Door Anoniem: Ze sluit haar zeventien Kamervragen af met de vraag of de ministers het in deze tijd, gezien waarschuwingen voor de hoeveelheid data dat de overheid heeft over inwoners, de vervuiling in die data en het risico op datalekken en identiteitsfraude, nog gewenst vinden dat gegevens van inwoners via de BRP zo gemakkelijk te raadplegen zijn.
Toen ik deze zin las, kreeg ik een grote grijns op mijn gezicht.
Dit is een gevalletje: Als het kalf verdronken is, dempt men de put.
Of een gevalletje: Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Als dit het begin van een beweging is om de data van burgers eindelijk een beetje te gaan beschermen, dan moet dit initiatief van de SP toegejuicht worden. Als het alleen maar wat vragen voor de bühne zijn, met andere woorden een schaamlap door vrijblijvend te doen alsof de SP voor bepaalde zaken opkomt, dan is het een reden om de schouders op te halen over het zoveelste loze gebaar van politici. Maar als we er nu voorlopig eventjes vanuit gaan dat de SP dit serieus meent en ze belonen met wat positief commentaar, zou dat niet aardig zijn?
Het zijn dezelfde politici geweest die de overheid opdracht gegeven hebben het stelsel met basisiregistraties op te richten.
Want er waren een aantal incidenten (bv instortende balkons in Maastricht), en men wilde een stelsel van basisregistraties hebben zodat alle belangrijke data maar 1 keer opgegeven hoefde te worden, en meermaals hergebruikt/geraadpleegd kon worden.
En nu dit stelsel er staat, verbaast diezelfde politiek zich erover dat het gebruikt (en misbruikt) wordt?
Nog leuker natuurlijk dat de PS (sorry SP) aangeeft dat er vervuiling in de data zit.
Dat stelsel was nu net ervoor opgezet.om dat te voorkomen.
Dit "stelsel" (of eigenlijk een ophoping van "stelsels", "systemen" en function/mission-creep van die systemen) is ingevoerd onder de vlag van allerlei "nuttige" doelen en dingen. Maar de echte drive was dat bewindslieden en overheidsmanagers meer macht en controle wilden hebben en zich geen ruk wilden aantrekken van het grondrecht van burgers op privacy.
Aan die trend heeft ook de SP meegedaan. Als ze zich nu losmaken van die trend en echt oppositie gaan voeren tegen de dataroof, het klakkeloos en slordig omgaan met persoonsgegevens en het misbruik van persoonsgegevens, dan verdient dat op zichzelf steun. Tijdens de corona-crisis zag ik nog een paar oppositiepartijen die wat zeiden over privacy en dat die niet zomaar opzij gezet mocht worden. Ik meen: PvdD, FvD, BBB?? (Correct me if I'm wrong.)
Idem het koppelen van systemen. Dat was de natte droom van alle ministers van justitie. (Donner voorop)
Het stelsel van basisregistraties maakt dat mogelijk. Met alle kansen op datalekken erbij. Eigenlijk een open deur.
Maar dat moet toch in het ontwerp / voorstel voor het stelsel als risico vermeld hebben gestaan. Of hebben de politici daar toen welvallig overheen gelezen?
Ja, daar hebben politici toen welgevallig overheen gelezen, tot tevredenheid van de digitaliserings- en dataroof-lobby. Het werd ook zorgvuldig zo verpakt (in geruststellende, in slaap sussende bewoordingen en context), dat er makkelijk overheen te lezen viel.
En las laatste vraag: wat is het alternatief? teruiggaan naar de situatie van voor het stelsel? Was die situatie beter?
Toen konden (politieke) vragen niet goed beantwoord worden omdat data gefragmenteerd was.
Je weet wel: waar die politici toen zo gefrustreerd over waren met die ingestortte balkons.
Idem bij de Bijlmerramp en de Vuurwerkramp.
Het alternatief is: GEEN data verzamelen die niet nodig zijn, en de data die verzameld worden, DECENTRAAL verzamelen en bewaren en juist niet automatisch koppelen. Tegelijk kun je wel data-STANDAARDEN invoeren, bijvoorbeeld dat elke gemeente dezelfde soort data verzamelt en op een compatibele manier opslaat. Als er dan in een specifiek geval een noodzaak is om data te koppelen, kan dat na toetsing van de noodzaak daarvan ook gebeuren.
Dit kan prima. Maar diegenen die nu macht hebben over al die wederrechtelijk verzamelde en gekoppelde data, willen die macht niet meer afstaan. Om de burgers weer adequaat te gaan beschermen en de geroofde data te verwijderen dan wel het beheer terug te plaatsen op de juiste plek, zal dus politieke strijd moeten worden gevoerd. En dat is heel wat anders dan even een paar kamervragen stellen. Die kamervragen kunnen een klein beginnetje zijn. Maar als de SP serieus is, dan sluiten ze een coalitie met andere partijen die privacy (eindelijk) serieus willen gaan nemen.
Vergelijk het even met Oekraïne. Politici in Oekraïne waren behoorlijk corrupt, inclusief die van het zittende bewind onder Zelenskyi. Maar toen de Russische aanval kwam, vonden zij in overgrote meerderheid hun oprechtheid terug en gingen gezamenlijk hun land verdedigen. Zo zouden Nederlandse politici ook op de enorme aanval op ons aller privacy kunnen en moeten reageren. Het probleem is dat zij zelf in hoge mate medeplichtig zijn aan die aanval. De meeste Nederlandse politici lijken in dat opzicht niet op "Oekraïense verdedigers", maar op (hulpjes van) "Russische aanvallers", die de privacy van hun eigen burgers jarenlang hebben aangevallen, geïnvadeerd en als er slachtoffers vielen, zoveel mogelijk hebben weggekeken. Waarschuwingen (inclusief die van ondergetekende) werden genegeerd.
Nu komt er eindelijk en veel te laat een tegengeluid. I don't hold my breath, maar het is een eerste begin. Er moeten eerst waarschijnlijk nog grotere rampen gebeuren dan de Toeslagenaffaire en de Corona-aanval op vrijheden en privacy, voordat voldoende burgers wakker worden en van politici gaan eisen dat ze wat gaan doen.
M.J.