Digitale burgerrechtenbeweging EDRi verwacht niet dat er een akkoord wordt bereikt over het plan van de Europese Commissie om alle berichten van burgers door middel van client-side scanning te controleren. Vorig jaar mei kwam de Europese Commissie met een voorstel dat chatdiensten en andere techbedrijven verplicht om alle berichten en andere content van gebruikers te controleren op kindermisbruik en grooming.

Burgerrechtenbewegingen, privacyorganisaties, beveiligingsexperts, academici en techbedrijven waarschuwden voor het plan. Dat zou namelijk tot massasurveillance leiden en een ernstige aantasting van de privacy en vrijheid van burgers vormen. Het Europees Parlement verwierp eerder deze maand het plan van Brussel om client-side scanning in te voeren. Nu het parlement een positie heeft ingenomen vindt er een trialoog plaats, overleg tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie.

Het doel van een trialoog is om tot een voorlopig akkoord over een wetgevingsvoorstel te komen dat voor zowel het Parlement als de Raad, de medewetgevers, aanvaardbaar is. Dit voorlopige akkoord moet vervolgens via de formele procedures door elk van die instellingen worden goedgekeurd. In dit geval heeft de Raad echter geen onderhandelingsmandaat, stelt EDRi. De lidstaten zijn namelijk verdeeld over het onderwerp.

Zonder een positie van de Raad is het wetgevingsproces van het scanplan op dit moment ongewis. Spanje, dat nu nog voorzitter van de Raad is, zou hebben geprobeerd om het voorstel erdoorheen te drukken voordat hun mandaat eind december dit jaar afloopt. Er is echter nog altijd geen voorgestelde tekst, laat staan een politiek akkoord van voldoende EU-lidstaten, merkt EDRi op.

Zelfs als de Raad tot een akkoord zou komen is het volgens de burgerrechtenbeweging onwaarschijnlijk dat ze de wet tijdens dit politieke mandaat erdoorheen krijgen. In juni volgend jaar vinden namelijk nieuwe verkiezingen voor het Europees Parlement plaats en worden er nieuwe Eurocommissarissen benoemd. Uit gelekte documenten blijkt dat de onderhandelingen tussen de verschillende wetgevende instanties uiterlijk begin februari volgend jaar moeten zijn afgerond.

Trialogen kunnen echter maanden in beslag nemen. Het zou dan ook ongekend zijn als er een onderwerp zoals client-side scanning, waar zoveel op het spel staat, in zo'n korte tijd kan worden doorgeduwd, laat EDRi verder weten. "De huidige situatie houdt ook in dat het politieke kopstuk van het scanplan, de controversiële Zweedse Eurocommissaris Ylva Johansson, waarschijnlijk niet tijdens de levenscyclus van dit voorstel op haar positie zal aanblijven."

De digitale burgerrechtenbeweging merkt op dat de volgende stappen voor het wetsvoorstel onduidelijk zijn, maar dat het hier om een mijlpaal gaat in de bescherming van digitale mensenrechten en het erop rekent dat de Raad op dit gebied. geen stappen terugdoet.