Door Password1234: Door Anoniem: [...]
Mag je straks nog zonder smartphone met het OV, of wordt het dan: "Door geen smartphone te nemen heb je zelf gekozen om niet meer te mogen reizen" - net als met de bewering "Door geen vaccin te nemen heb je zelf gekozen..."?
[...]
Dat is defacto al zo sinds 2002, je kan alleen reizen via een OV Chipkaart, gecombineerd met camara bewaking bij de poortjes.
"Anonieme" chipkaart koop je met je PIN pas bij een automaat en kost EUR 7,50 extra. Of eenmalig kaartje met hoger tarief van 1 EUR.
Dus, waarom is dit in 2002 zo gedaan? En vonden/vinden we dat sinds 2002 goed?
Nee, dat is niet zo sinds 2002. Pas in 2014 werden de papieren treinkaartjes afgeschaft en was er dus geen alternatief meer voor gechipte eenmalige kaartjes of ("anonieme" of persoonlijke) OV-chipkaarten. Ook zijn de poortjes en hekken pas vanaf 2014 op de stations geplaatst. Camerabewaking was er op sommige plekken al, maar is daarna nog aanzienlijk verder uitgebreid.
Maar zo werkt het dus: je went eraan en dan ga je achteraf denken dat het altijd al zo geweest is - of althans heel lang. Dit is een voorbeeld van hoe de technocraten willen dat je gaat denken.
Maar je hebt wel een punt dat het al lang voor 2014 bedacht is dat ze zoiets wilden gaan doen. Op Wikipedia lees ik:
Hieronder een korte tijdlijn van belangrijke mijlpalen in de geschiedenis van de invoering van het OV-chipkaartsysteem in Nederland.
2001: Oprichting Trans Link Systems door 5 openbaarvervoerbedrijven
begin 2002: Start tenderproces
juli 2003: Aanbestedingsovereenkomst tussen TLS en East-West E-ticketing B.V.. Startsein implementatie.
april 2005: Eerste kaarten in gebruik in Rotterdam. Start centrale bank-office.
eind 2005: Eerste interoperabele reis in Rotterdam tussen RET en Connexxion (m.a.w. reis met overstap tussen vervoerder)
medio 2006: Start gebruik OV-chipkaart bij NS op de Hoekse Lijn en in de Amsterdamse Metro bij het GVB
mei-juli 2007: Pilot in Rotterdam met RET, Connexxion en NS. Meer dan 100.000 gebruikers van het systeem
medio 2007: Uitrol in de tram/bus van de RET in Rotterdam
eind 2007: Start OV-chipkaart proefgebruik in Den Haag (HTM). 1,3 miljoen transacties per week, 2,1 miljoen kaarten gedistribueerd
begin 2008: Plaatsing apparatuur in Connexxion bussen in heel Nederland
september 2008: In bedrijf stellen systeem in Amstelland-Meerlanden en Haarlem IJmond (Connexxion)
mei 2009: De Europese Regelgeving omtrent een bankvergunning werd veranderd. TLS had al meer dan 6 miljoen euro uitstaan op de ov-kaarten. Boven die grens moest de Nederlandsche Bank een EGI-status toekennen aan een organisatie, die dan als bancaire instelling geldt. Deze was vanaf nu niet meer nodig.
2009 t/m 2011: Langzame uitrol OV-chipkaart bij alle vervoerders in Nederland.
november 2011: Nationale Strippenkaart wordt afgeschaft.
januari 2014: Het VBN-sterabonnement wordt vervangen door regionale (ster)abonnementen.
juli 2014: Het papieren treinkaartje wordt vervangen door een papieren eenmalige chipkaart.
Maar de ideeën waren er nog veel langer. Nog steeds uit Wikipedia:
Toen het magneetkaart-project eind jaren tachtig definitief van de baan was, waren zowel de overheid als de vervoerbedrijven het er over eens dat vervanging van de huidige strippenkaart wenselijk blijft. Een alternatief op de magneetkaart zou de chipkaart kunnen zijn, die destijds nog in ontwikkeling was. (...) Chipkaarten hebben een groter geheugen en een langere levensduur dan magneetkaarten, waardoor meer opslag van gegevens over de gebruiker mogelijk is. Bovendien kunnen op de chip diverse programma's met verschillende functies gezet worden, die door de interne structuur van elkaar gescheiden kunnen worden. Dit maakt het mogelijk om een chipkaart voor meer dan het openbaar vervoer in te zetten, bijvoorbeeld als betaalpas voor een parkeergarage of als bankpas.(...)
Van de chipkaart zijn de afgelopen jaren in principe twee vormen ontwikkeld. De eerste vorm is een "elektronische portemonnee" met een zichtbare chip zoals bijvoorbeeld de chipknip. Hierbij dient de chipkaart alleen als vervanger van contant geld en op de kaart worden dan meestal geen gegevens over de reis geregistreerd. De reiziger krijgt in dat geval nog steeds een (papieren) kaartje en gebruikt de chipkaart op dezelfde manier als een magneetkaart. De tweede vorm is een contactloze variant met een onzichtbare RFID-chip. (...) De tweede vorm wordt gebruikt voor de OV-chipkaart.
In privacy waren de overheid en de openbaarvervoerbedrijven niet geïnteresseerd. Integendeel, het idee dat burgers rechten hadden, en zoiets als "menselijke waardigheid" en een "privésfeer", werd vooral hinderlijk gevonden.
Die technocratische inslag, waarbij mens en maatschappij worden opgevat als te besturen machines, is al meer dan twee eeuwen prominent aanwezig in de Westerse cultuur (het Verlichtingsdenken, soms gecombineerd met een opvatting van God als een soort horlogemaker - het zogeheten Deïsme, waar Richard Dawkins later een "blinde horlogemaker" tegenover zette). Ook Mattias Desmet schrijft geloof ik het e.e.a. over dit mechanistische wereldbeeld in "De psychologie van het totalitarisme". Kenmerk van dat wereldbeeld is dat de aanhanger daarvan emotioneel afstand neemt van de wereld en die bekijkt als een te manipuleren object. Dit wordt soms ook wel "systeemdenken" genoemd, als het object wordt opgevat als een complex en wellicht dynamisch "systeem" (samenstel).
Het tegenovergestelde hiervan is contact maken en verbinding aangaan. Het mechanistische denken lijkt in belangrijke mate een manier te zijn waarop mensen hun eigen angst voor een onbeheersbare wereld onder controle proberen te krijgen - desnoods ten koste van allerlei slachtoffers ("externaliteiten", "collateral damage"), van wie de waarde dan weer wordt genegeerd of schouderophalend afgedaan.
Zo werd tijdens de corona-crisis in een bepaalde fase (najaar 2021) de waarde en de pijn van ongevaccineerden afgedaan als een soort "eigen schuld, dikke bult", waarbij alles wat dat idee niet bevestigde, werd genegeerd - totdat de waarheid (de vaccins beschermden niet tegen overdracht van het virus en de verspreiding was dus niet de schuld van "ongevaccineerden") niet langer te ontkennen viel en er plotseling een ander verhaal voor in de plaats werd gezet om de uitgeoefende vaccinatiedrang toch weer te rechtvaardigen.
Ik vind het goed dat Hoepman en Gürses wijzen op het gevaar voor de maatschappij dat de CoronaCheckApp met zich meedraagt. Maar de werkelijke oorzaak van het gevaar ligt dieper dan deze app, of welk instrument dan ook. Daarom vind ik dat Hoepman zich ook kritisch zou moeten uitlaten over het mechanistische denken dat tegenwoordig tot uiting komt in de drang om alles te "digitaliseren". Maar dat zou vereisen dat hij zijn eigen, wellicht deels onbewuste uitgangspunten, aannames, angsten en wensen onder de loep zou nemen. Dat zou zijn leven in eerste instantie niet makkelijker maken.
M.J.