In meer sectoren gaat een meldplicht voor ernstige cyberincidenten gelden en moeten bedrijven en organisaties verplicht passende maatregelen nemen om hun netwerken en systemen te beveiligen. Het gaat onder andere om grotere partijen die actief zijn in de voedselproductie en -distributie, maakindustrie en post- en koeriersdiensten.

Aanbieders van essentiële diensten, zoals banken, drinkwater, energiesector, worden op dit moment onder de EU Netwerk- en Informatiebeveiligingsrichtlijn door de Rijksoverheid aangewezen. Ook digitale dienstverleners, zoals clouddiensten en online marktplaatsen, vallen nu al onder de richtlijn. Zij moeten maatregelen nemen voor hun digitale veiligheid en hebben een meldplicht voor ernstige cyberincidenten.

De EU-ministers zijn akkoord gegaan met het voorstel van de Europese Commissie om de informatiebeveiligingsrichtlijn te herzien, waardoor het aantal sectoren verder wordt uitgebreid. De herziene richtlijn kent twee categorieën: essentiële aanbieders en belangrijke aanbieders.

Bij de essentiële aanbieders, voornamelijk partijen uit vitale sectoren, is het toezicht straks proactief. Bij de belangrijke aanbieders vindt het toezicht achteraf plaats, vooral naar aanleiding van een incident. Aanbieders moeten daarnaast verplichte beveiligingsmaatregelen treffen, zoals de beveiliging van de toeleveringsketen en het adequaat afhandelen van incidenten.

Over de herziening van de richtlijn zal nog worden onderhandeld met het Europees Parlement en de Europese Commissie. Het doel is om volgend jaar een definitief akkoord te hebben, waarna lidstaten de wetgeving in eigen land kunnen aanpassen. In Nederland is de huidige richtlijn geïmplementeerd in de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen (Wbni).

"Digitale veiligheid regelen, is in eerste instantie ieders eigen verantwoordelijkheid. Maar cyberincidenten hebben in toenemende mate serieuze gevolgen voor maatschappij en economie", zegt demissionair minister Blok van Economische Zaken. "Daarom is het noodzakelijk om de veiligheid van netwerk- en informatiesystemen verder te verhogen en eisen te stellen."

Volgens demissionair minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid is de herziening een belangrijke stap in het verder verhogen van de nationale en Europese weerbaarheid tegen cyberdreigingen. "Digitale incidenten hebben de potentie maatschappelijke ontwrichting en grote economische schade te veroorzaken", laat de minister weten. "Uit het Cybersecuritybeeld Nederland blijkt daarbij dat ransomware inmiddels zo een groot probleem is, dat de nationale veiligheid in gevaar is. Daarom moeten we blijven investeren en is het versterken van onze digitale veiligheid een prioriteit van het kabinet"