Het UBO-register, dat onlangs door de Kamer van Koophandel (KVK) werd gesloten wegens een uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie, zal binnenkort weer voor specifieke autoriteiten beschikbaar komen, zo heeft minister Kaag van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer laten weten.

UBO staat voor Ultimate Beneficial Owner en betreft de eigenaar of eigenaren van een onderneming of de mensen die zeggenschap over een organisatie hebben. Sinds 27 september 2022 moeten organisaties in Nederland UBO's in het UBO-register inschrijven. Het register volgt uit de Europese vijfde anti-witwasrichtlijn en moet financieel-economische criminaliteit tegengaan, zoals witwassen van geld, belastingontduiking, fraude en financiering van terrorisme.

Een deel van de gegevens van de UBO was tot 22 november openbaar. Het ging dan om voornaam en achternaam, geboortemaand en -jaar, nationaliteit, woonstaat en aard en omvang van het economische belang van de UBO. Tegen betaling van 2,50 euro per uittreksel kon er in het UBO-register worden gezocht. De openbaarheid van gegevens zou volgens de EU een afschrikkende werking hebben op personen die geld willen witwassen of terrorisme willen financieren.

Volgens het Hof vormt het register een ernstige aantasting van de grondrechten van burgers, is niet beperkt tot wat strikt noodzakelijk is en is niet proportioneel. Na de uitspraak besloot de KVK het UBO-register te sluiten. De regering heeft de afgelopen weken het oordeel van het Hof bestudeerd. "We zien in ieder geval wel voldoende grondslag om de informatieverstrekking aan bevoegde autoriteiten te herstellen", aldus Kaag. "In samenwerking met de Kamer van Koophandel zullen we daarom de informatieverstrekking aan de bevoegde autoriteiten op korte termijn weer herstellen."

Het gaat daarbij om specifieke autoriteiten die zijn aangewezen in de Handelsregisterwet. Volgens Kaag is de verplichting voor EU-lidstaten om het UBO-register voor het brede publiek open te stellen onvoldoende onderbouwd en daarom ongeldig. Teruggevallen wordt op personen en organisaties die een legitiem belang kunnen aantonen. "Op dit moment is nog onduidelijk wat dit precies behelst, en of bijvoorbeeld de taak van journalisten of wetenschappelijke onderzoekers onder dit begrip valt", zo laat de minister weten. Er wordt nu onderzocht of de Handelsregisterwet moet worden aangepast, omdat daarin staat dat bepaalde UBO-informatie voor iedereen toegankelijk moet zijn.