De verkiezingsprogramma's doorgelicht: wat willen politieke partijen met digitalisering?
De samenleving raakt steeds meer gedigitaliseerd, waarbij overheid en bedrijfsleven vaker inzetten op digitale diensten en contact, bijvoorbeeld in de zorg en onderwijs, het betaalverkeer en overheidsloketten. Miljoenen burgers hebben echter moeite met verdere digitalisering van de samenleving. Aanstaande woensdag gaat Nederland naar de stembus, maar wat zijn de politieke partijen van plan als het gaat om digitalisering?
Net als bij voorgaande verkiezingen heeft Security.NL de verkiezingsprogramma's doorgelicht. In een serie van drie delen kijken we naar wat de politieke partijen die nu in de Tweede Kamer zitten voor plannen hebben als het gaat om privacy, cybersecurity en digitalisering. Na het eerste deel over privacy en tweede deel over cybersecurity nu het derde en laatste deel over digitalisering.
In bepaalde gevallen is er voor de duidelijkheid gekozen om punten samen te vatten. De PVV maakt in het eigen programma geen melding van digitalisering en is daarom niet in het onderstaande overzicht opgenomen.
VVD - 'Ruimte geven. Grenzen stellen.'(pdf)
- Voor Nederlanders in het buitenland maken we overheidsdiensten waar mogelijk digitaal toegankelijk.
- Mobiele telefoons horen niet in de klas. Basis- en middelbare scholen staan telefoons alleen toe als dat nodig is voor de les, bijvoorbeeld voor het aanleren van digitale vaardigheden.
- Ondersteunen leraren en schoolleiders bij digitale vaardigheden.
- Toegankelijke huurregeling voor digitale leermiddelen voor kinderen.
- We werken toe naar een digitale school voor kinderen die niet naar een fysieke school kunnen.
- Iedere Nederlander moet toegang hebben tot glasvezel en/of snel internet.
- Digitaal aanbieden van zorgdiensten.
- Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
- Groter aanbod van digitale ggz-zorg.
- Recht om ook per post en telefoon contact met de overheid te hebben.
- We zetten in op de online bibliotheek.
- We leggen die algoritmen aan banden, die op socialemediaplatformen voorrang geven aan extremistische en polariserende content.
- Algoritmen worden gecontroleerd op transparantie, discriminatie en willekeur.
- Het gebruik van algoritmen in de publieke en private sector moet transparant zijn.
D66 - 'Nieuwe energie voor Nederland.' (pdf)
- Minister van Digitale Zaken.
- Extra parlementaire ondersteuning op het vlak van ICT en digitalisering.
- Persoonlijk, offline contact met de overheid blijft altijd mogelijk.
- Digitale zorg moet worden vastgelegd in richtlijnen. Waar nodig helpen we ouderen met digitale zorg, thuis of in verpleeghuizen.
- Parlementaire controle op technologische toepassingen.
- Overheid draagt actief bij aan ontwikkeling van open-source initiatieven voor discussieplatforms.
- Experiment met een online platform voor politieke besluitvorming.
- We investeren in kennis en bewustzijn over digitale technologie.
- Verbod op het gebruik van microtargeting voor politieke advertenties.
- Gegevensuitwisseling (interoperabiliteit) tussen digitale platforms, zoals berichtenapps, is een prioriteit voor D66.
- Proef met digitaal stemmen voor Nederlandse stemgerechtigden in het buitenland.
- Voor alle algoritmes die de overheid gebruikt, maken we de mensenrechtentoets op algoritmes verplicht vóór gebruik. Bij gebruik van algoritmes is een regelmatige toets op vooroordelen nodig. Ook registratie in het Algoritmeregister van de algoritmes die de overheid inzet, wordt verplicht.
- We gaan de mogelijke discriminerende werking tegen van algoritmes bij werving en selectie.
- Bedrijven en organisaties die betrokken zijn bij de eerste levensbehoeften, zoals energiebedrijven, banken, verzekeraars en pensioenfondsen, blijven zorgen voor persoonlijke communicatie en ondersteuning van mensen.
- We investeren in kennis en bewustzijn over digitale technologie. Naast de verplichte training ‘Digitale weerbaarheid’ die Rijksambtenaren vanaf 2024 krijgen, komt er een verplichte training ‘Digitalisering, mensenrechten en ethiek’.
- Om de opbrengsten van technologie eerlijker te verdelen, wil D66 dat technologiebedrijven belasting betalen over de winsten die zij maken met hun digitale diensten.
- Dankzij de AI-Verordening zijn leveranciers van zogeheten foundation models zoals ChatGPT verplicht om inzichtelijk te maken op welke data die ze gebruiken intellectueel eigendom rust.
GroenLinks-PvdA - 'Samen voor een hoopvolle toekomst' (pdf)
- Werkgevers mogen vakbonden niet langer verhinderen om fysiek of digitaal in contact te komen met werknemers.
- Verantwoorde digitalisering op de werkvloer. We maken strenge regels voor het gebruik van algoritmes in management. Werknemers krijgen recht op inspraak bij invoering van nieuwe managementsoftware, we stellen regels op over hoe en waarvoor algoritmes en data van werknemers gebruikt mogen worden en we leggen vast dat niemand ontslagen mag worden door een computer.
- Voor alle overheidszaken die burgers digitaal kunnen regelen, moet een volwaardig niet-digitaal alternatief bestaan.
- Onderwijsinstellingen moeten garanderen dat elke jongere voldoende geletterd en gecijferd het onderwijs verlaat.
- We stellen scherpe richtlijnen op over de toegestane soft- en hardware en stimuleren coöperatieve of publieke alternatieven voor digitaal onderwijs die gebasseerd zijn op publieke waarden.
- Mediawijsheid en kennis van digitalisering zijn belangrijke democratische burgerschapsvaardigheden die een essentieel onderdeel vormen van het kerncurriculum van het onderwijs. Daar komt permanent aandacht voor in bijscholing van leraren.
- Verslaglegging van verhoren door politie wordt voortaan digitaal gedaan en de afhandeling van eenvoudige zaken gebeurt met de politie-app.
- Minister voor Digitale Zaken.
- Democratisering van soft- en hardware. Door middel van aanbestedingen en subsidies ondersteunen we de ontwikkeling van betrouwbare opensourcesoftware en -hardware, met broncodes die iedereen kan controleren, aanpassen en verbeteren.
- We pleiten ervoor om software op te nemen in de Europese richtlijn verweesde werken, zodat ook digitaal cultureel erfgoed in het publieke domein terechtkomt als het niet langer wordt ondersteund of aanzienlijk verouderd is (abandonware).
- Op Europees niveau maken we ons sterk voor ecodesignregels die het gebruik van data en rekenkracht voor kunstmatige intelligentie (AI), online advertenties, video’s en games, slimme apparaten en cryptomunten aan banden leggen.
- In lijn met de komende Europese AI-wet ontwerpt de Nederlandse overheid een meetlat voor de ecologische voetafdruk en rekenintensiteit van AI-modellen. De score op deze meetlat weegt mee bij de aankoop van AI door overheden.
- Een algoritme of AI mag niet de enige reden zijn voor een overheidsbesluit, als dat besluit een substantiële impact heeft op een burger of een bedrijf.
- Alle overheidsinstanties stoppen met het gebruik van risicoprofielen en algoritmes die fraude, criminaliteit of ongewenst gedrag ‘voorspellen’.
- We werken het nationale algoritmeregister, waarin alle algoritmen staan die overheden gebruiken, zo snel mogelijk bij.
- Met Europese wetgeving voor digitale platforms maken we een einde aan de polariserende algoritmen van socialmediaplatforms die mensen tegen elkaar opzetten en de verspreiding van haat en desinformatie in de hand werken.
- We maken ons sterk voor een overheidsbrede aanpak van digitale inclusie, met maatwerk voor verschillende kwetsbare groepen. Daaronder valt ook de bevordering van mediawijsheid bij jong én oud en de beschikbaarheid van digitale middelen als laptops, computers en smartphones. Openbare bibliotheken vervullen daarbij structureel een ondersteunende en instruerende rol.
- Contant geld blijft in omloop.
CDA - 'Recht doen. Een hoopvolle agenda voor heel Nederland.' (pdf)
- We doen voorstellen om de Grondwet uit te breiden met digitale grondrechten.
- Investeringen in digitalisering, robotisering en productie- en procesinnovatie zijn nodig om onze arbeidsproductiviteit te verhogen en ons verdienvermogen te behouden.
- Senioren krijgen mogelijkheden om digitale vaardigheden aan te leren en te blijven onderhouden.
- Laaggeletterdheid en digitale geletterdheid verdienen structurele aandacht.
- Naast digitaal, telefonisch en schriftelijk contact met de overheid moet ook een fysiek loket voor contact mogelijk blijven.
- We investeren in nieuwe technologieën, innovatie en automatisering.
SP - 'Nu de mensen' (pdf)
- Digitalisering mag niet leiden tot ontmenselijking en moet de samenwerking tussen mensen bevorderen. Daarvoor is onder meer belangrijk dat zoveel mogelijk kennis en kunde openbaar is en niet in de handen komt van privébedrijven.
- Het bevorderen van open source-technologie en open standaarden is noodzakelijk.
- Internet is een moderne nutsvoorziening en moet voor iedereen beschikbaar en betaalbaar zijn.
- Wij versterken de volksvertegenwoordiging met een permanent onderzoeksinstituut dat adviseert over de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen en voorstellen doet voor aanvullende burgerrechten in het digitale tijdperk.
- Nieuwe technologieën worden eerst onderworpen aan een ethische toets.
- Er komt een acceptatieplicht voor contant geld.
PvdD - 'Een wereld te herwinnen' (pdf)
- Kritisch denken, digitale vaardigheden (inclusief digitale veiligheid) en mediawijsheid worden aangescherpt en opgenomen in de kerndoelen en eindtermen.
- Digitalisering van archieven van culturele en historische organisaties wordt gestimuleerd.
- In principe is alle overheidsinformatie openbaar, toegankelijk en digitaal beschikbaar.
- Burgers die niet uit de voeten kunnen met de digitale middelen van de overheid, kunnen altijd bij een fysieke balie in hun eigen gemeente terecht.
- Op alle overheidslagen worden de principes van digitale inclusie en toegankelijkheid in acht genomen en toegepast.
- We waarborgen de toegang tot contant geld en verminderen de afname van contant geld dat in omloop is.
ChristenUnie - 'Nieuwe verbondenheid' (pdf)
- De Code voor Kinderrechten is het uitgangspunt bij digitale diensten voor kinderen.
- Het wordt mogelijk om tijdelijk een combinatie van digitaal onderwijs op afstand en fysiek onderwijs te volgen, als opstapje naar de terugkeer naar volledig onderwijs.
- Schoolboeken blijven gratis in het voortgezet onderwijs. Daarbij worden ook digitale leermiddelen (devices) en grafische rekenmachines betrokken.
- We introduceren een digitale dienstenbelasting, waarmee grote digitale spelers als Facebook, Google en X eindelijk een financiële bijdrage gaan leveren aan de samenleving.
- Inwoners van het aardbevingsgebied krijgen via een digitaal portaal inzicht in de ontwikkelingen van het schadeherstel van hun woning.
- De kwaliteit van de strafrechtspleging verbeteren we. Onder meer door digitalisering van het strafproces.
- Er komen strenge regels over de kwaliteit en het type data dat gebruikt mag worden voor de training van automatisch gegenereerde beslismodellen.
- Zorgplicht tegen online bagger.
- Beperk de macht voor techbedrijven in onderwijs en zorg.
- Impactanalyse bij baanbrekende nieuwe technologieën.
- Cash betalen blijft mogelijk.
FvD - 'Het programma van hoop, optimisme en herstel' (pdf)
- Digital Services Act terugdraaien.
- Mensen de mogelijkheid geven om geen statisch ip-adres te nemen.
- De absurde en nutteloze cookiewet afschaffen evenals de verplichte meldingen daaromtrent.
- Big Tech-bedrijven mogen alleen strafbare uitingen modereren.
- Ruime mogelijkheden voor alternatieve platforms.
- Factcheck meldingen niet meer toestaan zolang deze niet community driven zijn.
- Er komt een wettelijk recht op cashbetalingen en een verplichting voor banken om banktegoeden van klanten kosteloos in cash uit te keren.
BBB - 'Van Vertrouwenscrisis naar Noaberstaat' (pdf)
- Gebruik contant geld moet mogelijk blijven, waarbij we voorwaarden stellen specifiek gericht op bestrijding van criminaliteit.
- Op alle onderwijsniveaus, te beginnen in het basisonderwijs, dient voorlichting over de digitale samenleving plaats te vinden.
- Het aanleren van digitale geletterdheid in het onderwijs is essentieel om ervoor te zorgen dat alle leerlingen de vaardigheden ontwikkelen die nodig zijn om effectief en zelfverzekerd te kunnen navigeren in een steeds veranderende technologische samenleving.
- Minister van digitalisering.
- Overheid moet actief open source ontwikkelingen op het gebied van digitalisering ondersteunen en bevorderen, zodat er een inclusieve samenwerking ontstaat tussen ontwikkelaars, onderzoekers en burgers.
- Gebruiksvriendelijke digitale oplossingen om de overheid nog toegankelijker te maken voor iedereen.
- Wij bevorderen het gebruik van digitale technologie om de betrokkenheid van burgers in het publieke en politieke proces te vergroten.
- We zetten digitalisering in om bereikbaarheid en toegankelijkheid te verbeteren.
SGP - 'Woord Houden' (pdf)
- Zorg op afstand moet worden bevorderd.
- De overheid faciliteert een goede landelijke voorziening voor het uitwisselen van patiëntgegevens.
- Digitale innovaties zijn niet dé oplossing voor alle problemen in de zorg. De overheid moet daarom ook blijven investeren in andere oplossingsrichtingen.
- AI-systemen moeten voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie.
- Mededingingsregels en het mededingingstoezicht moeten zo aangepast worden dat de macht van grote digitale platforms zodanig aan banden wordt gelegd dat concurrentie mogelijk blijft.
- De overheid moet zorgdragen voor het ontwikkelen en toepassen van digitale ‘spelregels’.
- Netneutraliteit mag internetfiltering niet onmogelijk maken.
- Overheidsdienstverlening dient in principe ook voor groepen met een achterstand in de digitale samenleving goed bereikbaar te zijn.
- De SGP is daarom voor een wettelijke acceptatieplicht van contant geld.
DENK - 'Nu is het moment' (pdf)
- Risicomodellen en algoritmes vrijwaren van discriminatie.
- Er komt een algoritmewet.
- Verplicht algoritmeregister voor overheid en bedrijven.
- Versterken toezicht op algoritmes.
Volt - 'Toekomst, nu. Een Europees verhaal van optimisme' (pdf)
- Benoemen een minister van Digitale Zaken.
- Digitaal onderwijs bestempelen als basisvaardigheid in het funderend onderwijs.
- We maken digitale vaardigheden tot kerncompetentie in het primair en voortgezet onderwijs.
- Volt pleit voor de ontwikkeling van een nationale strategie en de verplichting van leren programmeren in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
- We bieden hulp bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden op offline plekken, zoals bibliotheken, buurthuizen en sociale ontmoetingsplaatsen.
- De beschikbaarheid van digitale middelen als laptops, computers en smartphones moet omhoog.
- We maken de digitale wereld toegankelijker voor mensen met een beperking.
- We stimuleren meer gemeentelijke loketten waar mensen die minder digitaal vaardig zijn aan kunnen kloppen voor hulp op het gebied van financiële bijstand, zorg of andere zaken.
- Stimuleren van de toepassing van AI en e-health in de zorg.
- Kennisniveau op het gebied van digitale autonomie verhogen binnen de overheid en de private sector.
- Verplichte basistraining komen voor politici en ambtenaren op het gebied van digitale vaardigheden en AI.
- AI en algoritmen die door de overheid en in de uitvoering gebruikt worden om beslissingen te nemen die invloed hebben op mensen, moeten verplicht getoetst worden aan grondrechten en ethische kaders.
- Iedereen moet inzage kunnen hebben in de informatie en algoritmes die de overheid gebruikt.
- Iedere inwoner het recht heeft op intermenselijk contact (human interface).
JA21 - 'Nederland weer op de rit' (pdf)
- Verdere implementatie van digitale gezondheidstoepassingen, zoals virtuele consulten en online therapie.
- Zittingen bij de rechtbank en de gerechtshoven in zaken met betrekking tot voorlopige hechtenis, pro-forma-zittingen en regiezittingen online laten plaatsvinden.
BIJ1 - 'Breek de Ketens' (pdf)
- We maken internettoegang voor iedereen gratis.
- We staan piraterij toe.
- We breken Big Tech-monopolies op.
- We voeren actief overheidsbeleid tegen discriminatie en etnisch profileren in de digitalisering van overheidsdiensten.
- We verbieden en ontmantelen discriminerende algoritmes.
- We benoemen een minister voor digitale zaken.
BVNL - 'Nederland voorop en vooruit' (pdf)
- We gaan digitaal stemmen, mits de privacy 100% gegarandeerd kan worden.
- Digitaal onderwijs op afstand is altijd een laatste redmiddel.
- Naast basisvaardigheden moeten in het onderwijsprogramma ook digitale vaardigheden komen.
- De digitalisering van de zorg moet stoppen.
- Actief programma's en initiatieven bevorderen om digitale vaardigheden te ontwikkelen.
- De invloed van Big Tech bedrijven moet kritisch tegen het licht gehouden worden.
NSC - 'Tijd voor herstel' (pdf)
- Via archieven collecties digitaal ontsluiten voor de bevolking.
- Met bibliotheken en maatschappelijke organisaties digitale vaardigheden onder volwassenen aanpakken.
- Al vanaf de basisschool is er aandacht voor digitale vaardigheden.
- Bij elke vorm van overheidsdienstverlening blijven er niet-digitale contactmogelijkheden.
- Binnen Tweede Kamer Bureau voor Technologie oprichten ter ondersteuning van wetgevende en controlerende taak.
- Openheid en transparantie over digitale systemen en algoritmen moeten gegarandeerd zijn bij overheidsdiensten.
- Het huidige Algoritmeregister moet beter worden ingevuld.
- Contant geld moet altijd als terugvaloptie beschikbaar blijven.
- We blijven in Nederland fysiek stemmen.
Onderwerpen
Waar politieke partijen op veel onderwerpen kunnen verschillen, zien we bij het onderwerp digitalisering veel dezelfde punten terugkomen. Zo zijn meerdere partijen voor een minister van Digitale Zaken, het aanpakken van Big Tech, reguleren van algoritmes, het vergroten van digitale geletterdheid en vaardigheden, het beschikbaar blijven van contant geld en de mogelijkheid om altijd fysiek contact met de overheid te hebben.
Reacties (22)
vvd: Mobiele telefoons horen niet in de klas. Basis- en middelbare scholen staan telefoons alleen toe als dat nodig is voor de les, bijvoorbeeld voor het aanleren van digitale vaardigheden.
spuit 11, is al geregeld!d66: We investeren in kennis en bewustzijn over digitale technologie
halleluja, klinkt leuk , zegt niets; & bewustzijn en digitale techniek, klinkt als een bewuste A.I., brrrrr, bedoelen ze natuurlijk niet, maar het legt verder ook nietsd66: Verbod op het gebruik van microtargeting voor politieke advertenties.
spuit 11, is al geregeld!d66: Gegevensuitwisseling (interoperabiliteit) tussen digitale platforms, zoals berichtenapps, is een prioriteit voor D66.
Waarom in vredesnaam!? voor de burger of voor de overheid?d66: Proef met digitaal stemmen voor Nederlandse stemgerechtigden in het buitenland.
Een proef? Met digitaal stemmen gooi je transparantie de deur uit.d66: Voor alle algoritmes die de overheid gebruikt, maken we de mensenrechtentoets op algoritmes verplicht vóór gebruik. Bij gebruik van algoritmes is een regelmatige toets op vooroordelen nodig. Ook registratie in het Algoritmeregister van de algoritmes die de overheid inzet, wordt verplicht.
d66: We gaan de mogelijke discriminerende werking tegen van algoritmes bij werving en selectie.
spuit 11, is al geregeld! (alleen controle en handhaving daarop is nogal onderbelicht)d66: Om de opbrengsten van technologie eerlijker te verdelen, wil D66 dat technologiebedrijven belasting betalen over de winsten die zij maken met hun digitale diensten.
Huh, volgens mij betalen deze bedrijven toch al belasting, wat is dit voor onzin?Na 2 partijen al zoveel dwaze ideeën dan wel lege woorden kan ik alleen maar concluderen dat politiek en IT nog steeds niet samen gaan.
"What could possibly go wrong" wanneer politici (=machtig individu met NUL IT-kennis/ervaring) aan de knoppen van digitale apparaten/processen gaan draaien...
Het is alsof je een kind een hamer geeft, voordat je het weet is alles een spijker.
zorgwekkend.
De voorstttellen van BIJ1 zijn nogal onrealistisch:
We maken internettoegang voor iedereen gratis.
Wie gaat dat betalen? En hoe?
Via belastinggelden, betekent dat we er alsnog voor betalen. Alleen op een andere manier.
Of betekent "gratis" in dit geval dat ieders persoonlijke data vermarkt wordt om de kosten te dekken?
We staan piraterij toe
Dus wat willen ze...? Wat is hun gedetailleerde plan van aanpak?
- Geen douane meer
- Geen copyright wetgeving
- Geen patentrecht meer
Hoe willen ze dit binnen Europa regelen?
En hoe willen ze voorkomen dat deze nieuwe vrijstaat door alle grote handelspartners gemeden wordt?
We breken Big Tech-monopolies op
Hoe willen ze dit realiseren? Graag een meer gedetailleerd plan svp.
Gaat het kikkerlandje Nederland wel even de maat nemen van oa. de big tech in de VS?
We zien hoe goed dat werkt als we naar het voorbeeld Schiphol kijken. Hoe zowel Brussel als Washington dan over je heen vallen en we heel snel weer bakzijl halen.
En oa. de VVD is weer eens tegenstrijdig:
Telefoons in de klas verbieden, maar wel een digitale school toestaan waar nodig.
Is dat niet juist nog een stap verder gaan dan mobieltjes in de klas?
En van de effecten van 2 jaar digitale scholing krijgen, zijn veel leerlingen nog steeds niet hersteld.
Hebben ze dat ook meegenomen in hun conclusie dat digitale scholen wenselijk zouden zijn. (en voor wie dan?)
We maken internettoegang voor iedereen gratis.
Wie gaat dat betalen? En hoe?
Via belastinggelden, betekent dat we er alsnog voor betalen. Alleen op een andere manier.
Of betekent "gratis" in dit geval dat ieders persoonlijke data vermarkt wordt om de kosten te dekken?
We staan piraterij toe
Dus wat willen ze...? Wat is hun gedetailleerde plan van aanpak?
- Geen douane meer
- Geen copyright wetgeving
- Geen patentrecht meer
Hoe willen ze dit binnen Europa regelen?
En hoe willen ze voorkomen dat deze nieuwe vrijstaat door alle grote handelspartners gemeden wordt?
We breken Big Tech-monopolies op
Hoe willen ze dit realiseren? Graag een meer gedetailleerd plan svp.
Gaat het kikkerlandje Nederland wel even de maat nemen van oa. de big tech in de VS?
We zien hoe goed dat werkt als we naar het voorbeeld Schiphol kijken. Hoe zowel Brussel als Washington dan over je heen vallen en we heel snel weer bakzijl halen.
En oa. de VVD is weer eens tegenstrijdig:
Telefoons in de klas verbieden, maar wel een digitale school toestaan waar nodig.
Is dat niet juist nog een stap verder gaan dan mobieltjes in de klas?
En van de effecten van 2 jaar digitale scholing krijgen, zijn veel leerlingen nog steeds niet hersteld.
Hebben ze dat ook meegenomen in hun conclusie dat digitale scholen wenselijk zouden zijn. (en voor wie dan?)
BVNL
Is dit van hun een politiek verkapte boodschap van iets minder garantie is ook ok of hebben ze gewoon de jaar op jaar op jaar aaneenrijging van meldingen en onderzoeken van kwetsbaarheden van digitaal hier gemist en/of fundamentele lessen van Arjen Kamphuis, Rop Gongrijp, Sijmen Ruwhof et all gemist / ontweken??
Ook na zo'n langlopend traject van verbeteringen / evaluaties laat de eerdere praktijk van IT zien dat er altijd kwetsbaarheden overblijven / nieuwe bijkomen bij nieuwe releases.
En dat kan je je bij iets elementairs als verkiezingen gewoon niet permitteren.
Nu gaat BVNL daar toch weer aan marchanderen.....
Daarnaast zit ook de wet van Murphy in de weg.
En dan weet je ook nog met een beetje sjoege dat je met zoiets complex als digitaal stemmen achteraf altijd op bevindingen gaat kunnen stuiten en dat het niet veilig is en dat het nooit echt veilig zal worden.
Laat ook de recente evaluatie / bevindingen van Hackdefense over de nieuwste versie van de telsoftware nou eens een structurele les zijn!
Naast dat dat rapport zelf nog tal van evaluatie / risicomanagement-technisch gezien structurele tekortkomingen bevat en dus geen complete reflectie op de veiligheid is, ondanks dat ze daarnaast op onderdelen nog net wel expliciete aanknopingspunten aanrijken voor wat de Kiesraad zelf moet nagaan, blijkt ook https://nos.nl/artikel/2490218-hacker-ontdekt-kwetsbaarheid-in-telsoftware-verkiezingen-minder-dan-uur-werk wederom een bevestiging ervan.
De eerdere les der lessen voor digitale middelen in verkiezingen van Arjen Kamphuis was:
Er duiken altijd wel nieuwe issue's op bij digitale middelen. Door de combinatie van hardware, software, ontwikkeling ervan en verandere scenario's van inzet staat dat nooit stil.
En bij digitale zaken weet je vooraf en tijdens de inzet ervan niet wat de consequentie is van de gaten die nog in het middel zit. Dat weet je soms kort achteraf pas, soms pas veel later. Je weet dus nooit op tijd helemaal hoe het echt zit. Dus kan je niet op een moment de tijd stilzetten en zeggen dat het middel en het proces van verkiezingen echt veilig zijn. En dat kunnen we het ons bij verkiezingen die digitale middelen inzetten gewoon permitteren.
Digitale middelen voor verkiezingen moeten als het ware inherent lek worden geacht en dus helemaal niet in de kern van het proces worden ingezet.
Dat nam de kiesraad ook als fundamenteel inzicht over van Arjen Kamphuis.
Daar moeten politici en anderen zich eindelijk eens aan gaan houden.
We gaan digitaal stemmen, mits de privacy 100% gegarandeerd kan worden.
100% kan nooit met digitale zaken dus why bother?? Is dit van hun een politiek verkapte boodschap van iets minder garantie is ook ok of hebben ze gewoon de jaar op jaar op jaar aaneenrijging van meldingen en onderzoeken van kwetsbaarheden van digitaal hier gemist en/of fundamentele lessen van Arjen Kamphuis, Rop Gongrijp, Sijmen Ruwhof et all gemist / ontweken??
Ook na zo'n langlopend traject van verbeteringen / evaluaties laat de eerdere praktijk van IT zien dat er altijd kwetsbaarheden overblijven / nieuwe bijkomen bij nieuwe releases.
En dat kan je je bij iets elementairs als verkiezingen gewoon niet permitteren.
Nu gaat BVNL daar toch weer aan marchanderen.....
Daarnaast zit ook de wet van Murphy in de weg.
En dan weet je ook nog met een beetje sjoege dat je met zoiets complex als digitaal stemmen achteraf altijd op bevindingen gaat kunnen stuiten en dat het niet veilig is en dat het nooit echt veilig zal worden.
Laat ook de recente evaluatie / bevindingen van Hackdefense over de nieuwste versie van de telsoftware nou eens een structurele les zijn!
Naast dat dat rapport zelf nog tal van evaluatie / risicomanagement-technisch gezien structurele tekortkomingen bevat en dus geen complete reflectie op de veiligheid is, ondanks dat ze daarnaast op onderdelen nog net wel expliciete aanknopingspunten aanrijken voor wat de Kiesraad zelf moet nagaan, blijkt ook https://nos.nl/artikel/2490218-hacker-ontdekt-kwetsbaarheid-in-telsoftware-verkiezingen-minder-dan-uur-werk wederom een bevestiging ervan.
Het beveiligingsprobleem is waarschijnlijk nooit opgemerkt omdat bij eerdere beveiligingstests de installatiesoftware nooit is onderzocht. Dat is te lezen in een beslisnota die demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken heeft gepubliceerd. Vanaf nu wordt die installatiesoftware ook meegenomen.
Uit een aanvullende beveiligingstest, die werd uitgevoerd na melding van het lek, kwamen nog twee kleinere beveiligingsproblemen naar boven. Die zijn inmiddels opgelost.
Oftewel, het werk is nooit af op dit vlak. En dus per definitie ook niet na deze verbeteringen.Uit een aanvullende beveiligingstest, die werd uitgevoerd na melding van het lek, kwamen nog twee kleinere beveiligingsproblemen naar boven. Die zijn inmiddels opgelost.
De eerdere les der lessen voor digitale middelen in verkiezingen van Arjen Kamphuis was:
Er duiken altijd wel nieuwe issue's op bij digitale middelen. Door de combinatie van hardware, software, ontwikkeling ervan en verandere scenario's van inzet staat dat nooit stil.
En bij digitale zaken weet je vooraf en tijdens de inzet ervan niet wat de consequentie is van de gaten die nog in het middel zit. Dat weet je soms kort achteraf pas, soms pas veel later. Je weet dus nooit op tijd helemaal hoe het echt zit. Dus kan je niet op een moment de tijd stilzetten en zeggen dat het middel en het proces van verkiezingen echt veilig zijn. En dat kunnen we het ons bij verkiezingen die digitale middelen inzetten gewoon permitteren.
Digitale middelen voor verkiezingen moeten als het ware inherent lek worden geacht en dus helemaal niet in de kern van het proces worden ingezet.
Dat nam de kiesraad ook als fundamenteel inzicht over van Arjen Kamphuis.
Daar moeten politici en anderen zich eindelijk eens aan gaan houden.
Door Anoniem:
d66: Verbod op het gebruik van microtargeting voor politieke advertenties.
spuit 11, is al geregeld!Behalve dat politieke partijen er zelf graag aan mee doen.
Oa. D66. (ze staan op plaats 2)
Iets van boter op hun hoofd.
https://nos.nl/artikel/2496760-politieke-microtargeting-in-advertenties-gevaarlijk-voor-democratie
Samengevat wil het gros veel meer digitaliseren op privacy gevoelige terreinen (is ongetwijfeld centraliseren, wat datagraaien is, en dan ook nog onder de EU paraplu als het even kan), censureren (onder de noemer van desinformatie, maar zijn door hen ongewenste feiten en meningen), en kinderen in nog meer digitale volgsystemen stoppen terwijl ze basisvaardigheden (lezen, schrijven, rekenen) onvoldoende beheersen. Overigens benieuwd hoe lessen in seksuele voorlichting, gender en identiteit, en zo meer, zullen verlopen als CSS overal en nergens op staat. Of hoe digitale lessen gaan verlopen als je eerst moet inloggen met e-Id voordat je het grote boze internet op mag. Uitzonderingen toestaan kan niet, want dan gaan de pedo's onder het schoolpersoneel daar misbruik van maken natuurlijk. Immers, het "proportionele" argument is dat CSS en e-Id overal moet, geen uitzonderingen, teneinde de kinderen te beschermen. Maar kijk eens naar de ontwikkelingen in Amerika (die Nederland later altijd volgt), waar kinderen zaken onder hun neus geschoven krijgen die hun ouders tijdens hoorzittingen niet mogen benoemen, want vulgair. Dubbele moraal.
Digitaal stemmen is absurd, dat staat gelijk aan een ambtenaar die met je meekijkt in het stemhokje, hetgeen wettelijk verboden is. Daarnaast "no paper trail", moet je niet willen.
Gros leest als een wensenlijstje dat ingeleverd is door lobbyisten, hetgeen vervolgens omarmd is door de IT ondeskundige bewindslieden, onder het argument dat ze "experts" hebben gesproken, maar we mogen niet weten wie en wat. Als dat de basis is van "meer transparantie" dan zegt dat veel over wat er van te verwachten valt.
Voor wat betreft AI, dat is een vorm van de beruchte modellen die de basis waren en zijn voor krankzinnig en kostbaar beleid (en waarvan we nog steeds het fijne niet mogen weten), waarbij garbage in, garbage out, nog steeds geldt, of zelfs good in, garbage out, zolang er aan knoppen gedraaid kan worden om tot gewenste resultaten te komen.
Digitaal stemmen is absurd, dat staat gelijk aan een ambtenaar die met je meekijkt in het stemhokje, hetgeen wettelijk verboden is. Daarnaast "no paper trail", moet je niet willen.
Gros leest als een wensenlijstje dat ingeleverd is door lobbyisten, hetgeen vervolgens omarmd is door de IT ondeskundige bewindslieden, onder het argument dat ze "experts" hebben gesproken, maar we mogen niet weten wie en wat. Als dat de basis is van "meer transparantie" dan zegt dat veel over wat er van te verwachten valt.
Voor wat betreft AI, dat is een vorm van de beruchte modellen die de basis waren en zijn voor krankzinnig en kostbaar beleid (en waarvan we nog steeds het fijne niet mogen weten), waarbij garbage in, garbage out, nog steeds geldt, of zelfs good in, garbage out, zolang er aan knoppen gedraaid kan worden om tot gewenste resultaten te komen.
Door Anoniem: BVNL
Is dit van hun een politiek verkapte boodschap van iets minder garantie is ook ok of hebben ze gewoon de jaar op jaar op jaar aaneenrijging van meldingen en onderzoeken van kwetsbaarheden van digitaal hier gemist en/of fundamentele lessen van Arjen Kamphuis, Rop Gongrijp, Sijmen Ruwhof et all gemist / ontweken??
Ook na zo'n langlopend traject van verbeteringen / evaluaties laat de eerdere praktijk van IT zien dat er altijd kwetsbaarheden overblijven / nieuwe bijkomen bij nieuwe releases.
En dat kan je je bij iets elementairs als verkiezingen gewoon niet permitteren.
Nu gaat BVNL daar toch weer aan marchanderen.....
Daarnaast zit ook de wet van Murphy in de weg.
En dan weet je ook nog met een beetje sjoege dat je met zoiets complex als digitaal stemmen achteraf altijd op bevindingen gaat kunnen stuiten en dat het niet veilig is en dat het nooit echt veilig zal worden.
Laat ook de recente evaluatie / bevindingen van Hackdefense over de nieuwste versie van de telsoftware nou eens een structurele les zijn!
Naast dat dat rapport zelf nog tal van evaluatie / risicomanagement-technisch gezien structurele tekortkomingen bevat en dus geen complete reflectie op de veiligheid is, ondanks dat ze daarnaast op onderdelen nog net wel expliciete aanknopingspunten aanrijken voor wat de Kiesraad zelf moet nagaan, blijkt ook https://nos.nl/artikel/2490218-hacker-ontdekt-kwetsbaarheid-in-telsoftware-verkiezingen-minder-dan-uur-werk wederom een bevestiging ervan.
De eerdere les der lessen voor digitale middelen in verkiezingen van Arjen Kamphuis was:
Er duiken altijd wel nieuwe issue's op bij digitale middelen. Door de combinatie van hardware, software, ontwikkeling ervan en verandere scenario's van inzet staat dat nooit stil.
En bij digitale zaken weet je vooraf en tijdens de inzet ervan niet wat de consequentie is van de gaten die nog in het middel zit. Dat weet je soms kort achteraf pas, soms pas veel later. Je weet dus nooit op tijd helemaal hoe het echt zit. Dus kan je niet op een moment de tijd stilzetten en zeggen dat het middel en het proces van verkiezingen echt veilig zijn. En dat kunnen we het ons bij verkiezingen die digitale middelen inzetten gewoon permitteren.
Digitale middelen voor verkiezingen moeten als het ware inherent lek worden geacht en dus helemaal niet in de kern van het proces worden ingezet.
Dat nam de kiesraad ook als fundamenteel inzicht over van Arjen Kamphuis.
Daar moeten politici en anderen zich eindelijk eens aan gaan houden.
We gaan digitaal stemmen, mits de privacy 100% gegarandeerd kan worden.
100% kan nooit met digitale zaken dus why bother?? Is dit van hun een politiek verkapte boodschap van iets minder garantie is ook ok of hebben ze gewoon de jaar op jaar op jaar aaneenrijging van meldingen en onderzoeken van kwetsbaarheden van digitaal hier gemist en/of fundamentele lessen van Arjen Kamphuis, Rop Gongrijp, Sijmen Ruwhof et all gemist / ontweken??
Ook na zo'n langlopend traject van verbeteringen / evaluaties laat de eerdere praktijk van IT zien dat er altijd kwetsbaarheden overblijven / nieuwe bijkomen bij nieuwe releases.
En dat kan je je bij iets elementairs als verkiezingen gewoon niet permitteren.
Nu gaat BVNL daar toch weer aan marchanderen.....
Daarnaast zit ook de wet van Murphy in de weg.
En dan weet je ook nog met een beetje sjoege dat je met zoiets complex als digitaal stemmen achteraf altijd op bevindingen gaat kunnen stuiten en dat het niet veilig is en dat het nooit echt veilig zal worden.
Laat ook de recente evaluatie / bevindingen van Hackdefense over de nieuwste versie van de telsoftware nou eens een structurele les zijn!
Naast dat dat rapport zelf nog tal van evaluatie / risicomanagement-technisch gezien structurele tekortkomingen bevat en dus geen complete reflectie op de veiligheid is, ondanks dat ze daarnaast op onderdelen nog net wel expliciete aanknopingspunten aanrijken voor wat de Kiesraad zelf moet nagaan, blijkt ook https://nos.nl/artikel/2490218-hacker-ontdekt-kwetsbaarheid-in-telsoftware-verkiezingen-minder-dan-uur-werk wederom een bevestiging ervan.
Het beveiligingsprobleem is waarschijnlijk nooit opgemerkt omdat bij eerdere beveiligingstests de installatiesoftware nooit is onderzocht. Dat is te lezen in een beslisnota die demissionair minister De Jonge van Binnenlandse Zaken heeft gepubliceerd. Vanaf nu wordt die installatiesoftware ook meegenomen.
Uit een aanvullende beveiligingstest, die werd uitgevoerd na melding van het lek, kwamen nog twee kleinere beveiligingsproblemen naar boven. Die zijn inmiddels opgelost.
Oftewel, het werk is nooit af op dit vlak. En dus per definitie ook niet na deze verbeteringen.Uit een aanvullende beveiligingstest, die werd uitgevoerd na melding van het lek, kwamen nog twee kleinere beveiligingsproblemen naar boven. Die zijn inmiddels opgelost.
De eerdere les der lessen voor digitale middelen in verkiezingen van Arjen Kamphuis was:
Er duiken altijd wel nieuwe issue's op bij digitale middelen. Door de combinatie van hardware, software, ontwikkeling ervan en verandere scenario's van inzet staat dat nooit stil.
En bij digitale zaken weet je vooraf en tijdens de inzet ervan niet wat de consequentie is van de gaten die nog in het middel zit. Dat weet je soms kort achteraf pas, soms pas veel later. Je weet dus nooit op tijd helemaal hoe het echt zit. Dus kan je niet op een moment de tijd stilzetten en zeggen dat het middel en het proces van verkiezingen echt veilig zijn. En dat kunnen we het ons bij verkiezingen die digitale middelen inzetten gewoon permitteren.
Digitale middelen voor verkiezingen moeten als het ware inherent lek worden geacht en dus helemaal niet in de kern van het proces worden ingezet.
Dat nam de kiesraad ook als fundamenteel inzicht over van Arjen Kamphuis.
Daar moeten politici en anderen zich eindelijk eens aan gaan houden.
Maar ze moeten en zullen een uitslag hebben meteen nadat de stemlokalen sluiten.
Als ze later dan 21.00 uur gaan debatteren, dan kijkt er geen hond meer naar ze.
En dat is het enige dat belangrijk voor die politici is. Hun gezicht op TV.
De veilgheid of integriteit van de verkiezingen is dan alleen maar maar een sta-in-de-weg. Lastig.
Advies: bekijk Yes (Prime) Minister nog maar eens opnieuw.
Al ruim 40 jaar oud, maar nog steeds actueel.
Verkiezingen hebben als wettelijke EIS transparantie... Transparantie en dan nog transparantie.
Iemand uit groep 6 van de lagere scholl moet het proces kunnen begrijpen EN controleren.
De Stem is absoluut geheim, vrijwel iedereen >18 jaar oud heeft recht op een (1) stem.
Stemmen mogen niet gekocht, geronseld of afgedwongen worden.
Kortom digitaal stemmen is een issue...
Kan elke willekeurige 10 jarige zelfstandig de software ontwikkelen?
Kunnen alle 10+ jarigen de code lezen en begrijpen en zien dat er geen problemen mee zijn...
Nogmaals het is meer dan privacy, het is ook controleerbaarheid.
Soms is analoog echt beter
Iemand uit groep 6 van de lagere scholl moet het proces kunnen begrijpen EN controleren.
De Stem is absoluut geheim, vrijwel iedereen >18 jaar oud heeft recht op een (1) stem.
Stemmen mogen niet gekocht, geronseld of afgedwongen worden.
Kortom digitaal stemmen is een issue...
Kan elke willekeurige 10 jarige zelfstandig de software ontwikkelen?
Kunnen alle 10+ jarigen de code lezen en begrijpen en zien dat er geen problemen mee zijn...
Nogmaals het is meer dan privacy, het is ook controleerbaarheid.
Soms is analoog echt beter
Met aflevering drie erbij is het in elk geval goed dat privacy, security en digitalisering inmiddels veel meer aandacht krijgen. Van de meeste partijen. Met name omdat ze allemaal hopen te regeren, of stevig in de oppositie te gaan, en daar komt een groot verantwoordelijkheidsgevoel bij kijken. Wat met name beter lukt als je weet waarover je het hebt.
@Annoniem 19-11-23, 13:31 uur.
Er zijn met betrekking tot de onmogelijke geheimhouding en betrouwbare verloop met digitale verkiezingen en de aanloop in zo'n verkiezingsavond op TV een paar opmerkelijke dingen op te merken die in elkaar overlopen:
1. Het is zo dat verkiezing op verkiezing steeds eerder met die TV uitzending moet worden begonnen.
2. Die uitzendingen zijn steeds meer omgebouwd tot een "bijna" spannende en overbodig vroeger startend en langer durende spelshow avond. Ondersteund met steeds meer beeldwisselingen per minuut, pogingen tot deconstructie of campagne a, b of c niet had gewerkt terwijl juist misschien door media op accenten van groei of afname in de peilingen nadrukkelijk werd bericht. Zo van Emille Roemer kan niet rekenen, maar dat het CPB tegenwoordig voor doorrekening van verkiezingsprogramm's tegenwoordig allerlei grote mogelijke macro-economische effecten van de verkiezingsprogramma's en/of te verwachten omstandigheden de komende 4 jaar gewoon buiten beschouwing laat, waarvan sommige zelfs expliciet uitgesloten, dat deert dan weer kennelijk nauwelijks bij veel van de journalisten. Want tja, meerdere journalisten kunnen zelf ook niet rekenen aldus henzelf. Dus dan maar een avondje nog verder afkraken - ophemelen voor het grote publiek maken??
En bovenal, steeds die verholen zucht tussendoor in dat programma, van waar blijven toch die uitslagen.
3. Het maken van exitpolls vereist meer dan alleen hier en daar een paar interviews afnemen buiten het stembureau.
Daar zitten hele teams achter. En, in 2014(verklaring door stembureau medewerker op de vraag hé wat doet u nu??) en daarna ook via een interview van zo'n exitpoll medewerker op de radio, merkte ik zelf dat daarvoor stembussen 's-middags al worden geopend.
Iets dat helemaal niet mag. Jarenlang antwoordden ook menig stembureau medewerker desgevraagd altijd dat ook zo gold. Niemand mag er inkijken totdat het stemmen tellen begint. Zie punt 4.
Iets als een kieswat, vanwege het limitatieve karakter van het juridisch kader waar het onder valt, staat slechts toe wat er in is vastgelegd. Niet toegestaan is wat er naar eigen intrepetatie eventueel aan verbonden zou (kunnen) zijn. Enkel datgeen dat erin of bijbehorende wetten is vastgelegd. Dus artikel Artikel N 3
Ook officieel onafhankelijke waarnemers van de verkiezingen in Nederland, waarvan sommigen genodigd, anderen ongevraagd, monitoren moeten zich - terecht naar mijn mening - aan verplichtingen doen omwille beinvloeding en vrijheid van stemmen ondanks het waarnemen zelf te kunnen borgen. Daarvan afgevaardigden van de OVSE, de OESO et cetera.
Nederlandse politici riepen ook wel eens om veroodelingen door een minister in de jaren 90 als in zeldzame gevallen een verkiezingswaarnemer in Bali of ander land ver weg van hier volgens berichten zelf werd "betrapt" op inmenging in het verkiezingsproces. En er zijn ook wel eens hoge vertegenwoordigers opgestapt als verkiezingen in Europa afwijkend verliepen maar politici er zelf niet om maalden.
Dus waarom zouden exitpolls dan dus niet evengoed in Nederland als verstorend voor de verkiezingen kunnen gelden?
We horen er nauwelijks politici nog over.
Komt nog bij dat ik tal van kiezers in Nederland halverwege de dag wel vaker denken op basis van de tussentijdse opkomst en exitpolls, dan ga ik maar op partij y stemmen want x staat toch al wat hoger dan ik dacht en partij x en y gun ik beide veel steun. Of, o ik ga niet stemmen want de opkomst is toch al lager dan vorige keer dus wat voor zin heeft het überhaupt dan nog. Dus die tussentijdse en exitpolls die beinvloeden kiesgedrag in de praktijk.
4. Het geheim van stemmen wordt in Nederland geintrepeteerd terwijl het geheim gewoon letterlijk in de grondwet staat.
Zie artikel 53, lid 2.
https://wetten.overheid.nl/BWBR0001840/2023-02-22#Hoofdstuk3
En geheim is als je het in de grondwet zet net zoiets als zwanger. Een beetje zwanger bestaat niet.
En "geheim", daar wordt dus geen verdere woorden aan besteed in de grondwet.
En bepalingen in de grondwet zijn ook van dien aard zorgvuldig en weloverwogen opgesteld en bijgeschaafd dat ze boven de grilligheid van wets-toepassing, nadere invulling van uitvoeringskwesties (bv dmv ministeriele besluiten) en onduidelijkheden verheven zijn en vele jaren mee kunnen.
Verder benadrukt de Kieswet door ook nog bepalingen te hebben over stemgeheim dat het geheim wel een enorm belangrijk iets is. belang Artikel J 15 van de kieswet luidt:
Ook een stembiljet dat niet conform de voorschriften dubbel wordt opgevouwen wordt bij procedure van het stembureau onherroepelijk ongeldig verklaard.
Terwijl de bladen alles behalve volledig doorzichtig en zeker niet altijd ook maar enigzins leesbaar hoeft te zijn, staat 1x opgevouwen toch garant voor een ongeldig verklaarde stem.
Je uitgebrachte stem noch het stemmen zelf mag voor anderen ook maar iets van inzichtelijk zijn.
Zie ook https://www.kiesraad.nl/adviezen-en-publicaties/vragen-en-antwoorden/algemeen-stemmen/waarom-hangen-er-geen-gordijntjes-voor-het-stemhokje
Ook mensen die wet bij ouder zijn dan 18 en bij wet mogen stemmen.
Toch worden hier en daar foto's en posts van zelf-uitgebrachte stemmen in praktijk toegelaten.
En zelfs mensen die mogen stemmen maar daar gezien hun gesteldheid hulp bij nodig zouden kunnen hebben om uberhaupt van hun grondrecht gebruik te kunnen maken mogen geen meekijkers hebben.
Zie https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/tweede-kamer/stemmen/kiesgerechtigdheid en https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2023/04/14/wetsvoorstel-voor-meer-hulp-bij-stemmen-naar-raad-van-state
Klein voorbeeld van dat intrepeteren van dat geheim, Alexander Pechtold bracht eerder zelf een foto uit van zijn stem-moment, maar dat kon dan uiteindelijk toch wel door de beugel. Ondanks dat hij een voorbeeld functie heeft, ondanks dat minister Plasterk vooraf had benadrukt dat dat delen echt niet de bedoeling was, maar wel kon.
De rechter oordeelde hierna als volgt:
Dat is geen kwestie van o dat kost teveel. O het duurt anders te lang.
En nee, we krijgen hier heus geen Amerikaanse toestanden. O, heus?
Daarvoor is democratie TE kostbaar.
Er kan alleen gezien hoe de wetten voor het stemmen zijn opgezet en voortgezet met het voorgaande in het achterhoofd ook geen enkele twijfel zijn over wat het geheim bij verkiezingen nu inhoudt. Nul komma nul marge voor intrepetatie van dat begrip geheim bij en over het stemmen.
En aangezien 100% privacy bij de verkiezingen dus niet kan met een digitaal proces, laat ministers en ambtenaren nou eindelijk eens kappen met het opwerpen van dat maffe idee van digitaliseren van verkiezingprocessen.
Bij gebrek aan fatsoen onder politici en opstaan daartegen door burgers dan maar naar de serie Yes-minister te verwijzen waarin we zien hoe b.s. in politiek tot stand en hoe geheimhouding en dergelijke wordt gerrodeerd, dat wil ik hier niet doen.
Hoewel de Yes minister een behoorlijke dosis humor bevat, schijten we er naar mijn mening onszelf tegelijkertijd ermee in ons eigen gezicht door er in algemene zin met die exemplarische serie in mee te gaan.
De steeds verdergaande dynamiek rondom de hijgerige verkiezingberichtgeving uitzendingen op de dag zelf en de roep om steeds sneller uitslagen willen brengen zie ik zelf meer in het licht van de https://ricardo-vargas.com/podcasts/what-we-can-learn-with-the-abilene-paradox/ en https://thedecisionlab.com/reference-guide/philosophy/hanlons-razor .
De eerste in dit geval uitgelegd door een Braziliaanse Project Management expert. Hij brengt het in een passende context van projecten, een parallel voor het plan van digitaal stemmen.
De spelers van het Abilene Paradox geval hierboven zijn als het ware de wetgever, de kiesraad, de stembureau leden, de kiezers, de verkiezingwaarnemers en die worden steeds door 2 andere spelers, media en ministers (deels impliciet) wijsgemaakt dat verkiezingen anders, sneller en ook "leuk" en "toegankelijker" mogen zijn. Dat aan die 2 begrippen natuurlijk ook heel verschillende betekenis aan kan worden gegeven doet er minder toe, de verkiezingen moeten dichter bij de burger worden gebracht en het moet het feest van de democratie zijn. Dat dat feest vooral bepaalde journalisten, die er steeds minder inhoudelijks zelf nog over melden voor henzelf een quasi excuus als tijdverdrijf is geworden voor de zendtijdvulling, ook de rest opgedrongen moet worden aan de 5 spelers is an sich best een aparte projectie.
Maar, daar moeten we echt naartoe met z'n allen. Volgens de journalisten. En met digitaal stemmen wordt het "moderner" en "behapbaarder" en dus ook weer "leuk" en toegankelijker".
En het lijkt zogenaamd acceptabel allemaal voor "de meeste" mensen in Nederland.
De media, die op hun eigen reis naar Abilene aan ons opdringen en ons ermee willen sleuren, zijn tegelijk degenen die anderen hun stem ertegen wegdrukken door massaal groupthink te projecteren op enig kritisch geluid of daar zo in te knippen dat de soundbite de lading der kritiek absoluut niet meer dekt.
Zo van, iedereen is het er eigenlijk wel mee eens dat de verkiezingsavonden van vannavond te ouderwets zijn, we moeten dit soepeler en vlotter laten verlopen. Om het "leuk" en "toegankelijk" te maken. Wie er tegenin gaat die kan zogenaamd enkel tegen "leuk" en "toegankelijker" verkiezingen zijn. Dus heel wat mensen die durven hun mond niet open te doen of hebben er hun buik al behoorlijk van vol.
We moeten in dat opzicht zelf meer zorgen dat media en ministers niet langer kunnen doen alsof de kiezer die wellicht op partijen stemt die voor minister van digitale ...... dat de meerderheid ook het digitaal stemmen alsnog wilde.
Opstaan en vragen, waarom doen we dit en dat beste politici?
We moeten politici beter bekend maken en aanspreken op dingen als https://www.betterup.com/blog/abilene-paradox
En in andere gevallen moeten ministers en media ook maar eens meer vanuit https://en.wikipedia.org/wiki/Hanlon%27s_razor gaan redeneren. In plaats van o, dat zijn die afgehaakten of de achterblijvers...
Want ministers en media die niet openstaan ervoor dat ze eventueel een vooropgezet plan juist mede vooruit kunnen helpen die moeten in plaats van die soms onterechte aanname dan ook maar veel meer bereid worden de gewone vragen erover te beantwoorden aan een breder publiek. En dan vanuit het collectieve geheugen.
Zoals destijds Schengen bij hoog en laag beweerd werd dat het geen fuik en aanzet tot overheveling van nationale macht zou veroorzaken. Beide zijn in de praktijk gewoon een feit/expliciet bevestigd. En menigeen wist vooraf al beter.
Zoals ook dat de EU al veel eerder was bedacht, nog voor 1953 dat was ook zogenaamd niet zo. Maar Mark Rutte meldde zelf dit jaar nog dat de EU al in 1944 was opgevat. (In Londen, in Chatham house zo vond ik later terug.)
Maar dat hautaine afdoen als simplistisch denken, weglachen en wegzetten door ministers van inhoudelijke bezwaren, als hun quasi-antwoorden / antwoorden van verweer op zijn, da's pas dom. Dan hebben ze Daniel Kahnemann over voorspellende waarde en het dramatische ontbreken van vaardigheid ervan in bepaalde beroepen bijvoorbeeld echt gemist.
En hoe stom is het om algehele lessen bewust onderbouwd en beschikbaar gesteld voor politici om NIET ter harte te nemen? Dus toch iets met digitaal stemmen te gaan doen, de lessen ervoor te negeren of er wat af te gaan afknibbelen? Zo van, dat was toen joh. Had dan toch op internetconsultatie.nl gereageerd.......
Of die lessen van Arjen Kamphuis, dat waren helemaal geen fundamentele lessen, dat was gewoon iets van die tijdsgeest joh. Dan gaan we er voor die politici wel uit van geen-kwade opzet, maar dan moeten ze echt wel beter uitleggen waarom ze de fundamentele lessen van Arjen Kamphuis in geval van digitaal stemmen missen / alsnog negeren.
En dan niet zo van, ik ben ze niet op google tegen gekomen dus sorry, u heeft achteraf toch gelijk.
Dus minder Abilene Paradox graag en meer hanlons-razor!!
Er zijn met betrekking tot de onmogelijke geheimhouding en betrouwbare verloop met digitale verkiezingen en de aanloop in zo'n verkiezingsavond op TV een paar opmerkelijke dingen op te merken die in elkaar overlopen:
1. Het is zo dat verkiezing op verkiezing steeds eerder met die TV uitzending moet worden begonnen.
2. Die uitzendingen zijn steeds meer omgebouwd tot een "bijna" spannende en overbodig vroeger startend en langer durende spelshow avond. Ondersteund met steeds meer beeldwisselingen per minuut, pogingen tot deconstructie of campagne a, b of c niet had gewerkt terwijl juist misschien door media op accenten van groei of afname in de peilingen nadrukkelijk werd bericht. Zo van Emille Roemer kan niet rekenen, maar dat het CPB tegenwoordig voor doorrekening van verkiezingsprogramm's tegenwoordig allerlei grote mogelijke macro-economische effecten van de verkiezingsprogramma's en/of te verwachten omstandigheden de komende 4 jaar gewoon buiten beschouwing laat, waarvan sommige zelfs expliciet uitgesloten, dat deert dan weer kennelijk nauwelijks bij veel van de journalisten. Want tja, meerdere journalisten kunnen zelf ook niet rekenen aldus henzelf. Dus dan maar een avondje nog verder afkraken - ophemelen voor het grote publiek maken??
En bovenal, steeds die verholen zucht tussendoor in dat programma, van waar blijven toch die uitslagen.
3. Het maken van exitpolls vereist meer dan alleen hier en daar een paar interviews afnemen buiten het stembureau.
Daar zitten hele teams achter. En, in 2014(verklaring door stembureau medewerker op de vraag hé wat doet u nu??) en daarna ook via een interview van zo'n exitpoll medewerker op de radio, merkte ik zelf dat daarvoor stembussen 's-middags al worden geopend.
Iets dat helemaal niet mag. Jarenlang antwoordden ook menig stembureau medewerker desgevraagd altijd dat ook zo gold. Niemand mag er inkijken totdat het stemmen tellen begint. Zie punt 4.
Iets als een kieswat, vanwege het limitatieve karakter van het juridisch kader waar het onder valt, staat slechts toe wat er in is vastgelegd. Niet toegestaan is wat er naar eigen intrepetatie eventueel aan verbonden zou (kunnen) zijn. Enkel datgeen dat erin of bijbehorende wetten is vastgelegd. Dus artikel Artikel N 3
Onmiddellijk na de in artikel N 2 voorgeschreven verzegelingen wordt de stembus geopend.
https://wetten.overheid.nl/BWBR0004627/2019-02-22/ zegt ons dat het openen van de stembussen enkel pas mag worden geopend nadat alle stembiljetten en bewijzen (Artikel N 2) in afzonderlijke pakken zijn gedaan.Ook officieel onafhankelijke waarnemers van de verkiezingen in Nederland, waarvan sommigen genodigd, anderen ongevraagd, monitoren moeten zich - terecht naar mijn mening - aan verplichtingen doen omwille beinvloeding en vrijheid van stemmen ondanks het waarnemen zelf te kunnen borgen. Daarvan afgevaardigden van de OVSE, de OESO et cetera.
Nederlandse politici riepen ook wel eens om veroodelingen door een minister in de jaren 90 als in zeldzame gevallen een verkiezingswaarnemer in Bali of ander land ver weg van hier volgens berichten zelf werd "betrapt" op inmenging in het verkiezingsproces. En er zijn ook wel eens hoge vertegenwoordigers opgestapt als verkiezingen in Europa afwijkend verliepen maar politici er zelf niet om maalden.
Dus waarom zouden exitpolls dan dus niet evengoed in Nederland als verstorend voor de verkiezingen kunnen gelden?
We horen er nauwelijks politici nog over.
Komt nog bij dat ik tal van kiezers in Nederland halverwege de dag wel vaker denken op basis van de tussentijdse opkomst en exitpolls, dan ga ik maar op partij y stemmen want x staat toch al wat hoger dan ik dacht en partij x en y gun ik beide veel steun. Of, o ik ga niet stemmen want de opkomst is toch al lager dan vorige keer dus wat voor zin heeft het überhaupt dan nog. Dus die tussentijdse en exitpolls die beinvloeden kiesgedrag in de praktijk.
4. Het geheim van stemmen wordt in Nederland geintrepeteerd terwijl het geheim gewoon letterlijk in de grondwet staat.
Zie artikel 53, lid 2.
De verkiezingen worden gehouden bij geheime stemming.
. https://wetten.overheid.nl/BWBR0001840/2023-02-22#Hoofdstuk3
En geheim is als je het in de grondwet zet net zoiets als zwanger. Een beetje zwanger bestaat niet.
En "geheim", daar wordt dus geen verdere woorden aan besteed in de grondwet.
En bepalingen in de grondwet zijn ook van dien aard zorgvuldig en weloverwogen opgesteld en bijgeschaafd dat ze boven de grilligheid van wets-toepassing, nadere invulling van uitvoeringskwesties (bv dmv ministeriele besluiten) en onduidelijkheden verheven zijn en vele jaren mee kunnen.
Verder benadrukt de Kieswet door ook nog bepalingen te hebben over stemgeheim dat het geheim wel een enorm belangrijk iets is. belang Artikel J 15 van de kieswet luidt:
Het stemlokaal is zodanig ingericht dat het stemgeheim is gewaarborgd.
https://wetten.overheid.nl/BWBR0004627/2019-02-22/Ook een stembiljet dat niet conform de voorschriften dubbel wordt opgevouwen wordt bij procedure van het stembureau onherroepelijk ongeldig verklaard.
Terwijl de bladen alles behalve volledig doorzichtig en zeker niet altijd ook maar enigzins leesbaar hoeft te zijn, staat 1x opgevouwen toch garant voor een ongeldig verklaarde stem.
Je uitgebrachte stem noch het stemmen zelf mag voor anderen ook maar iets van inzichtelijk zijn.
Zie ook https://www.kiesraad.nl/adviezen-en-publicaties/vragen-en-antwoorden/algemeen-stemmen/waarom-hangen-er-geen-gordijntjes-voor-het-stemhokje
Ook mensen die wet bij ouder zijn dan 18 en bij wet mogen stemmen.
Toch worden hier en daar foto's en posts van zelf-uitgebrachte stemmen in praktijk toegelaten.
En zelfs mensen die mogen stemmen maar daar gezien hun gesteldheid hulp bij nodig zouden kunnen hebben om uberhaupt van hun grondrecht gebruik te kunnen maken mogen geen meekijkers hebben.
Zie https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/tweede-kamer/stemmen/kiesgerechtigdheid en https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2023/04/14/wetsvoorstel-voor-meer-hulp-bij-stemmen-naar-raad-van-state
Klein voorbeeld van dat intrepeteren van dat geheim, Alexander Pechtold bracht eerder zelf een foto uit van zijn stem-moment, maar dat kon dan uiteindelijk toch wel door de beugel. Ondanks dat hij een voorbeeld functie heeft, ondanks dat minister Plasterk vooraf had benadrukt dat dat delen echt niet de bedoeling was, maar wel kon.
De rechter oordeelde hierna als volgt:
Aangezien de overheid heeft aangekondigd om kiezers via posters in het stemlokaal erop te wijzen dat zij niet bekend hoeven te maken op wie zij hebben gestemd, ziet de rechter geen reden om de Staat te dwingen aanvullende maatregelen te nemen.
. Op zich niet meteen een heel overtuigend stevig standpunt, verwijzen naar posters die misschien keren erna niet meer opgehangen worden, maar wel een duidelijke wijzing van de rechter op wat de bedoeling is. Je moet niet je je stem te koop gaan lopen. Merk ik als zijnoot ook op dat dat foto's delen desgevraagd op de radio door henzelf als "vrolijk" en "feestelijk" werd beschouwd. Iets dat weer sterk aansluit bij dat framen van wat verkiezingen volgens een paar journalisten op TV zou moeten zijn. Dat in ietwat tegenstelling met wat verkiezingen in hoofdzaak volgens de organisatoren en toehoorders van verkiezingen zelf moet zijn. Namelijk heel simpel, veilig en betrouwbaar verlopen. Dat is geen kwestie van o dat kost teveel. O het duurt anders te lang.
En nee, we krijgen hier heus geen Amerikaanse toestanden. O, heus?
Daarvoor is democratie TE kostbaar.
Er kan alleen gezien hoe de wetten voor het stemmen zijn opgezet en voortgezet met het voorgaande in het achterhoofd ook geen enkele twijfel zijn over wat het geheim bij verkiezingen nu inhoudt. Nul komma nul marge voor intrepetatie van dat begrip geheim bij en over het stemmen.
En aangezien 100% privacy bij de verkiezingen dus niet kan met een digitaal proces, laat ministers en ambtenaren nou eindelijk eens kappen met het opwerpen van dat maffe idee van digitaliseren van verkiezingprocessen.
Bij gebrek aan fatsoen onder politici en opstaan daartegen door burgers dan maar naar de serie Yes-minister te verwijzen waarin we zien hoe b.s. in politiek tot stand en hoe geheimhouding en dergelijke wordt gerrodeerd, dat wil ik hier niet doen.
Hoewel de Yes minister een behoorlijke dosis humor bevat, schijten we er naar mijn mening onszelf tegelijkertijd ermee in ons eigen gezicht door er in algemene zin met die exemplarische serie in mee te gaan.
De steeds verdergaande dynamiek rondom de hijgerige verkiezingberichtgeving uitzendingen op de dag zelf en de roep om steeds sneller uitslagen willen brengen zie ik zelf meer in het licht van de https://ricardo-vargas.com/podcasts/what-we-can-learn-with-the-abilene-paradox/ en https://thedecisionlab.com/reference-guide/philosophy/hanlons-razor .
De eerste in dit geval uitgelegd door een Braziliaanse Project Management expert. Hij brengt het in een passende context van projecten, een parallel voor het plan van digitaal stemmen.
De spelers van het Abilene Paradox geval hierboven zijn als het ware de wetgever, de kiesraad, de stembureau leden, de kiezers, de verkiezingwaarnemers en die worden steeds door 2 andere spelers, media en ministers (deels impliciet) wijsgemaakt dat verkiezingen anders, sneller en ook "leuk" en "toegankelijker" mogen zijn. Dat aan die 2 begrippen natuurlijk ook heel verschillende betekenis aan kan worden gegeven doet er minder toe, de verkiezingen moeten dichter bij de burger worden gebracht en het moet het feest van de democratie zijn. Dat dat feest vooral bepaalde journalisten, die er steeds minder inhoudelijks zelf nog over melden voor henzelf een quasi excuus als tijdverdrijf is geworden voor de zendtijdvulling, ook de rest opgedrongen moet worden aan de 5 spelers is an sich best een aparte projectie.
Maar, daar moeten we echt naartoe met z'n allen. Volgens de journalisten. En met digitaal stemmen wordt het "moderner" en "behapbaarder" en dus ook weer "leuk" en toegankelijker".
En het lijkt zogenaamd acceptabel allemaal voor "de meeste" mensen in Nederland.
De media, die op hun eigen reis naar Abilene aan ons opdringen en ons ermee willen sleuren, zijn tegelijk degenen die anderen hun stem ertegen wegdrukken door massaal groupthink te projecteren op enig kritisch geluid of daar zo in te knippen dat de soundbite de lading der kritiek absoluut niet meer dekt.
Zo van, iedereen is het er eigenlijk wel mee eens dat de verkiezingsavonden van vannavond te ouderwets zijn, we moeten dit soepeler en vlotter laten verlopen. Om het "leuk" en "toegankelijk" te maken. Wie er tegenin gaat die kan zogenaamd enkel tegen "leuk" en "toegankelijker" verkiezingen zijn. Dus heel wat mensen die durven hun mond niet open te doen of hebben er hun buik al behoorlijk van vol.
We moeten in dat opzicht zelf meer zorgen dat media en ministers niet langer kunnen doen alsof de kiezer die wellicht op partijen stemt die voor minister van digitale ...... dat de meerderheid ook het digitaal stemmen alsnog wilde.
Opstaan en vragen, waarom doen we dit en dat beste politici?
We moeten politici beter bekend maken en aanspreken op dingen als https://www.betterup.com/blog/abilene-paradox
En in andere gevallen moeten ministers en media ook maar eens meer vanuit https://en.wikipedia.org/wiki/Hanlon%27s_razor gaan redeneren. In plaats van o, dat zijn die afgehaakten of de achterblijvers...
Want ministers en media die niet openstaan ervoor dat ze eventueel een vooropgezet plan juist mede vooruit kunnen helpen die moeten in plaats van die soms onterechte aanname dan ook maar veel meer bereid worden de gewone vragen erover te beantwoorden aan een breder publiek. En dan vanuit het collectieve geheugen.
Zoals destijds Schengen bij hoog en laag beweerd werd dat het geen fuik en aanzet tot overheveling van nationale macht zou veroorzaken. Beide zijn in de praktijk gewoon een feit/expliciet bevestigd. En menigeen wist vooraf al beter.
Zoals ook dat de EU al veel eerder was bedacht, nog voor 1953 dat was ook zogenaamd niet zo. Maar Mark Rutte meldde zelf dit jaar nog dat de EU al in 1944 was opgevat. (In Londen, in Chatham house zo vond ik later terug.)
Maar dat hautaine afdoen als simplistisch denken, weglachen en wegzetten door ministers van inhoudelijke bezwaren, als hun quasi-antwoorden / antwoorden van verweer op zijn, da's pas dom. Dan hebben ze Daniel Kahnemann over voorspellende waarde en het dramatische ontbreken van vaardigheid ervan in bepaalde beroepen bijvoorbeeld echt gemist.
En hoe stom is het om algehele lessen bewust onderbouwd en beschikbaar gesteld voor politici om NIET ter harte te nemen? Dus toch iets met digitaal stemmen te gaan doen, de lessen ervoor te negeren of er wat af te gaan afknibbelen? Zo van, dat was toen joh. Had dan toch op internetconsultatie.nl gereageerd.......
Of die lessen van Arjen Kamphuis, dat waren helemaal geen fundamentele lessen, dat was gewoon iets van die tijdsgeest joh. Dan gaan we er voor die politici wel uit van geen-kwade opzet, maar dan moeten ze echt wel beter uitleggen waarom ze de fundamentele lessen van Arjen Kamphuis in geval van digitaal stemmen missen / alsnog negeren.
En dan niet zo van, ik ben ze niet op google tegen gekomen dus sorry, u heeft achteraf toch gelijk.
Dus minder Abilene Paradox graag en meer hanlons-razor!!
20-11-2023, 07:44 door
spatieman
1 woord: Controle !
@Anoniem, 19-11-2023 23:52
Security specialisten hebben het in zich om zich af te vragen hoe aanvallers/misbruikers buitenom het verwachte systeem hun schade kunnen aanrichten. Daar kunnen (te ver) doordravende gedachtenspinsels bij ontstaan, maar ook openbaringen die beslecht dienen te worden. Het is immers een "wat als" gedachtenexperiment. Derhalve een aantal vraagtekens.
Als je je stembiljet verkeerd invult, dan kun je om een nieuwe vragen. Wat gebeurt er met die verkeerd ingevulde stembiljetten? Gaan die door de shredder waar de persoon bij staat voordat die een nieuw stembiljet krijgt? Zo niet, dan kun je in theorie twee of meer keer stemmen op dezelfde partij.
Gegeven dat er personen zijn die, georganiseerd zelfs, wegens hun ideologie of religie, zich boven de wet wanen en derhalve van alles en nog wat geoorloofd vinden om hun doel te bereiken. Stel dat meerdere van hun samenwerken om stembiljetten die zij liever niet zien vlugs tot ongeldig weten om te vormen, of blanco stemmen weten om te vormen tot geldige stemmen die ze wel welgevallig zijn, welke absolute garanties zijn er dat zoiets onmogelijk kan plaatsvinden? Zelfs niet marginaal.
Neem daarbij mee dat wie wint of verliest soms/vaak slechts op marginale verschillen neer kan komen. Verspreid over meerdere kiesdistricten kan dat flink optellen.
Aan de voorkant wordt veronderstelt dat er onafhankelijke controle, en dus borging, zij het binnen bepaalde spelregels, plaats kan vinden (maar, niemand weet vooraf hoeveel getuigen/waarnemers zich waar aanmelden, en of die binnen de wet blijven handelen), maar hoe zit dat met alle tussenstappen tot het uiteindelijke centrale eindresultaat? Na de papieren voorkant verwoordt het al snel een elektronisch iets. Hoe wordt geborgd dat een 10 niet 100 wordt, en een 100 geen 10? Is ieder stemlokaal verplicht hun stemresultaten aan wie allemaal precies, en hoe, te melden? Zijn er 24/7 CCTV feeds die onafhankelijk en gedetailleerd achteraf controle kunnen bevestigen of uitsluiten? Bij iedere stap?
Mag je als controleur/stemmenteller je rug toekeren aan de getuige/waarnemer?
Benieuwd naar de gedachtenexperimenten die anderen kunnen bedenken, en welke aantoonbare waarborgen er bestaan om eventuele twijfels weg te nemen.
Punt is, iedere vorm waar ruimte kan zijn voor twijfel of achterdocht dient met keihard en onmiskenbaar overtuigend bewijs ontkracht te kunnen worden, door een ieder. Iedere stap van de stemming dient derhalve dusdanig vastgelegd te worden, realtime naar alle belanghebbenden, zodat niemand er ook maar een speld tussen kan krijgen wat de werkelijke uitslag is.
Zij die het oneens zijn met de einduitslag dienen bedolven te kunnen worden met een vloed aan reproduceerbaar, en absoluut onafhankelijke bewijsvoering, zodat verdere discussie daarover zinloos is. Zo mag het bijvoorbeeld niet voorkomen dat de opnames van iemands mobiel niet overeenkomen met de officiële opnames, tenzij overtuigend bewezen kan worden dat het deep fakes betreft. En zeg nu niet dat je niets mag opnemen met je mobiel, want er zijn zat genoeg spy gadgets die dat onopvallend net zo goed kunnen, dus die beelden gaan er komen.
De vraag is dus eigenlijk, wil je achteraf discussie, of sluitend onafhankelijk bewijs die het gros als zodanig gaat beschouwen? Want dat er (groepen) mensen gaan zijn die het niet eens zijn met de einduitslag is vrijwel een gegeven. Vraag jezelf dus af hoe je die gaat overtuigen dat het werkelijk, totaal en compleet, echt democratisch is gegaan.
Security specialisten hebben het in zich om zich af te vragen hoe aanvallers/misbruikers buitenom het verwachte systeem hun schade kunnen aanrichten. Daar kunnen (te ver) doordravende gedachtenspinsels bij ontstaan, maar ook openbaringen die beslecht dienen te worden. Het is immers een "wat als" gedachtenexperiment. Derhalve een aantal vraagtekens.
Als je je stembiljet verkeerd invult, dan kun je om een nieuwe vragen. Wat gebeurt er met die verkeerd ingevulde stembiljetten? Gaan die door de shredder waar de persoon bij staat voordat die een nieuw stembiljet krijgt? Zo niet, dan kun je in theorie twee of meer keer stemmen op dezelfde partij.
Gegeven dat er personen zijn die, georganiseerd zelfs, wegens hun ideologie of religie, zich boven de wet wanen en derhalve van alles en nog wat geoorloofd vinden om hun doel te bereiken. Stel dat meerdere van hun samenwerken om stembiljetten die zij liever niet zien vlugs tot ongeldig weten om te vormen, of blanco stemmen weten om te vormen tot geldige stemmen die ze wel welgevallig zijn, welke absolute garanties zijn er dat zoiets onmogelijk kan plaatsvinden? Zelfs niet marginaal.
Neem daarbij mee dat wie wint of verliest soms/vaak slechts op marginale verschillen neer kan komen. Verspreid over meerdere kiesdistricten kan dat flink optellen.
Aan de voorkant wordt veronderstelt dat er onafhankelijke controle, en dus borging, zij het binnen bepaalde spelregels, plaats kan vinden (maar, niemand weet vooraf hoeveel getuigen/waarnemers zich waar aanmelden, en of die binnen de wet blijven handelen), maar hoe zit dat met alle tussenstappen tot het uiteindelijke centrale eindresultaat? Na de papieren voorkant verwoordt het al snel een elektronisch iets. Hoe wordt geborgd dat een 10 niet 100 wordt, en een 100 geen 10? Is ieder stemlokaal verplicht hun stemresultaten aan wie allemaal precies, en hoe, te melden? Zijn er 24/7 CCTV feeds die onafhankelijk en gedetailleerd achteraf controle kunnen bevestigen of uitsluiten? Bij iedere stap?
Mag je als controleur/stemmenteller je rug toekeren aan de getuige/waarnemer?
Benieuwd naar de gedachtenexperimenten die anderen kunnen bedenken, en welke aantoonbare waarborgen er bestaan om eventuele twijfels weg te nemen.
Punt is, iedere vorm waar ruimte kan zijn voor twijfel of achterdocht dient met keihard en onmiskenbaar overtuigend bewijs ontkracht te kunnen worden, door een ieder. Iedere stap van de stemming dient derhalve dusdanig vastgelegd te worden, realtime naar alle belanghebbenden, zodat niemand er ook maar een speld tussen kan krijgen wat de werkelijke uitslag is.
Zij die het oneens zijn met de einduitslag dienen bedolven te kunnen worden met een vloed aan reproduceerbaar, en absoluut onafhankelijke bewijsvoering, zodat verdere discussie daarover zinloos is. Zo mag het bijvoorbeeld niet voorkomen dat de opnames van iemands mobiel niet overeenkomen met de officiële opnames, tenzij overtuigend bewezen kan worden dat het deep fakes betreft. En zeg nu niet dat je niets mag opnemen met je mobiel, want er zijn zat genoeg spy gadgets die dat onopvallend net zo goed kunnen, dus die beelden gaan er komen.
De vraag is dus eigenlijk, wil je achteraf discussie, of sluitend onafhankelijk bewijs die het gros als zodanig gaat beschouwen? Want dat er (groepen) mensen gaan zijn die het niet eens zijn met de einduitslag is vrijwel een gegeven. Vraag jezelf dus af hoe je die gaat overtuigen dat het werkelijk, totaal en compleet, echt democratisch is gegaan.
Hier een andere reaguurder.
De eerste vraag is of je zelf ook op een stembureau of bij het tellen aanwezig geweest bent.
Heb je het proces zelf ondervonden?
Als ik zo naar je vragen kijk, denk ik van niet.
Misschien moet je dat een keer doen. Dat kan heel verhelderend werken.
Zeker als ze echt bezorgd bent over de betrouwbaarheid van het proces.
Nee. Het verkeerd ingevulde formulier wordt ingenomen. Ongeldig gemaakt.
En geregistreerd dat er een nieuw vel uitgereikt is.
ALLES gaat het protocol is.
1 persoon kan maar 1 stem uitbrengen
(en voor de azijnzeikers: tenzij hij/zij ook een machtiging heeft van iemand anders)
En hoe wil je dat doen?
Hoeveel mensen moeten er dan wel niet gaan samenwerken om zulke fraude enige impact te geven op de uitslag.
We hebben het over ruim 10+ mljoen stemmen landelijk.
Het tellen gebeurt onder toezicht, en door meerdere personen. De totalenlijst (het protocol) wordt ingevuld en gecontroleerd.
Overal minimaal het vierogen principe.
En bij het tellen mogen burgers aanwezig zijn en toezien.
De resultaten van elk stembureau staan op een formulier (protocol).
De oorspronkelijke stembiljetten worden ook meegeleverd. Evenals de oproepkaarten, etc.
Dat formulier wordt in de telprogrammatuur ingevuld door steeds 2 stelletjes van 2 mensen. Dus twee keer het vierogen principe.
Het telprogramma heeft controles op controles. Het aantal stemmen per persoon op een lijst. Het totaal van elke lijst. Vs de totalen van het formulier, de blanco's en opkomst, etc.
Een getalletje ergens even aanpasen gaat dus niet, zonder allerlei blokkades op te roepen die de voorzitter moet vrijgeven.
Bij enige twijfel worden de originele stemmenbiljetten opnieuw geteld. Door weer andere mensen.
Wil je dus grootschalige fraude plegen, dan moet je dus een grote groep mensen regelen die de juiste plekken weten te infiltreren. De uitslagen van de juiste stembureau's 2x exact dezelfde wijzigingen weten door te voeren. Ook bij alle controle getallen. Dit terwijl ze de uitslag niet van te voren kunnen weten. En ze kunnen geen spiekbriefjes mee nemen de zaal in. Dat zou pas opvallen.
Het probleem van een grote groep is, dan er altijd wel iemand is die zijn of haar mond voorbij praat.
De waarnemer mag dan protesteren bij de voorzitter.
Of een andere positie in nemen zodat hij/zij wel langs de rug stemmenteller heen kan kijken.
Zoals gezegd. Neem eens de moeite om te participeren.
Je lijkt vragen te hebben. Mischien zelfs zorgen. (gezien je ellenlange tekst)
Daar kun je zelf wat aan doen om die te verhelpen.
Alleen kost je dat wat tijd en moeite.
Heb je dat er voor over?
Of is het zeuren om het zeuren?
De eerste vraag is of je zelf ook op een stembureau of bij het tellen aanwezig geweest bent.
Heb je het proces zelf ondervonden?
Als ik zo naar je vragen kijk, denk ik van niet.
Misschien moet je dat een keer doen. Dat kan heel verhelderend werken.
Zeker als ze echt bezorgd bent over de betrouwbaarheid van het proces.
Door Anoniem:Als je je stembiljet verkeerd invult, dan kun je om een nieuwe vragen. Wat gebeurt er met die verkeerd ingevulde stembiljetten? Gaan die door de shredder waar de persoon bij staat voordat die een nieuw stembiljet krijgt? Zo niet, dan kun je in theorie twee of meer keer stemmen op dezelfde partij.
Nee. Het verkeerd ingevulde formulier wordt ingenomen. Ongeldig gemaakt.
En geregistreerd dat er een nieuw vel uitgereikt is.
ALLES gaat het protocol is.
1 persoon kan maar 1 stem uitbrengen
(en voor de azijnzeikers: tenzij hij/zij ook een machtiging heeft van iemand anders)
Door Anoniem:Stel dat meerdere van hun samenwerken om stembiljetten die zij liever niet zien vlugs tot ongeldig weten om te vormen, of blanco stemmen weten om te vormen tot geldige stemmen die ze wel welgevallig zijn, welke absolute garanties zijn er dat zoiets onmogelijk kan plaatsvinden? Zelfs niet marginaal.
En hoe wil je dat doen?
Hoeveel mensen moeten er dan wel niet gaan samenwerken om zulke fraude enige impact te geven op de uitslag.
We hebben het over ruim 10+ mljoen stemmen landelijk.
Het tellen gebeurt onder toezicht, en door meerdere personen. De totalenlijst (het protocol) wordt ingevuld en gecontroleerd.
Overal minimaal het vierogen principe.
En bij het tellen mogen burgers aanwezig zijn en toezien.
Door Anoniem:Aan de voorkant wordt veronderstelt dat er onafhankelijke controle, en dus borging, zij het binnen bepaalde spelregels, plaats kan vinden (maar, niemand weet vooraf hoeveel getuigen/waarnemers zich waar aanmelden, en of die binnen de wet blijven handelen), maar hoe zit dat met alle tussenstappen tot het uiteindelijke centrale eindresultaat? Na de papieren voorkant verwoordt het al snel een elektronisch iets. Hoe wordt geborgd dat een 10 niet 100 wordt, en een 100 geen 10? Is ieder stemlokaal verplicht hun stemresultaten aan wie allemaal precies, en hoe, te melden? Zijn er 24/7 CCTV feeds die onafhankelijk en gedetailleerd achteraf controle kunnen bevestigen of uitsluiten? Bij iedere stap?
De resultaten van elk stembureau staan op een formulier (protocol).
De oorspronkelijke stembiljetten worden ook meegeleverd. Evenals de oproepkaarten, etc.
Dat formulier wordt in de telprogrammatuur ingevuld door steeds 2 stelletjes van 2 mensen. Dus twee keer het vierogen principe.
Het telprogramma heeft controles op controles. Het aantal stemmen per persoon op een lijst. Het totaal van elke lijst. Vs de totalen van het formulier, de blanco's en opkomst, etc.
Een getalletje ergens even aanpasen gaat dus niet, zonder allerlei blokkades op te roepen die de voorzitter moet vrijgeven.
Bij enige twijfel worden de originele stemmenbiljetten opnieuw geteld. Door weer andere mensen.
Wil je dus grootschalige fraude plegen, dan moet je dus een grote groep mensen regelen die de juiste plekken weten te infiltreren. De uitslagen van de juiste stembureau's 2x exact dezelfde wijzigingen weten door te voeren. Ook bij alle controle getallen. Dit terwijl ze de uitslag niet van te voren kunnen weten. En ze kunnen geen spiekbriefjes mee nemen de zaal in. Dat zou pas opvallen.
Het probleem van een grote groep is, dan er altijd wel iemand is die zijn of haar mond voorbij praat.
Door Anoniem:Mag je als controleur/stemmenteller je rug toekeren aan de getuige/waarnemer?
De waarnemer mag dan protesteren bij de voorzitter.
Of een andere positie in nemen zodat hij/zij wel langs de rug stemmenteller heen kan kijken.
Zoals gezegd. Neem eens de moeite om te participeren.
Je lijkt vragen te hebben. Mischien zelfs zorgen. (gezien je ellenlange tekst)
Daar kun je zelf wat aan doen om die te verhelpen.
Alleen kost je dat wat tijd en moeite.
Heb je dat er voor over?
Of is het zeuren om het zeuren?
Het is jammer dat ze er niet bij staan, maar de piratenpartij heeft erg goede punten en lijken de juiste kennis te hebben om digitale situaties op de juiste manier aan te pakken, ze maken goede punten.
Ik zou zeggen, neem eens een kijkje;
https://piratenpartij.nl/
Hier is hun verliezingsprogramma:
https://wiki.piratenpartij.nl/tk2023:partijprogramma
Ik zou zeggen, neem eens een kijkje;
https://piratenpartij.nl/
Hier is hun verliezingsprogramma:
https://wiki.piratenpartij.nl/tk2023:partijprogramma
VVD
Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
Zoals tweedekamerleden en vooral VVDers.Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
Correctie en addendum op 20-11-2024 22.02:
De correctie:
Protocol moet zijn procesverbaal.
My bad.
De aanvulling:
Bij elke stap in het proces waarbij de stemmen geteld worden, opgeteld worden op het hoofsstembureau, en zo voor tot alles bij de kiesraad uitkomt in Den Haag, volgen kopieen van de processenverbaal deze datastroom. Er is dus bij elke stap een controleerbare papertrail.
De uitgebrachte stemmen op de stemvellen worden nog minstens een half jaar bewaard op de gemeentehuizen.
Voor het geval er een hertelling nodig is.
Dit in tegenstelling tot de stemmachines die ik aan het begin van deze eeuw nog heb gekend.
Je kreeg enkele weken voor de verkiezingen nog een diskette met een update. Maar geen releasenotes oid.
De enige die wist wat er aangepast was, was de programmeur! (aldus de leverancier)
Maw. je had letterlijk een zwarte doos, waarbij je iemand maar op zijn blauwe ogen moest geloven dat als het knopje bij persoon a ingedrukt werd, de stem ook altijd bij die persoon opgeteld werd.
Er was als zo danig geen papertrail, die je achteraf nog kon controleren.
Alleen het procesverbaal dat via de bonprinter er uit kwam.
Maar wat er in die zwarte doos gebeurd was, dat wist niemand (behalve de programmeur)
De correctie:
Protocol moet zijn procesverbaal.
My bad.
De aanvulling:
Bij elke stap in het proces waarbij de stemmen geteld worden, opgeteld worden op het hoofsstembureau, en zo voor tot alles bij de kiesraad uitkomt in Den Haag, volgen kopieen van de processenverbaal deze datastroom. Er is dus bij elke stap een controleerbare papertrail.
De uitgebrachte stemmen op de stemvellen worden nog minstens een half jaar bewaard op de gemeentehuizen.
Voor het geval er een hertelling nodig is.
Dit in tegenstelling tot de stemmachines die ik aan het begin van deze eeuw nog heb gekend.
Je kreeg enkele weken voor de verkiezingen nog een diskette met een update. Maar geen releasenotes oid.
De enige die wist wat er aangepast was, was de programmeur! (aldus de leverancier)
Maw. je had letterlijk een zwarte doos, waarbij je iemand maar op zijn blauwe ogen moest geloven dat als het knopje bij persoon a ingedrukt werd, de stem ook altijd bij die persoon opgeteld werd.
Er was als zo danig geen papertrail, die je achteraf nog kon controleren.
Alleen het procesverbaal dat via de bonprinter er uit kwam.
Maar wat er in die zwarte doos gebeurd was, dat wist niemand (behalve de programmeur)
Door Anoniem:
VVD
Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
Zoals tweedekamerleden en vooral VVDers.Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
LoL.
Zijn die VVDers senioren of hebben ze een beperking?
Door Anoniem:
VVD
Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
Zoals tweedekamerleden en vooral VVDers.Versterken digitale vaardigheden senioren en mensen met een beperking.
De VVD heeft wel iemand op de lijst #44 die zelf IT-er is en een eigen IT bedrijf heeft gehad. Hawre Rahimi weet waar hij het over heeft, is heel betrokken en benaderbaar en kan onze steun wel gebruiken morgen.
De VVD heeft wel iemand op de lijst #44 die zelf IT-er is en een eigen IT bedrijf heeft gehad. Hawre Rahimi weet waar hij het over heeft, is heel betrokken en benaderbaar en kan onze steun wel gebruiken morgen.
Heeft dit persoon ook ervaring hoe je een vrij land in een politiestaat verandert? Dit is gebaseerd op waardeze partij Europees voor is, kun je zelf opzoeken. Het is mij opgevallen dat in debatten geen woord over
digitalisering wordt gerept.
Door Anoniem:
deze partij Europees voor is, kun je zelf opzoeken. Het is mij opgevallen dat in debatten geen woord over
digitalisering wordt gerept.
De VVD heeft wel iemand op de lijst #44 die zelf IT-er is en een eigen IT bedrijf heeft gehad. Hawre Rahimi weet waar hij het over heeft, is heel betrokken en benaderbaar en kan onze steun wel gebruiken morgen.
Heeft dit persoon ook ervaring hoe je een vrij land in een politiestaat verandert? Dit is gebaseerd op waardeze partij Europees voor is, kun je zelf opzoeken. Het is mij opgevallen dat in debatten geen woord over
digitalisering wordt gerept.
Geen politiestaat... Wat op straat niet mag, dat mag online ook niet. En hij heeft een inclusieve website! Daar kunnen vele nog wat van leren. Client Side Scanning ben ik op tegen, maar snap wel dat er word gekeken naar mogelijkheden om criminaliteit op te sporen zonder de privacy in gevaar te brengen. Hoe dat vervolgens moet gaan gebeuren? Zeg niet snel onmogelijk, maar ben bang dat het met de huidige technieken niet mogelijk gaat zijn zonder de privacy te schenden. Denk dat de open source community hier wel een rol in kan spelen. Is nog een lange weg te gaan en net als met kenteken, bluetooth / wifi tracking enz... de goeden...
Als er een manier gevonden kan worden om wel de criminaliteit aan te pakken zonder de privacy te schenden dan ben ik voor! Denk aan hashes van plaatjes / flimpjes ed die je niet wil. Soort van backlist oid. Verstuur je iets wat op de lijst staat, dan een trigger en forward naar een onderzoeksbureau die daar eventuele verdere stappen op onderneemt.
Door Anoniem:
Geen politiestaat... Wat op straat niet mag, dat mag online ook niet. En hij heeft een inclusieve website! Daar kunnen vele nog wat van leren. Client Side Scanning ben ik op tegen, maar snap wel dat er word gekeken naar mogelijkheden om criminaliteit op te sporen zonder de privacy in gevaar te brengen. Hoe dat vervolgens moet gaan gebeuren? Zeg niet snel onmogelijk, maar ben bang dat het met de huidige technieken niet mogelijk gaat zijn zonder de privacy te schenden. Denk dat de open source community hier wel een rol in kan spelen. Is nog een lange weg te gaan en net als met kenteken, bluetooth / wifi tracking enz... de goeden...
Als er een manier gevonden kan worden om wel de criminaliteit aan te pakken zonder de privacy te schenden dan ben ik voor! Denk aan hashes van plaatjes / flimpjes ed die je niet wil. Soort van backlist oid. Verstuur je iets wat op de lijst staat, dan een trigger en forward naar een onderzoeksbureau die daar eventuele verdere stappen op onderneemt.
Door Anoniem:
deze partij Europees voor is, kun je zelf opzoeken. Het is mij opgevallen dat in debatten geen woord over
digitalisering wordt gerept.
De VVD heeft wel iemand op de lijst #44 die zelf IT-er is en een eigen IT bedrijf heeft gehad. Hawre Rahimi weet waar hij het over heeft, is heel betrokken en benaderbaar en kan onze steun wel gebruiken morgen.
Heeft dit persoon ook ervaring hoe je een vrij land in een politiestaat verandert? Dit is gebaseerd op waardeze partij Europees voor is, kun je zelf opzoeken. Het is mij opgevallen dat in debatten geen woord over
digitalisering wordt gerept.
Geen politiestaat... Wat op straat niet mag, dat mag online ook niet. En hij heeft een inclusieve website! Daar kunnen vele nog wat van leren. Client Side Scanning ben ik op tegen, maar snap wel dat er word gekeken naar mogelijkheden om criminaliteit op te sporen zonder de privacy in gevaar te brengen. Hoe dat vervolgens moet gaan gebeuren? Zeg niet snel onmogelijk, maar ben bang dat het met de huidige technieken niet mogelijk gaat zijn zonder de privacy te schenden. Denk dat de open source community hier wel een rol in kan spelen. Is nog een lange weg te gaan en net als met kenteken, bluetooth / wifi tracking enz... de goeden...
Als er een manier gevonden kan worden om wel de criminaliteit aan te pakken zonder de privacy te schenden dan ben ik voor! Denk aan hashes van plaatjes / flimpjes ed die je niet wil. Soort van backlist oid. Verstuur je iets wat op de lijst staat, dan een trigger en forward naar een onderzoeksbureau die daar eventuele verdere stappen op onderneemt.
Ik denk meer dat de persoon refereert aan het feit dat massa's mensen bij voorbaat worden verdacht via de sleepwet en client side scanning en de maatschappij steeds verder doordraaft in deze veiligheid zonder daarbij rekening te houden met de vrijheid en privacy van mensen. Waaronder de discriminerende covid QR code, dat is bijna hetzelfde als mensen met een donkere huidskleur naar een apart toilet moeten zoals vroeger het geval was, die voelden zich toen minder mens, ze michten er niet bijhoren.
En dan de censuur op het web, dat de overheid wil bepalen wat er waar is en wat niet, alsof we dat zelf niet kunnen en mogen bepalen, ik kan namelijk goed voor mijzelf denken, dat hoeft een ander niet voor me te doen.
Ook al die trackers van big-tech en de commerciele belangen die de iverheid daarbij heeft en dergelijke vieze zaakjes rijzen tegenwoordig de pan uit.
Iedereen kan wel beamen dat de vrijheid en privacy een aantal flinke optaters heeft gehad en dat de regels in het land tegenwoordig wel erg wordt beinvloed door de Europese Comissie en haar mooie plannen zials de digitale identiteit, iets dat zeer ten koste gaat van de vrijheid, zie de volgende afbeelding van de website van het world economic forum aangaande de Europese ID.
https://assets.weforum.org/editor/7evFMfKW0fXMKYd8FmjYQKOJMQ2r3iNW2r2VMNy55rM.png
Denken dat een systeem of protocol niet te misbruiken valt is naïef zijn. Hooguit kun je het moeilijker maken. Moet je er wel vanuit gaan dat er altijd kwetsbaarheden zullen zijn, en manieren verzinnen om die mogelijkheden te mitigeren.
Wel eens naar goochelaars gekeken? De hand is sneller als het oog, bij afdoende afleiding.
Pinautomaten? De eerste versie werd gepresenteerd als zijnde roofveilig. De ingehuurde beroepsinbreker smeet simpelweg een steen door het scherm heen om bij het geld te komen. Hadden de ontwerpers geen rekening mee gehouden. Sindsdien zijn er de nodige extra verbeteringen toegevoegd.
Evenzo derhalve verkiezingen. Als je er bij voorbaat al vanuit gaat dat er niet vals gespeeld kan worden, want zus of zo, dan sta je al op achterstand. Niets wat de mens gemaakt heeft is niet te omzeilen. Gezien de belangen kun je zondermeer aannemen dat er de nodige zijn die nadenken om daar omheen te werken.
Die piek gezien van ingediende stemmen bij de Amerikaanse verkiezingen? De CCTV opnames waar stembureau medewerkers een batch aan stembiljetten meermaals door een scanner haalden? De documentaire 2000 Mules gezien?
Opmerkelijk ook dat er een heel verhaal volgt op hoe het allemaal verzekerd is aan de voorkant, maar geen woord over wat er daarna allemaal mis kan gaan.
Toegegeven, hoe beter de "paper trail" hoe lastiger dat wordt, maar onoverkoombaar?
Wel eens naar goochelaars gekeken? De hand is sneller als het oog, bij afdoende afleiding.
Pinautomaten? De eerste versie werd gepresenteerd als zijnde roofveilig. De ingehuurde beroepsinbreker smeet simpelweg een steen door het scherm heen om bij het geld te komen. Hadden de ontwerpers geen rekening mee gehouden. Sindsdien zijn er de nodige extra verbeteringen toegevoegd.
Evenzo derhalve verkiezingen. Als je er bij voorbaat al vanuit gaat dat er niet vals gespeeld kan worden, want zus of zo, dan sta je al op achterstand. Niets wat de mens gemaakt heeft is niet te omzeilen. Gezien de belangen kun je zondermeer aannemen dat er de nodige zijn die nadenken om daar omheen te werken.
Die piek gezien van ingediende stemmen bij de Amerikaanse verkiezingen? De CCTV opnames waar stembureau medewerkers een batch aan stembiljetten meermaals door een scanner haalden? De documentaire 2000 Mules gezien?
Opmerkelijk ook dat er een heel verhaal volgt op hoe het allemaal verzekerd is aan de voorkant, maar geen woord over wat er daarna allemaal mis kan gaan.
Toegegeven, hoe beter de "paper trail" hoe lastiger dat wordt, maar onoverkoombaar?
Reageren
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Junior DevOps Engineer
Certified Secure is op zoek naar een Junior DevOps Engineer. Deze functie is een stuk interessanter dan de term doet vermoeden! Om jou als potentiële nieuwe collega meteen te laten zien wat we doen hebben we speciaal voor jou een selectie gemaakt van een aantal leuke security challenges. Are you ready for a challenge?
Cybersecurity Trainer / Streamer
Toe aan een nieuwe nieuwe job waarmee je het verschil maakt? In de Certified Secure trainingen laat je deelnemers zien hoe actuele kwetsbaarheden structureel verholpen worden. Ook werk je actief mee aan de ontwikkeling van onze gamified security challenges. Bij het maken van challenges kom je telkens nieuwe technieken tegen, van Flutter tot GraphQL, van Elastic Search tot Kubernetes.
