Door Anoniem: Door Anoniem: Eh... voorlopig app ik met helemaal niemand. Doe ik boodschappen gewoon in de winkel. Koop ik kaartjes aan het loket. Blijkbaar behoor ik tot de middenklasse. Oh. OK.
Ja voorlopig.
Maar dit zal steeds moeilijker worden.
Het zal inderdaad steeds moeilijker worden - totdat we met z'n allen (of althans een grote groep) weer de juiste politieke en humane keuzes gaan maken, en totdat Nederlandse rechters weer op een gewetensvolle manier toepassing gaan geven aan privacy-regelgeving.
Een andere mogelijkheid is om bottom-up met groepen mensen opnieuw domeinen van echte privacy op te bouwen. Zeg maar: analoge varianten van Startpage of DuckDuckGo. De datagraaiers komen dan alleen te weten dat er binnen zo'n groep één of meer individuen zijn die ergens belangstelling voor hebben of iets kopen, maar niet wie dat is.
Een klein beginnetje: ik heb met sommige boekhandelaren een persoonlijke deal dat als ik bij hen een boek bestel, ze dat in hun systeem zetten als een "overige bestelling" of zoiets, dus niet op mijn naam. Op die manier kunnen de datagraaiers er alleen achter komen dat een anonieme klant van de boekhandel het betreffende boek daar heeft besteld. Mocht het in de toekomst strafpunten voor één of andere sociale kredietscore gaan opleveren als je bepaalde boeken koopt, dan valt het niet te traceren dat ik degene was die zo'n boek heeft aangeschaft. Ik zie dit als een eerste oefeningetje in het weer onafhankelijk worden van de systemen waarin men ons probeert te vangen.
Als je aan de top van de machtspyramide staat, omdat je behoort tot de bovenklasse, dan hoef je je niet druk te maken over je eventuele sociale kredietscore. De bank of verzekeraar zal jou niet weigeren, want jij bent de eigenaar van die bank of verzekeraar, of een "vriend" van die eigenaar. Niemand zal het wagen om jou af te rekenen op de boeken die je leest of koopt. Maar voor mensen in de middenklasse kan het wel belangrijk worden dat niet getraceerd kan worden welke boeken ze lezen, als dat bijv. voor hun carrière nadelig kan zijn. "Zo, zo, jij leest Chomsky. Ik waardeer het als mijn medewerkers kritisch nadenken. [Maar ik ga je wel passeren bij die vacature voor een hogere functie.]"
Als het om mensen gaat die onderaan de machtspyramide staan, dan is hun situatie op dit moment vrijwel hopeloos, omdat ze door de middenklasse in de steek zijn gelaten. Ik heb zelf gezien hoe mensen met een bijstandsuitkering werden behandeld door een "activerend handhaver" van de gemeente waar zij woonden. Ze werden geïntimideerd om bepaalde onbetaalde, geestdodende werkzaamheden te verrichten voor een door de gemeente gesubsidieerde instelling. En van hun privacy werd door die instelling gehakt gemaakt. Als ze kritiek uitten, dreigden ze hun uitkering te verliezen.
Pas toen één van hen (hoog-opgeleid) mij als getuige bij een bepaald "overleg" vroeg en de intimiderende gemeentefunctionaris + vertegenwoordiger van de instelling merkten dat ze met zulk gedrag niet weg zouden komen, draaide de betreffende gemeentefunctionaris bij, ging een andere, veel vriendelijkere toon aanslaan en was bereid om "constructief mee te denken" over een echte oplossing voor het gerezen probleem. Opeens had die functionaris "altijd al" constructief meegedacht (volgens hem/haarzelf).
Het was schokkend en walgelijk om te zien dat dit soort praktijken in het huidige Nederland structureel plaatsvinden. Mensen in kwetsbare posities worden niet alleen slecht behandeld, ze worden ook onder druk gezet om te gaan geloven dat ze op die manier goed behandeld worden en dat ze zelfs dankbaar moeten zijn voor die behandeling. Er is in Nederland op dat punt een afbreuk van emancipatie gaande, die naadloos aansluit bij de afbreuk van privacy.
M.J.