Sancties of andere economische of diplomatieke reacties op een cyberaanval kunnen veel effectiever zijn dan een offensieve tegenreactie via het cyberdomein, zo stellen minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken en minister Ollongren van Defensie op vragen van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken.
De VVD had binnen de commissie vragen gesteld of de Europese Unie haar offensieve cybercapaciteiten niet moet vergroten om zo andere landen af te schrikken en te voorkomen dat die cyberaanvallen uitvoeren. De ministers wijzen in hun antwoord naar het gebruik van de "Cyber Diplomacy Toolbox" door de EU. "Met behulp van deze gereedschapskist worden steeds snellere en krachtigere diplomatieke EU-reacties op cyberaanvallen geformuleerd", aldus de bewindslieden (pdf).
Die geven als recente voorbeelden de EU-verklaringen in reactie op de SolarWinds-aanval, cyberoperaties vanaf Chinees grondgebied, waaronder het grootschalig misbruik van een kwetsbaarheid in Microsoft Exchange Server, en de verklaring in reactie op de Ghostwriter-campagne, gericht op de Duitse verkiezingen. Door de genomen sancties mogen verschillende personen de EU niet meer inreizen en zijn tegoeden bevroren.
"Met deze stappen verbindt de EU kosten aan slecht gedrag in cyber. Daarmee wordt beoogd om slecht gedrag af te schrikken", stellen Hoekstra en Ollongren verder. Naast diplomatieke reacties stellen ze dat ook de versterking van de digitale weerbaarheid van de EU kan bijdragen aan de afschrikking. Het gaat dan om de verhoging van basishygiëne, zorgplichten voor meer sectoren, standaarden en versterkte operationele samenwerking, met name via de richtlijn Netwerk- en Informatiebeveiliging (NIB).
Het is volgens de ministers onwaarschijnlijk dat de Europese Unie offensieve cybercapaciteiten, wat een nationale competentie is, gaat faciliteren. "Om de afschrikkende werking van de EU te vergroten ligt het meer in de rede om de cyber resilience zoals cyber awareness, cybersecurity en cyber incident response capaciteiten van en in de lidstaten en de EU te vergroten." Hier zet ook Nederland zich in EU-verband voor in.
Afsluitend stellen Ollongren en Hoekstra dat het kabinet graag wil benadrukken dat het afschrikken van cyberaanvallen en andere 'onwenselijke cyberactiviteiten' niet alleen via het cyberdomein hoeft te gaan. "Een economische of diplomatieke reactie op een onwenselijke cyberactiviteit kan veel effectiever zijn dan een offensieve tegenreactie via het cyberdomein."
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.