Door The FOSS: Nou... Weet je wat ook zomaar zou kunnen? Dat versoepeling v.d. maatregelen inderdaad gewoon niet mogelijk is zonder hulp v.e. app. Noem je dat chantage? Ik noem het harde werkelijkheid!
Men werkt wel vanuit die aanname, en chantage lijkt me inderdaad niet het juiste woord. Maar het is nog maar zeer de vraag of die app goed genoeg gaat zijn, daar hebben zo langzamerhand heel wat wetenschappers hun kanttekeningen bij geplaatst, inclusief kanttekeningen over menselijk gedrag die zelfs als de technische werking perfect is nog roet in het eten kunnen gooien.
Het is mogelijk dat je gelijk hebt dat het harde werkelijkheid is dat het zonder de app niet gaat lukken, maar dat het net zo'n harde werkelijkheid blijkt te zijn dat het met de app evenmin gaat lukken. Dan heeft het er alle schijn van dat men nu op één paard aan het wedden is terwijl nog verre van zeker is dat dat paard kansrijk is. Dat vind ik eng.
In Nieuw-Zeeland heeft men een elegante lowtechbenadering gekozen om het contactonderzoek makkelijker te maken. Men heeft iedereen opgeroepen een dagboek bij te houden van de contacten. In Singapore is een app gebruikt maar die is lang niet zo succesvol als de eerste berichten erover suggereerden. Helemaal niet zoveel mensen gebruiken hem, en men heeft de epidemie daar geruime tijd weten te onderdrukken door contactonderzoek op de ouderwetse, arbeidsintensieve manier te doen. Helaas bleek dat niet voldoende te zijn, men heeft daar nu ook tot een lockdown besloten.
Een mogelijke harde werkelijkheid is dat het helemaal niet voldoende bij te benen is met alleen testen en contactonderzoek. Ik hoor de regering nog niet over wat dan nodig is om er in economische zin goed doorheen te komen. Misschien zijn ze er op de achtergrond druk mee mezig, maar misschien opereren ze werkelijk op de naïeve, ad hoc-achtige manier die uit de hele gang van zaken rond die app spreekt, en dan houd ik mijn hart vast.
Er zijn helaas signalen dat men inderdaad erg in de incidentenpolitiek blijft hangen. Kijk naar de maatregelen. Rutte heeft in een toespraak een ruimhartige steun voor zo'n beetje alles en iedereen aangekondigd, maar de werkelijkheid is dat er heel gedetailleerd per sector wordt ingevuld of en langs welke weg dat uitgevoerd wordt. Behalve dat er de nodige mensen en bedrijven zijn die tussen wal en schip vallen en helemaal niet geholpen worden levert dat ook een enorme complexiteit in de uitvoering op en dus een reëel risico dat het ambtelijke apparaat het domweg niet gaat trekken. In Spanje kiest men voor een maatregel die veel simpeler is: een basisinkomen.
Het knelt hoe we tegen economie aankijken: als het geheel van transacties dat we onderling uitvoeren, maar dan alleen de financiële transacties. We zien nu hoe sterk we leunen op de
bereidheid van mensen om zich in te zetten. Op IC's draait men al geruime tijd twaalfuursdiensten, grote aantallen vrijwilligers hebben zich aangemeld om in ziekenhuizen bij te springen, om boodschappen te bezorgen bij mensen die de deur niet uit mogen of kunnen, noem maar op. En bij betaald werk blijken juist sectoren waar zwaar op bezuinigd is en niet geweldig betaald wordt de kern te zijn van wat de samenleving draaiende houdt. Er is veel te veel naar geld gekeken en veel te weinig naar waarde.
Allerlei bedrijven en mensen komen in de problemen omdat we alleen die dynamiek van (financiële) transacties als uitgangspunt hanteren. Een flink deel ervan valt nu stil maar iedereen is ervan afhankelijk dat het door blijft gaan. Alleen verdampen de bedrijfpanden en inventaris niet, die worden niet aangetast door het virus. De huizen waarin we wonen verdampen niet. De mensen die het werk steeds deden blijven voor het grootste deel gewoon in leven. Als je de hele zaak een tijdje op pauze zou kunnen zetten of op een laag pitje kon laten draaien zonder dat meteen alles in de soep loopt, om het gewoon weer op te starten als het weer verantwoord is, dan zou er economische schade zijn in de zin dat de activiteit een stuk lager is geweest en dus alle kengetallen die daaruit voortkomen ook, maar in termen van je vermogen om het weer op te starten zou de schade veel beperkter zijn. Alles is er gewoon nog, de spullen en de mensen die nodig zijn om snel weer op gang te komen zijn er gewoon nog. De grote klap zit in de organisatiestructuren en relaties tussen organisaties die wegvallen als het nu faillissementen gaat regenen. Als die simpelweg een tijdje op pauze gezet kunnen worden of trager kunnen draaien en weer op gang kunnen komen als de crisis voorbij is valt de schade reuze mee.
We hebben een visie op de economie nodig die niet alleen de meest essentiële onderdelen ervan de waardering geeft die ze verdienen, maar die het ook mogelijk maakt om de minder essentiële onderdelen wanneer nodig op een lager pitje te laten draaien of stil te zetten zonder dat meteen alles als een kaartenhuis instort. Vergelijk het met wat je in huis hebt aan spullen. Je hebt een stofzuiger, een wasmachine, gereedschap, keukengerei, en het meeste daarvan gebruik je helemaal niet voortdurend en vaak zelfs maar heel incidenteel. Onze rijkdom zit niet in het voortdurend gebruiken van wat we hebben, maar in het beschikbaar hebben ervan als we het willen gebruiken. Ik denk dat we de hele economie meer op beschikbaarheid en minder op voortdurend gebruik moeten inrichten.
En ik denk dat we dat keihard nodig gaan hebben voor iets anders dan de coronacrisis. De mileucrisis die gaande is dreigt zo groot te worden dat wat we nu meemaken in verhouding niet meer is dan een vingeroefening voor omgaan met veranderende omstandigheden.
We hebben een premier die de indruk wekt een uitstekende crisismanager te zijn maar die geen boodschap heeft aan visie. Visie is wel degelijk wat we nodig hebben, want het is overduidelijk dat de oude visies in hun voegen kraken en ernstige vastlopers op aan het leveren zijn.
Misschien is de harde werkelijkheid wel dat niet een app onze samenleving kan redden maar dat daar een rake visie voor nodig is op hoe het ook kan.