De digitale vaardigheden van Nederlanders moeten de aandacht blijven krijgen, bijvoorbeeld bij het inloggen met DigiD, zo stelt demissionair staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering. Ze reageerde op vragen uit de Tweede Kamer over de Werkagenda Waardengedreven Digitalisering, waarin de digitalisering in de samenleving centraal staat.

Zo had het CDA aangegeven dat de partij het belangrijk vindt dat de digitale middelen die minder vaardige burgers wél (kunnen) gebruiken of gebruikten, zoals het inloggen met gebruikersnaam en wachtwoord bij de Belastingdienst, waar mogelijk zouden moeten blijven bestaan. Inlogmiddelen met een lager betrouwbaarheidsniveau zouden niet afgeschakeld mogen worden, als de alternatieven nog niet op orde zijn.

"Het is belangrijk dat inloggen met DigiD bij de overheid en bij andere organisaties veilig, betrouwbaar en toegankelijk is en blijft. Maar, het veiliger en betrouwbaarder maken van DigiD kan raken aan de toegankelijkheid", reageert Van Huffelen. "Dit is dan ook een afweging die ik constant maak wanneer het gaat om het verhogen van de betrouwbaarheidsniveaus voor burgers." Volgens de staatssecretaris is inmiddels voor bijna alle DigiD-accounts tweefactorauthenticatie geactiveerd.

Digitale samenleving

"Dit betekent echter dat mensen ofwel digitaal vaardig moeten worden of afhankelijk gemaakt worden van anderen", aldus de SP. De partij wijst naar eerder door de Tweede Kamer aangenomen moties waarbij er nadrukkelijk wordt gevraagd om laagdrempelige niet-digitale alternatieven. "Hoe wordt voorkomen dat mensen straks door de omstandigheden alsnog gedwongen zijn digitaal zaken te doen met de overheid", zo wilde de partij van de staatssecretaris weten.

Van Huffelen reageert door te stellen dat in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is bepaald dat burgers altijd de keuze hebben om digitaal of niet digitaal gebruik te kunnen maken van publieke producten en diensten. "De Awb stelt expliciet dat in het verkeer met burgers het gebruik van de digitale weg niet mag worden voorgeschreven." Alleen bij bijzondere wet, en na goedkeuring door de Tweede en Eerste Kamer, kan elektronisch bestuurlijk verkeer worden voorgeschreven.

Digitale fitheid

De staatssecretaris voegt toe dat mee kunnen doen in de samenleving ook inhoudt dat als mensen er zelf niet uitkomen, ze hulp krijgen. "Daarom zorgt het kabinet voor extra hulp voor mensen die minder digitaal zelfredzaam zijn, bijvoorbeeld omdat ze de vaardigheden niet kunnen leren, of omdat ze geen toegang tot een apparaat hebben. Dit doet het kabinet bijvoorbeeld via fysieke hulploketten of de herinzet van gebruikte digitale apparaten."