image

Justitie moet verwerking gegevens vliegtuigpassagiers per direct stoppen van AP

dinsdag 21 februari 2023, 11:09 door Redactie, 19 reacties

Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet per direct stoppen met de grootschalige verwerking van gegevens van luchtvaartpassagiers, de zogenoemde PNR-gegevens (Passenger Name Records), zo stelt de Autoriteit Persoonsgegevens. De Europese PNR-richtlijn verplicht luchtvaartmaatschappijen om passagiersgegevens aan de overheid te verstrekken.

Vrijwel alle EU-lidstaten hebben de PNR-richtlijn tot nationale wetgeving verwerkt. In Nederland zorgt de wet ervoor dat gegevens van vliegtuigpassagiers met vertrek of aankomst in Nederland vijf jaar lang worden bewaard in een database van de eenheid Passagiersinformatie Nederland (Pi-NL). Het gaat dan om reserverings- en check-in-gegevens, zoals naam- en adresgegevens, telefoonnummers, e-mailadressen, geboortedata, reisdata, ID-documentnummers, bestemmingen, medepassagiers en betaalgegevens.

"Hoewel bedoeld om reisbewegingen van terroristen en zware criminelen in beeld te krijgen, worden nu de reisdetails van alle luchtvaartpassagiers verzameld en jarenlang bijgehouden in een database. Dat is niet toegestaan en moet per onmiddellijke ingang stoppen", aldus de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in een brief aan minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid.

Volgens de privacytoezichthouder zijn de noodzaak en evenredigheid van de verwerking van de gegevens niet te rechtvaardigen. Vorig jaar heeft de AP de minister geadviseerd de verwerking van PNR-gegevens in lijn te brengen met de wettelijke kaders en de Europese PNR-richtlijn. Hoewel het ministerie dit advies niet heeft opgevolgd, zag de AP tot nu toe af van handhaving. Dat kwam omdat er nog een gerechtelijke procedure liep bij het Hof van Justitie van de Europese Unie.

Nu die is afgerond en de AP haar conclusies bevestigd ziet in de uitspraak, blijkt handhaving alsnog nodig. Het Hof van Justitie van de Europese Unie oordeelde afgelopen juni dat de geldigheid van de richtlijn niet in het geding is, maar dat er wel moet worden voldaan de fundamentele mensenrechten. Daardoor moet de PNR-richtlijn zo worden geïnterpreteerd dat er belangrijke beperkingen gelden voor het verwerken van persoonlijke gegevens. Door de interpretatie van het Hof wordt de manier waarop EU-lidstaten PNR-gegevens mogen verwerken behoorlijk beperkt, aldus de Europese privacytoezichthouders verenigd in de EDPB.

De Autoriteit Persoonsgegevens roept de minister dan ook op om het verwerken van deze gegevens onmiddellijk in overeenstemming te brengen met de PNR-richtlijn en de uitspraak van het Hof. Dat betekent dat het ministerie de huidige verwerking aanzienlijk zal moeten beperken, tot alleen die verwerkingen die noodzakelijk en evenredig zijn voor de bestrijding van terrorisme en ernstige criminaliteit. Los daarvan roept de AP de wetgever op om de huidige wetgeving eveneens in overeenstemming te brengen met die richtlijn en die uitspraak.

De privacytoezichthouder stelt dat er geen overgangsregeling is. De minister is nu verzocht om binnen veertien dagen aan te geven welke acties zij heeft ondernomen of nog gaat ondernemen. De Autoriteit Persoonsgegevens is bevoegd om de gegevensverwerking stil te leggen met een verwerkingsverbod, mocht dat nodig zijn.

Reacties (19)
21-02-2023, 11:38 door Anoniem
Nou, dan zal de wet wel aangepast worden.
Gevolgd moet en zul je worden.
21-02-2023, 11:49 door buttonius
Het lijkt wel alsof de AP ineens tandjes gekregen heeft. Ik ben benieuwd naar de vertragingstactieken die de minister ongetwijfeld gaat inzetten.
21-02-2023, 12:14 door Anoniem
hoeveel zware criminelen zijn hierdoor opgepakt.
Laat met raden, geen.
Klopt. Is het ook helemaal niet voor bedoeld.
21-02-2023, 12:16 door Anoniem
Het lijkt wel alsof de AP ineens tandjes gekregen heeft. Ik ben benieuwd naar de vertragingstactieken die de minister ongetwijfeld gaat inzetten.

Probleem is eerder dat de politiek gaat over de vraag hoeveel tanden het AP heeft. En de politiek heeft liever een AP met niet ''te veel'' macht. Waardoor dringende adviezen terzijde kunnen worden geschoven wanneer dat uitkomt. Enkel met gerechtelijke uitspraak (zoals nu) kan men iets proberen af te dwingen.
21-02-2023, 12:20 door Anoniem
Zoals altijd met deze regering wordt dit gewoon naast zich neergelegd.
21-02-2023, 12:51 door Anoniem
Ik vind het echt belachelijk hoe vaak de overheid zich gewoon niet aan de regels houdt. Ik heb liever dat ze continu zich gedragen en misschien wat minder goed zijn in het oppakken van gasten, dan dit hoor.
Zijn er uberhaupt terroristen die zo dom zijn het vliegtuig te pakken?
21-02-2023, 13:12 door Anoniem
"Hoewel bedoeld om reisbewegingen van terroristen en zware criminelen in beeld te krijgen, worden nu de reisdetails van alle luchtvaartpassagiers verzameld en jarenlang bijgehouden in een database. Dat is niet toegestaan en moet per onmiddellijke ingang stoppen", aldus de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in een brief aan minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid.

Dat was nooit de bedoeling geweest... Alsof terroristen en criminelen onder eigen naam en paspoort zouden reizen... Die hebben een verzameling paspoorten zoals ik laadpassen heb. Function creep was hier de bedoeling met drogredenen en sleepnetten zoveel mogelijk data verzamelen... Hoeveel terroristen zijn er gepakt? nul.. hoeveel criminelen zijn er gepakt? nul..
Het is niet proportioneel, niet functioneel, het is 100% datagraaien...

Bovendien zou je het veel gemakkelijker andersom kunnen doen... Ipv alles graaien en dan na 4 maanden en 11 maanden en 30 dagen kijken of een terrorist ergens naar toe gereist is (alsof dat na 1800 dagen nog nut heeft).. is het maken van lijstjes van terroristen en criminelen en die matchen op de passagierlijst. Ali B op vliegtuig naar Abu Dhabi? match...
21-02-2023, 13:50 door Anoniem
Ben totaal verbluft, ontzet, in de war. De AP gaat... HANDHAVEN?

Daarvoor was de AP toch niet bedoeld...

En nog wel in het openbaar vervoer! Nou, dan ben ik benieuwd of de AP nu ook het OV-chipkaartsysteem gaat aanpakken. Daarmee worden al meer dan tien jaar allerlei gegevens van reizigers verzameld en bewaard. En verliezen reizigers hun "korting" als ze dat niet willen.
21-02-2023, 14:26 door Bitje-scheef
Door Anoniem: hoeveel zware criminelen zijn hierdoor opgepakt.
Laat met raden, geen.
Klopt. Is het ook helemaal niet voor bedoeld.
Door Anoniem: hoeveel zware criminelen zijn hierdoor opgepakt.
Laat met raden, geen.
Klopt. Is het ook helemaal niet voor bedoeld.

Nee niet geen, maar niet heel veel.
21-02-2023, 15:02 door Anoniem
Kortom een koritng op het budget van Jusititie, per slot van rekening als er éééén ministerie de wet zou moeten handhaven, is het wel justitie......toch?
21-02-2023, 15:42 door Anoniem
Zie de domme reacties op Nu.nl (ik heb daar geen account en ga die ook niet aanmaken)

Velen roepen daar dat de overheid alles van ze mogen weten. Prima, spreek dan voor jezelf en hang ook je sleutelbos aan de buitenkant van de voordeur, zet grote ramen in de muur van je WC (wil ik dat wel zien?) en laat op internet weten wanneer je niet thuis bent (oh, je hebt al een slimmer meter?).

Maar spreek niet voor een ander, misschien zijn er nog mensen die wel op hun spullen en privacy letten. Dit soort reacties zijn bij uitstek de motivatie om privacy wetgeving niet zo nou te nemen. Dat is wat er in de praktijk gebeurd, de overheid voorop.
21-02-2023, 17:01 door karma4
De bescherming van Israelische burgers zal ook wel direct gestopt moeten worden van de AP.
Sinds jaar en dag is er een aparte bali met een bijzondere inrichten en eisen. Niet zonder reden.
Dat de AP zo snel afzakt naar de FvD aanhang is bijzonder maar niet verbazend wel ernstig.
De big brother houding verraadde de achterliggende problematiek eerder.
21-02-2023, 19:18 door Anoniem
Door karma4: De bescherming van Israelische burgers zal ook wel direct gestopt moeten worden van de AP.

Want die balie schaadt de privacy van die Israeliers hoe?

Het opslaan van hun persoons- en vluchtgegevens voor 5 jaar door justitie doet dat volgens de Europese rechter blijkbaar wel.
Maar daar horen we je niet over. Zijn dat dan geen slachtoffers van de Nederlandse datahonger?

Het is bij dat soort datasets maar wachten toot ze een keer misbruikt worden of uitlekken.
Zeer gewild bij terroristen. Je weet wel, die groep die niet onder hun eigen naam reist.
21-02-2023, 21:35 door Anoniem
Door buttonius: Het lijkt wel alsof de AP ineens tandjes gekregen heeft.
Alsof uitspraken van de Raad van State enorm imponeren op MR de MP, de suprieur van genoemde Yesilgöz
Desalnietemin; wederom complimenten aan de AP.
22-02-2023, 09:22 door Anoniem
Door karma4: De big brother houding verraadde de achterliggende problematiek eerder.
Orwell's 1984: Big Brother is watching you!
AP tegen Justitie: Stop nu met Big Brother uithangen, want dat mag niet.
karma4: AP gedraagt zich als Big Brother.

Je interpreteert wat AP doet als het tegendeel van wat ze doen. Dat soort omkeringen was onderdeel van de dictatuur in Orwell's 1984: war is peace, freedom is slavery, ignorance is strength; je doet precies het soort dingen waar het Ministry of Truth zich in specialiseerde.

Gelukkig ben je geen regime maar een eenling.
22-02-2023, 11:53 door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ
Door Anoniem:
Door karma4: De big brother houding verraadde de achterliggende problematiek eerder.
Orwell's 1984: Big Brother is watching you!
AP tegen Justitie: Stop nu met Big Brother uithangen, want dat mag niet.
karma4: AP gedraagt zich als Big Brother.

Je interpreteert wat AP doet als het tegendeel van wat ze doen. Dat soort omkeringen was onderdeel van de dictatuur in Orwell's 1984: war is peace, freedom is slavery, ignorance is strength; je doet precies het soort dingen waar het Ministry of Truth zich in specialiseerde.

Gelukkig ben je geen regime maar een eenling.

Wat ik me afvraag, is wat karma4 ertoe beweegt om op dit forum telkens meningen te uiten die op dit soort omkeringen zijn gebaseerd. Wat is zijn/haar motief? Het lijkt bijna of hij/zij persoonlijk een appeltje te schillen heeft met de AP, en daarom alles op zo'n manier probeert te interpreteren dat de AP als "slechterik" geframed kan worden.

Ik heb zelf erg veel last gehad van het disfunctioneren van de AP, maar dat betekent nog niet dat ik alles wat de AP doet, slecht wil gaan vinden. Als de AP zich eindelijk sterk gaat maken voor serieuze privacy-bescherming, dan verdient dat toegejuicht te worden. Beter laat dan nooit.

Door Anoniem: En nog wel in het openbaar vervoer! Nou, dan ben ik benieuwd of de AP nu ook het OV-chipkaartsysteem gaat aanpakken. Daarmee worden al meer dan tien jaar allerlei gegevens van reizigers verzameld en bewaard. En verliezen reizigers hun "korting" als ze dat niet willen.

De AP zou op dat punt inderdaad een enorme inhaalslag moeten maken. Zie bijvoorbeeld: https://www.privacyfirst.nl/aandachtsvelden/mobiliteit/item/1174-hoger-beroep-michiel-jonker-inzake-privacy-aantastingen-connexxion-en-ns.html

M.J.
22-02-2023, 14:14 door Anoniem
Door Anoniem: Nou, dan zal de wet wel aangepast worden.
Gevolgd moet en zul je worden.

Het AP stelt dat de wet niet goed is. Dan helpt een nieuwe wet niet. Die moet gewoon aan de richtlijnen voldoen, is gebleken voor het Hof.

Peter
22-02-2023, 14:57 door Anoniem
Door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ: Ik heb zelf erg veel last gehad van het disfunctioneren van de AP, maar dat betekent nog niet dat ik alles wat de AP doet, slecht wil gaan vinden. Als de AP zich eindelijk sterk gaat maken voor serieuze privacy-bescherming, dan verdient dat toegejuicht te worden. Beter laat dan nooit.

Door Anoniem: En nog wel in het openbaar vervoer! Nou, dan ben ik benieuwd of de AP nu ook het OV-chipkaartsysteem gaat aanpakken. Daarmee worden al meer dan tien jaar allerlei gegevens van reizigers verzameld en bewaard. En verliezen reizigers hun "korting" als ze dat niet willen.

De AP zou op dat punt inderdaad een enorme inhaalslag moeten maken. Zie bijvoorbeeld: https://www.privacyfirst.nl/aandachtsvelden/mobiliteit/item/1174-hoger-beroep-michiel-jonker-inzake-privacy-aantastingen-connexxion-en-ns.html

M.J.
Hoe zie je dat voor je? De rechter heeft gezegd dat OV-chip mag. Dan kan de AP dus niks doen zelfs niet als ze het willen..
22-02-2023, 19:12 door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ - Bijgewerkt: 22-02-2023, 19:35
Door Anoniem:
Door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ: Ik heb zelf erg veel last gehad van het disfunctioneren van de AP, maar dat betekent nog niet dat ik alles wat de AP doet, slecht wil gaan vinden. Als de AP zich eindelijk sterk gaat maken voor serieuze privacy-bescherming, dan verdient dat toegejuicht te worden. Beter laat dan nooit.

Door Anoniem: En nog wel in het openbaar vervoer! Nou, dan ben ik benieuwd of de AP nu ook het OV-chipkaartsysteem gaat aanpakken. Daarmee worden al meer dan tien jaar allerlei gegevens van reizigers verzameld en bewaard. En verliezen reizigers hun "korting" als ze dat niet willen.

De AP zou op dat punt inderdaad een enorme inhaalslag moeten maken. Zie bijvoorbeeld: https://www.privacyfirst.nl/aandachtsvelden/mobiliteit/item/1174-hoger-beroep-michiel-jonker-inzake-privacy-aantastingen-connexxion-en-ns.html

M.J.
Hoe zie je dat voor je? De rechter heeft gezegd dat OV-chip mag. Dan kan de AP dus niks doen zelfs niet als ze het willen..

Het is inderdaad een probleem dat zelfs de hoogste Nederlandse bestuursrechter (Raad van State) in de broekzak van de data-graaiers zit (en dan zeg ik het nog netjes). Maar in de casussen waar ik hierboven naar verwees (die deels gingen over de OV-chipkaart), is er nog geen Europese rechter geweest die een uitspraak heeft gedaan. Het Europese mensenrechtenhof (EHRM) nam de zaak om zeer onduidelijke redenen namelijk niet eens in behandeling, dus van die institutie hoef je ook in de toekomst op dit punt geen recht te verwachten. Maar ook het Europese Hof voor Justitie (ECJ) heeft hierover bij mijn weten nog geen uitspraak gedaan. Dat is op zichzelf al iets interessanter.

Op dit moment weten we nog niet (althans niet voor zover ik weet) welke norm het ECJ zou stellen met betrekking tot privacy-bescherming in het trein- en busvervoer, in termen van welke normen de AP als nationale toezichthouder mag en moet handhaven. Probleem: een gewone burger heeft geen toegang tot het ECJ.

Als ik er even van uitga dat de AP iets zou willen doen, dan zou de AP als "zelfstandig" bestuursorgaan kunnen besluiten om de privacy met betrekking tot het OV-chipkaartsysteem en/of meer algemeen in het bus- en treinverkeer alsnog serieus te gaan handhaven, om zo een uitspraak van de Europese rechter uit te lokken. Bijvoorbeeld in samenwerking met de andere toezichthouders, verenigd in EDPB (European Data Protection Board).

De AP zou dan onderzoek instellen en een handhavingsbesluit nemen. Eén of meer vervoerbedrijven zouden daartegen in bezwaar, beroep en hoger beroep gaan. De Raad van State zou vervolgens ofwel de data-graaiers opnieuw tevreden stellen, ofwel alsnog prejudiciële vragen gaan stellen aan het ECJ (reference for a preliminary ruling), ofwel de AP zomaar gelijk geven (dit laatste is een erg hypothetische mogelijkheid).

Als de Raad van State geen prejudiciële vragen wil stellen (helaas wil de Nederlandse Raad van State soms iets juist niet weten en niet checken, omdat onze hoogste bestuursrechter helaas niet altijd integer is, maar politiek verknoopt met de Nederlandse regering), dan is de vraag wat de AP nog kan doen.

Ik weet niet of de AP als "institutie" zelfs maar in theorie zelfstandig een "direct action" bij de ECJ aanhangig kan maken, of dat de AP dat alleen via de Nederlandse staat als EU-lidstaat kan doen, wat dan de instemming daarmee van de regering zou vereisen. Ik denk niet dat de huidige regering-Rutte zou instemmen met het indienen van een "direct action" bij de ECJ die zou kunnen leiden tot een betere privacy-bescherming. De regering-Rutte heeft namelijk niets met privacy-bescherming, ondanks wat lippendienst die met enige regelmaat wordt verricht om dit niet al te veel te laten opvallen.

Op de site van het ECJ vind je een woud van documenten die procedures en andere institutionele arrangementen beschrijven. Ik heb geen tijd om dit daar goed uit te zoeken.

Ook de onvolprezen Wikipedia biedt geen volledige duidelijkheid (vetgedrukt afkomstig van mij):
The Court [ECJ] has competence to, amongst other actions, rule on applications for annulment or actions for failure to act brought by a Member State or an institution; take actions against Member States for failure to fulfil obligations; and hear references for a preliminary ruling and appeals against decisions of the General Court.

Hoe dan ook, als de AP, in goed overleg met de andere leden van EDPB, privacy in het OV wil gaan beschermen, dan twijfel ik er niet aan dat er wegen zijn die de AP kan bewandelen - bijvoorbeeld combinaties van juridische, ambtelijke en politieke tactieken.

De echte vraag is of de AP dat ook wil. Wat ik tot nu toe van de AP gezien heb, duidt erop dat er binnen de burelen van de AP niet een "can-do"-mentaliteit heerst. Dus ik betwijfel sterk of er binnen de AP zelfs maar voldoende geestkracht is om wilsvorming te laten plaatsvinden die leidt tot actie op dit punt.

Nu heeft de AP na een uitspraak van het ECJ stelling genomen op het gebied van PNR, vliegverkeer en de handelwijze van het Ministerie van Justitie. Dat de AP nu ook de privacy van bus- en treinreizigers zou willen gaan beschermen tegen het data-graaien van formeel particuliere vervoerbedrijven, lijkt me eerlijk gezegd echter niet waarschijnlijk. Daarom schreef ik dat de AP op dat punt een enorme inhaalslag zou moeten maken. Mijn verwachtingen wat er op dat punt in de realiteit zal gebeuren, zijn echter niet hooggespannen.

M.J.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.