Door Toje Fos: Tuurlijk mag dat (vrijheid van vraagstelling). Ik ben serieus van mening dat je mensen, die niet de benodigde intelligentie, opleiding en/of relevante ervaring hebben, beter niet te veel aan het woord kan laten. Dat kost alleen maar heel veel tijd en levert niets op. Kijk maar naar het #ikdoenietmeermee debacle.
Ik ben bang dat het resultaat erger zou zijn dan wanneer we ze wel aan het woord gelaten worden. Niet bijster intelligente mensen kunnen soms opvallend wijs zijn, en ook intelligente, zelfs hoogintelligente mensen, kunnen op allerlei terreinen verbluffend irrationeel zijn en daar ook nog eens heel zelfverzekerd en stellig in zijn. Het laat zich niet zo makkelijk vangen in dat soort criteria.
Wat onze tijd bijzonder maakt is de snelheid waarmee grootschalig gecommuniceerd kan worden. Het begon al voor het internet algemeen beschikbaar werd met de uitbreiding van tv-zenders, waaronder 24-uurs nieuwszenders als CNN. Nieuwsmedia kwamen daardoor onder druk te staan om vooral snel met nieuws te komen, en snelheid is niet goed voor de nauwkeurigheid en bedachtzaamheid.
Toen het internet algemeen beschikbaar werd veranderde usenet van een zeer informatieve informatiebron en discussieplatform in een puinzooi, omdat het gehalte aan mensen enorm toenam dat zich niet aan het onderwerp van een nieuwsgroep wist of wenste te houden, en van alles eruit flapte zonder zich af te vragen of te kunnen beoordelen of het wel iets toevoegde.
De sociale media hebben dat balletje overgenomen en nog eens versterkt, waarbij mij opvalt hoeveel meer alles op personen gericht is geraakt in plaats van op onderwerpen. Sociale mediabedrijven leven van advertentieinkomsten, advertenties worden in een hoger tempo getoond als het aantal interacties hoog wordt gehouden, en dus zijn hun machine learning-systemen die "interessante" dingen onder de aandacht brengen inherent gericht op het bevorderen van impulsiviteit en het remmen van bedachtzaamheid.
Het effect daarvan is dat we als het ware steeds meer samengedromd op een groot virtueel plein boven elkaar uit proberen te komen om nog gehoord te worden. En degenen die het handigste de dynamiek van sociale media en de makkelijk oplaaiende opwinding weten te bespelen slagen er het beste in opvattingen te verspreiden, lang niet altijd met goede bedoelingen.
Dat is volgens mij het probleem. Bedenk dat intelligente mensen hier echt niet immuun voor zijn, ook die kunnen zich laten meeslepen door verontwaardiging en andere emoties die tot de impulsieve manier van reageren leiden die advertentieinkomsten opleveren.
Het probleem is niet dat domme mensen aan het woord komen, het probleem is dat we communiceren via systemen die snelheid en impulsiviteit actief in de hand werken en daardoor maken dat we gemiddeld dommer reageren dan waar we eigenlijk toe in staat zijn. Een van de dingen waar ik me de laatste jaren over verbaas is dat ook veel intelligente mensen die systemen als neutraal beschouwen qua vrijheid van meningsuiting, terwijl het aanwakkeren van impulsiviteit en het remmen van bedachtzaamheid in mijn ogen in de verste verte niet neutraal is.