent een aantal onderzoeken gedaan naar de bevoegdheden van burgemeesters in cyberspace. Dat onderzoek en de rapportage gaat juist hier op in als ik me niet vergis.

Klopt helemaal, ik ben die onderzoeker. Er komt in september een nieuw onderzoek 'niet bevoegd, wel verantwoordelijk' en er verschijnen verschillende artikelen. De conclusie dat bevoegdheden online niet toegepast kunnen worden is onveranderd. Met name grondrechten spelen daarbij een grote rol.
09-04-2020, 17:55 door karma4
Door Anoniem:
Klopt helemaal, ik ben die onderzoeker. Er komt in september een nieuw onderzoek 'niet bevoegd, wel verantwoordelijk' en er verschijnen verschillende artikelen. De conclusie dat bevoegdheden online niet toegepast kunnen worden is onveranderd. Met name grondrechten spelen daarbij een grote rol.
Grondrechten als een veilige leefomgeving (lees de EHRM) worden geschonden omdat de privacy van daders er boven zou staan. Dan zijn de onderzoekers doorgeslagen in het privacy activisme en schenden ze de rechten van de mens.
09-04-2020, 17:55 door Anoniem
Door Anoniem: Dit past goed in de trend van "vinnik niet leuk, dus verbieden!!1!" maar dat gaat eigenlijk al helemaal nergens over, en doet wel enorme schade. De overheid kan dat laatste steeds minder schelen, en dat vind ik dan weer een hoogst zorgelijke ontwikkeling.

Oh, ik vind het juist een hoogst zorgelijke ontwikkeling dat de overheid in allerlei zaken met betrekking tot opsporing en
handhaving keer op keer de pas wordt afgesneden door regels mbt privacy. Het gebeurt daarbij keer op keer dat de
privacy van de overtreder belangrijk wordt gevonden want dat is immers een recht van hem, terwijl de rechten van de
slachtoffers met voeten worden getreden (hun recht op een veilig en ongestoord leven).

Voor mij geldt nog altijd dat als iemand niet aan zijn plichten voldoet, hij ook niet moet proberen om op te komen voor
zijn rechten.
09-04-2020, 18:53 door Anoniem
Door Anoniem: Je weet best dat dit meestal kletsverhaaltjes zijn, smoezen om de terechte uitzetting of sluiting te proberen aan te vechten
of als onrechtmatig aan de kaak te stellen.
Hoewel er best mensen zijn die graag de vermoorde onschuld spelen (vaak ook een *kuch* cultureel *kuch* dingetje) gebeurt het ook regelmatig dat de concurrentie een paar keer een granaat achterlaat en dan reageert de burgemeester met een sluiting, terwijl de eigenaar er niets tegen kon en kan doen. Net zo goed, iemand huurt een pand en start er een wietplantage, burgemeester sluit pand. Maar daar straf je de eigenaar mee, die al met handen en voeten gebonden is door het huurrecht. Wat moet'ie doen, *als* hij het weet, z'n eigen pand aangeven met sluiting tot gevolg?

Dus nee, "meestal" kletsverhaaltjes, dat denk ik niet. Zeker niet als je ziet dat *kuch* zekere *kuch* burgemeesters een stuk makkelijker geworden zijn in het "dan maar" sluiten van allerlei panden. We hebben hier dus zeker wel een serieus probleem, omdat er machtsmiddelen worden ingezet die wel lekker makkelijk zijn voor de burgemeester (en slecht aan te vechten door de benadeelde), maar die slecht passen bij wat er misgaat. Met misstanden tot gevolg. Oftewel, het medicijn is niet automatisch beter dan de kwaal.


Door Anoniem:
Door Anoniem: Dit past goed in de trend van "vinnik niet leuk, dus verbieden!!1!" maar dat gaat eigenlijk al helemaal nergens over, en doet wel enorme schade. De overheid kan dat laatste steeds minder schelen, en dat vind ik dan weer een hoogst zorgelijke ontwikkeling.
Oh, ik vind het juist een hoogst zorgelijke ontwikkeling dat de overheid in allerlei zaken met betrekking tot opsporing en
handhaving keer op keer de pas wordt afgesneden door regels mbt privacy.
Dan heb je niet begrepen dat we niet opsporen tot elke prijs. De correcte remedie hiervoor is namelijk niet alle privacy maar opheffen, maar zorgen dat je kundige opspoorders hebt (hebben we niet, ten eerste wegens chronisch te weinig dus allemaal overwerkt, ten tweede wegens zeer matige opleiding, en er zijn vast nog wel meer redenen) die precies die toegang hebben die ze nodig hebben, maar absoluut niet meer.


Het gebeurt daarbij keer op keer dat de privacy van de overtreder belangrijk wordt gevonden want dat is immers een recht van hem, terwijl de rechten van de slachtoffers met voeten worden getreden (hun recht op een veilig en ongestoord leven).
Je moet even ontzettend oppassen niet van de hak op de tak te springen. Als je deze verbinding zo maakt dan veroordeel je impliciet de verdachte voordat de rechter dat doet. De rechten van de slachtoffers niettegenstaande; je moet ze niet conflateren.

Maar ik zie ook wel dat politie en justitie hier soms wat vreemd mee omgaan, dus mischien moeten we nog eens goed kijken naar wat voor rechten we wie en hoe willen toekennen. Zo denk ik persoonlijk dat als je video hebt waarop diefstal in flagrante delicto te zien is, bijvoorbeeld, dat de balkjes dan wel weg mogen blijven: De opsporing van de daders van die overduidelijke misdaad telt dan even zwaarder dan de privacy van de daders. Maar, alleen voor de opsporing en alleen als ook vaststaat dat er een diefstal gepleegd is, en niet in scene gezet ofzo. Dus zowel het weglaten van de balkjes als het overdenken van wat en hoe dan moet wel zorgvuldig overwogen worden. Desalniettemin, hier kan vast wel een en ander bijgeschaafd worden.

Wat niet hetzelfde is als dan maar privacy opheffen om even het schijnbare probleem op te lossen, want voor je het weet heb je allerlei grondrechten weggeflikkerd. Dat is nu ook weer niet de bedoeling, want die grondrechten hebben we met een reden.

Voor mij geldt nog altijd dat als iemand niet aan zijn plichten voldoet, hij ook niet moet proberen om op te komen voor
zijn rechten.
Je zit even krap bij kas dus je bent wat laat met de hypotheek, en dan kiepert de bank je gelijk maar uit je huis, want wat nou rechten als je niet aan al je plichten voldaan hebt?

Gecharcheerd, maar wel waar je op aanstuurt. Ook misdadigers hebben rechten, bijvoorbeeld recht op een eerlijk proces. Dat kennen we toe want je wil dat niet-misdadigers zeker niet onthouden dus krijgen (door het proces veroordeelde) misdadigers dat recht ook. Je kan dat beslisproces niet omdraaien.
12-04-2020, 18:30 door Anoniem
Door Anoniem: Toegang tot internet lijkt mij onderdeel van het grondrecht op vrije nieuwsgaring ex art 10 EVRM. Eens met schrijver dat het omschrevene in genoemde wetsartikelen te licht is om een burgemeester die bevoegdheid toe te kennen.
Hoezo een grondrecht. Toegang tot Internet is gewoon een luxe, net zoals toegang tot een autosnelweg. Grondrecht is toegang tot water en zuurstof, een recht op een huis vind ik al discutabel. Mensen hebben eeuwen geleefd zonder Internet en er zijn zat mensen op aarde die geen Internet hebben.

Ik vind dat bepaalde mensen gewoon een Internet verbod opgelegd moet kunnen worden, net zoals men een reisverbod kan opleggen, een gebiedsverbod, omgangsverbod, stadion verbod, et cetera. Om het maar in extreem te trekken, je mag toch hopen dat een pedofiel die niet op een schoolplein mag komen ook niet kan inloggen op een kinder Internet omgeving, of contact kan leggen met 1000-den minderjarige Minecraft/Fortnite/…. spelers.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.