Honderden overheidsorganisaties maken geen gebruik van de gezichtsherkenningssoftware van het omstreden bedrijf Clearview, zo blijkt uit onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het blijft echter onduidelijk of de Nederlandse inlichtingendiensten van de diensten van het Amerikaanse bedrijf gebruikmaken. Dat heeft staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer laten weten.

Clearview verzamelde foto's van Facebook, LinkedIn en andere websites voor het trainen van een gezichtsherkenningssysteem. Dit systeem bevat een database van drie miljard verzamelde afbeeldingen. Daarmee kunnen politiediensten onbekende verdachten herkennen. Meer dan zeshonderd Amerikaanse politie- en opsporingsdiensten zouden vorig jaar van Clearview gebruik hebben gemaakt.

Naar aanleiding van berichtgeving door The New York Times eisten allerlei websites dat het techbedrijf stopte met het scrapen van afbeeldingen. Eind februari lekte een lijst uit met klanten van het techbedrijf. Ook Nederlandse overheids- of politiediensten zouden de technologie van Clearview toepassen, aldus BuzzFeed News. In april maakte minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid bekend dat de Nederlandse politie niet met het gezichtsherkenningssysteem van Clearview werkt. Eerder had minister Dekker voor Rechtsbescherming gesteld dat voor zover bekend de Nederlandse opsporingsdiensten geen zaken doen met het bedrijf.

Tijdens een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer over digitalisering werd afgesproken dat het ministerie van Binnenlandse Zaken een onderzoek zou doen naar het gebruik van de Clearview-gezichtsherkenningssoftware door overheidsdiensten. Het ministerie deed een uitvraag bij 470 verschillende organisaties, zoals gemeenten, provincies, waterschappen, ministeries, agentschappen en zelfstandige bestuursorganen. 336 organisaties gaven antwoord en lieten weten dat ze geen gebruik hebben gemaakt van de diensten van Clearview of hiervoor plannen hebben.

"Ik maak hierbij de kanttekening dat het niet uit te sluiten is dat een individuele medewerker voor zichzelf een proefaccount van Clearview heeft aangemaakt. Dit is echter nergens onderdeel van het beleid", aldus Knops.

Inlichtingendiensten

D66-Kamerlid Kees Verhoeven had tijdens het overleg nog zijn ongenoegen geuit over een reactie van minister Dekker die niet wilde aangeven of de AIVD of MIVD klant van Clearview zijn. "Ik snap heus wel dat we in het openbaar geen uitspraken kunnen doen over de inlichtingendiensten, maar ik vind het niet wenselijk dat de Kamer niet weet of Clearview gebruikt wordt door de inlichtingendiensten. Mijn verzoek is dus dat de Minister die analyse zo ver en zo breed mogelijk maakt, want nu heb ik toch het gevoel dat ik eigenlijk alleen weet dat het bij weten van de Minister van Justitie niet bij de politie gebeurt."

De staatssecretaris laat daarop weten dat de vraag of de inlichtingen- en veiligheidsdiensten gebruikmaken van Clearview niet kan worden beantwoord. "Zoals bekend, kunnen in het openbaar geen uitspraken worden gedaan over de werkwijze van de diensten. In voorkomende gevallen kan de Kamer hierover via de geëigende kanalen worden geïnformeerd", reageert Knops.