Het moet eenvoudiger voor wettelijk vertegenwoordigers of gemachtigden worden om namens een naaste digitaal zaken met de overheid te doen, aangezien de digitale toegang via DigiD op dit moment nog steeds niet goed is geregeld. Dat stelt de Nationale ombudsman in een vandaag verschenen rapport met de titel 'DigiD helpt niet mee' (pdf).

In Nederland zijn zo'n 273.000 mensen onder bewind gesteld en 2,6 miljoen mensen digitaal niet vaardig. Zij mogen of kunnen niet zelf hun zaken digitaal regelen met de overheid maar zijn daarvoor afhankelijk van een wettelijk vertegenwoordiger of gemachtigde. Een wettelijk vertegenwoordiger kan een professional zijn maar ook een familielid of naaste, bijvoorbeeld een mantelzorger.

De Nationale ombudsman vindt het onacceptabel dat de digitale toegang voor wettelijk vertegenwoordigers en gemachtigden, die namens een grote groep kwetsbare burgers zakendoen met de overheid, niet goed is geregeld. De ombudsman publiceerde in 2017 het rapport 'Hoezo MIJNOverheid'. Sinds die tijd is de digitale toegang van de overheid op een aantal punten verbeterd, maar niet voor wettelijk vertegenwoordigers en gemachtigden, ondanks de belofte van de overheid om dit voor het einde van dit jaar te hebben geregeld.

Door de huidige situatie zijn wettelijk vertegenwoordigers volgens de ombudsman onnodig veel tijd kwijt doordat zij een aantal zaken voor cliënten nog niet digitaal kunnen regelen. Soms wordt er tegen de regels in gebruikgemaakt van de DigiD van een cliënt of naaste. "Voor burgers is het vaak onmogelijk om vrijwillig iemand te machtigen die voor hen digitaal zaken kan doen met de overheid", aldus de ombudsman.

De overheid heeft wel een digitaal machtigingssysteem gebouwd maar de meeste overheidsinstanties zijn daar niet op aangesloten. Zo kunnen burgers bijvoorbeeld vrijwillig machtigen alleen bij 24 van de 342 gemeenten en bij maar twee van de meer dan dertienhonderd gemeenschappelijke regelingen. De Nationale ombudsman wil dat demissionair staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering binnen drie maanden met een duidelijk en haalbaar plan van aanpak komt waarin staat wanneer het probleem is opgelost.