De bewaarplicht telecomgegevens die de Duitse regering in 2017 instelde is in strijd met Europees recht, zo heeft het Europees Hof van Justitie geoordeeld. De Duitse regering gaat de bewaarplicht nu uit de wet schrappen. Volgens het Hof verbiedt Europese wetgeving een "algemene en ongedifferentieerde bewaring" van verkeers- en locatiegegevens, tenzij er sprake is van een ernstige, concrete bedreiging voor de nationale veiligheid (pdf).

In 2010 verklaarde het Duitse Constitutionele Hof de bewaarplicht in strijd met de Duitse grondwet. Alle bewaarde telecomgegevens moesten worden vernietigd en de wet moest opnieuw worden geschreven. Daarop kwam de Duitse regering in 2017 met een nieuwe bewaarplicht die telecomprovider verplicht om de verkeers- en locatiegegevens van hun abonnees wekenlang op te slaan.

Volgens het Europees Hof van Justitie kunnen op basis van deze gegevens zeer precieze conclusies worden getrokken over het privéleven van de personen van wie de gegevens zijn bewaard. "Zoals hun dagelijkse gewoonten, hun permanente of tijdelijke verblijfplaats, hun dagelijkse of andere verplaatsingen, de activiteiten die zij uitoefenen, hun sociale relaties en de sociale kringen waarin zij verkeren – en kan met name een profiel van die personen worden opgesteld."

Het doel van de wetgeving is volgens de Duitse regering het bestrijden van ernstige misdrijven, maar het Hof stelt dat het algemeen en ongedifferentieerd opslaan van verkeers- en locatiegegevens op een "preventieve basis" niet is toegestaan. Alleen in het geval lidstaten te maken krijgen met een ernstige dreiging voor de nationale veiligheid die reëel en actueel of voorzienbaar is, kan een bevel voor de opslag van telecomgegevens worden gegeven. Daarnaast mag de periode waarvoor het bevel geldt niet langer dan strikt noodzakelijk zijn.

De Duitse minister Marco Buschmann van Justitie spreekt op Twitter van een goede dag voor de burgerrechten en dat nu bevestigd is dat een bewaarplicht zonder reden illegaal is. Volgens Buschmann zal de bewaarplicht nu snel en permanent uit de Duitse wetgeving worden verwijderd.